ï^evenókerinnerinc)
Rond de Kersttijd nu velen van
ons in liefde zullen gedenken en her
denken, wil ik U vertellen van een be
levenis van zo grote mensenliefde, dat
ik er nu nog steeds met grote ontroe
ring aan terug denk.
Het was in 1919, dat wij in Probo-
linggo woonden. Het was een bijzonder
gezellige plaats, die omringd was door
suikerfabrieken. De suiker beleefde
toen een hausse-tijd en vele empoyé's
kwamen geregeld de sociëteit bezoe
ken.
Ik verwachtte mijn 2de kindje en ik
leed ontzettend onder de zware hitte,
waardoor ik een lastige rode-hond had
gekregen, overigens een onschuldige
huiduitslag.
Op een dag zaten we in een gezel
lige kring in de sociëteit, toen de A.R.
plotseling zei: "Wat zou Mevrouw Cas-
suto wel zeggen, als ik zei: "Die gaat
in Soekapoera logeren", waarop ik ant
woordde: "Jammer, dat Mevrouw Cas-
suto geen doortrekkend ambtenaar is,
want die alleen mogen daar in de
pasanggrahan logeren." "Ja", zei de
A.R., "maar als ik U inviteer, dan mag
"t", "en", zei de controleur B.B. "dan
breng ik Mevrouw erheen."
Nu moet U weten, dat de weg toen
maar gedeeltelijk berijdbaar was voor
auto's; het laatste gedeelte moest per
tandoe worden afgelegd.
De volgende dag kwam de controleur
mij en mijn 4-jarig zoontje halen.
Mijn man, die toen leraar in de
Rechtswetenschap was aan de OSVIA
(opleidingsschool voor Inlandse ambte
naren) was met de jongelui op excursie
naar Midden-Java.
De tandoe was een rechte houten
stoel, waaraan voor en achter een juk
was bevestigd, waartussen de twee
dragers liepen.
En de japanner?
Hij luisterde eerbiedig. Eén hand
bracht hij naar 't hoofd om zijn pet af
te nemen. Voor 't lied dat bekend is
over de hele wereld, in alle talen.
Als 't uit was bleef hij nog even on
bewegelijk staan. Dan maakte hij een
buiging voor de verbijsterde vrouwen,
zette zijn pet op en stapte naar buiten;
opnieuw duisternis en regen tegemoet.
Was deze man bekeerd? Een christen?
Of alleen maar een vijand met christe
lijke gedachten? Misschien! Want na
tuurlijk zijn die er ook.
Gezongen werd er niet meer. Dood
moe waren ze allemaal; nog meer door
de emotionele gebeurtenis van de
avond.
De vrouwen zeiden elkaar goeden
nacht en zochten hun tikars op, om nog
enkele uren te rusten, voordat ze even
na middernacht weg hobbelden in de
vooraf gehuurde dogkars.
Naar 't Kamp Kesilir, waar duizend
mannen wachtten.
Of nog meer
J. Marsman.
Nog een aardige folo van een kerstfeest in het oude lndië werd ons toegezonden door Dr.
H. Bongers.
De meisjes op de voorgrond zijn Elsje en Loutje Schimp), het Indonesische kindje was een
kind van de huisbediende Kario van de jam. Bongers.
Zo werden we langzaam naar boven
gepiekeld. Toen we op de berg aan
kwamen, werden we hartelijk door de
Mandoer verwelkomd. Hij en de rest
van het personeel waren zo vriendelijk
en behulpzaam voor ons en ze speel
den zo leuk met mijn zoontje.
Van de pasanggrahan liep een weg
steil naar beneden. Aan weerskanten
stonden bungalows, die echter, daar 't
geen vakantie was, niet bewoond wa
ren. Aan de linkerkant logeerde een
dame en aan de rechterkant een fami
lie uit Soerabaja.
Om 4 uur 's middags probeerde ik
heel voorzichtig de steile weg een
eindje af te lopen.
De dame en de familie uit Soerabaja
vroegen mij binnen te komen en boden
mij thee aan.
Het was heerlijk in de pasanggrahan.
De verrukkelijke berglucht deed de ro
de hond in een paar dagen verdwijnen
en ik voelde me als herboren.
De 4de dag kwam de meneer uit
Soerabaja bij mij en zei: "Mevrouw
Cassuto, ik ga morgen naar beneden
en als U 't wilt, zal ik U naar huis bren
gen. Ik vind 't niet verantwoord, als U
hier blijft, want stel U voor, dat de
baby eerder geboren wordt, hoe krijgt
U dan een dokter hier?"
Ik zei, dat ik zijn aanbod dankbaar
aanvaardde.
De Mandoer vertelde ik, dat ik mor
gen zou vertrekken en vroeg hem voor
een tandoe te willen zorgen.
De volgende morgen nam ik afscheid
van hem en de overige bedienden en
bedankte ze met een flinke gave voor
hun goede zorgen.
Toen zei de Mandoer met een stra
ined gezicht: "Kandjeng Njonja, gaat
U eens kijken wat ik voor U gemaakt
heb." Ik dacht verbaasd: "Wat zou hij
voor mij gemaakt hebben?"
Hij ging met mij naar buiten en daar
stond een lange rottan stoel, een krossi
malas, waarop ik vaak gerust had en
daarover had hij een grote huif van
klamboetulle gemaakt (zoals over een
wieg).
"Kandjeng Njonja kan in haar toe
stand toch niet in een krossi kajoe zit
ten, dat zou veel te ongemakkelijk voor
haar zijn!"
Ik was zó ontroerd door dit grote
bewijs van genegenheid en meeleven,
dat ik met tranen in de ogen hem be
dankte.
Daarna werd ik voorzichtig op de
stoel gelegd en mijn zoontje erop vast
gebonden.
Zo werd ik naar beneden gebracht
en de Mandoer stond ons stralend na
te kijken.
En nu, na zovele jaren, denk ik nog
steeds met ontroering terug aan dit
grote bewijs van mensenliefde, toen ik
alleen als Hollandse vrouw daar op die
hoge berg logeerde en mij omringd
voelde door zo'n diepe genegenheid.
C. Cassuto-Winkel
DE VLUGSTE MANIER
van bestellen bij Tong Tong: be
stelling op de giro schrijven, giro
zenden naar Tong Tong, Prins
Mauritslaan 36, Den Haag. Dus
NIET in de girobus doen, duurt
soms 4 dagen voor wij de giro
ontvangen
Wij verzenden uw bestelling
direct na ontvangst van uw giro,
incasseren komt later. Op deze
manier kunt u de barang binnen
3 dagen thuis hebben
13
