BIJ DE VOORPLAAT
Djaka Anak
't Carillon
cJ-uwelieróbedrLjj
nooooooooooocoooooooooooooc
Er was niets van tevoren beraamd,
overeengekomen of zelfs maar gesug
gereerd. Er waren ook geen dolle Mi-
na's met protestborden geweest, noch
subsidie-aanvragen bij de gemeente.
Het was allemaal niet nodig, want Jem
(toonloze e) was er.
Bij de grote theeonderneming werk
ten alle vrouwen, jong en oud als pluk-
ster. Oentoeng, als je man in de fabriek
werkte en je nog extra kon verdienen
in de kebon. Alleen wel moeilijk als er
geen oma of buurvrouw was die de
zorg voor de kleintjes op zich kon ne
men. En de grotere kinderen waren ook
al weg omdat er sinds kort een school
tje was gekomen. Wat moest je dan
met dat wezentje dat nog niet de geze
gende leeftijd van zelfstandigheid had
bereikt waarop het zich zelf kon hel
pen? Om dan alleen van de hoogst
noodzakelijke levensbehoeften te spre
ken.
Maar ik zei het al: Jem was er. Jem
werkte niet, want ze had een baby van
nog geen drie weken en een dochtertje
van twee. En zo werd haar moeder-
deugd een oplossing voor de nood van
anderen. Als vanzelfsprekend aan
vaardde ze de taak van djaga anak
voor haar vriendinnen.
Iedere ochtend werden de slendangs
losgeknoopt en de bundeltjes jong le
ven rondom Jem neergelaten. Er werd
wat pisang of andere eetwaar afgege
ven, verdere adviezen en gebruiksaan
wijzingen bleven achterwege. De mees
te kleintjes waren wel van de borst af,
en die het nog niet waren, ach, Jem
had zelf immers nog een baby?
Verschoond werd er niet, zelfs geen
papieren luiers. De redenen kunt U
zelf op het plaatje wel ontdekken, maar
wel werd er af en toe het nodige ge-
gewassen. Jem's bewaarplaats was
strategisch gekozen bij een wasplaats.
Een emmer helder water uit de soemoer
Hebben wij over bet algemeen zelden zo'n
grote groep Indonesische baby's als op de
voorplaat in werkelijkheid bij elkaar gezien,
het bovenstaande beeld van kinderen om
streeks 7 a 8 jaar oud) kennen wij des te
betert altijd vrolijk en bereid om als echte
badoets te poseren voor elke foto. Deze re
cente opname werd gemaakt voor de school
naast het proefstation te Pasoeroean
(Foto Hille Ris Lam kers)
kebjoerde alle ongerechtigheden weg,
en uit de waterstroom kwam altijd een
schoon, hoewel naar luchthappend en
daarna krijsend kind te voorschijn.
Huilen werkt altijd aanstekelijk, maar
Jem's gehoor was getraind op een
koortje van minstens 12 en maar zel
den verloor ze haar geduld. Moest er
gegeten worden, dan was er opnieuw
concert, want Jem had maar twee han
den en geen assistentie. Hoe jong al
staat de mens erop snel bediend te
worden! Nochtans, Jems gemoedsrust
veranderde er niet door. Er werd nie
mand overgeslagen, dat was het voor
naamste en de dag was lang.
Zo was daar die kleine crèche. Zon
der stoeltjes en tafeltjes, zonder speel
goed, en zonder opvoedende creativi
teit. Misschien was er wel boetseer-
klei, maar dat was dan een toevallige
omstandigheid en cultureel niet hele
maal verantwoord. Als er was gehuild
en gesnotterd, dan gingen onder het
"soeap" wel terloops wat aarde mee
naar binnen. Gaf niets, kreeg je een
sterke maag van.
Deze foto is al heel oud, maar ik
weet zeker dat er in de goenoeng, op
het land, er nog zulke kinderbewaar-
paatsen zijn en zullen blijven bestaan
tot in de eeuwigheid. Zolang het "dja
ga anak" geen beroep wordt, maar een
noodzakelijke hulpverlening van mens
tot mens. Zolang er zulke probleem
loze vrouwen als Jem zullen zijn aan
wiens zorgen de even probleemloze
werkende vrouwen hun kinderen kun
nen overlaten.
Als U eens oude foto's uit Indië be
kijkt en zich de dingen probeert ie
herinneren ontdekt U dat er letterlijk
niets ontbrak van wat er in Neder
land nu met diploma's, sociale wijsheid
en veel geld bereikt moet worden.
Denkt U b.v. even aan die "auto
lijndienst" in Utrecht, net met veel ap
plaus en foto's in de krant, opgericht.
Wat zouden we in hemelsnaam in In
dië al die jaren hebben moeten begin
nen zonder opelettes? En al die tien
tallen dienstverlenende bedrijfjes, ont
staan door eenvoudig menselijk denken
en het begrip dienbaarheid, ongeacht
de beloning. Al deze dingen kun je
overdenken, maar er niet met iedereen
over praten. Want natuurlijk is het al
lemaal koloniaal, slecht en achterlijk.
Je moet maar kalm afwachten tot men
het uit zichzelf gaat ontdekken, dan is
het ineens cultureel en sociaal verant
woord. Net als bij die crèche.
Alleen kunnen de kinderen hier nooit
met hun blote billetjes door het stof
kruipen en er nog minder van eten.
Want dat is door de beschaving le
vensgevaarlijk verontreinigd. Net als
het water en de lucht. Zou het babytje
van Jem dat nu wel allemaal lezen in
de kranten en tijdschriften die we hem
sturen? Lilian Ducelle
Tel. 33 72 57
Thomsonlaan 108
Den Haag
Postgiro 1359608
Speciaal Atelier voor
Indische sieraden in
22 EN 24 KARAATS
GOUD
Waarom duur kopen als U 't veel
voordeliger kunt laten maken.
Zware halskettingen
Schakelarmbanden
Slangenarmbanden
Slangenringen
Krintjing armbanden
Briljanten ringen
Briljanten oorknoppen
Kabaja Spelden
Trouwringen
Sebelah rotan armbanden
ALLES 22 OF IN 24 KARAATS
GOUD.
3 SPECIALE AANBIEDING
S Gouden Ned.-lnd. halve scheepjes-gulden
X van 1802. Speciaal voor onze cliënten
X 22krts goud geslagen; diam. 28 m.m. van
O f 120— voor f 110,—.
O Bij deze munt hebben wij een prachtig
O muntrand gemaakt met sierlijke omlijsting j
O in 22 krts goud voor f 75,j
Q Neemt U er ook een halsketting van 22 j
Q krts goud bij, dan krijgt U de ketting voor
Q f 9,50 per gram.
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCXXDC
ONAFH. IND. TIJDSCHR. 15e JAARG No. 10
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 - Giro S685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
2de Redacteur: G. H. Bartman, Willem Klooslaan
38, Eindhoven.
Eind-redacteur: Ch. Manders
Verschijnt de 1ste en 15de van iedere maand.
Prijs per nummer f 1,25. Abt. Nederl.: kwart, f 7,
halfj. f 13,75; jaar f 27,50. Abt. Europa: jaar f 33,
Buiten Europa: jaar f 38,
Abt. (per jaar en per luchtpost): Australië en
Nw. Zeeland f 73,Indonesië f 68,Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 58,Canada en Ver. Staten
f 48; Maleisië en India f 55,Suriname en
Antillen 48,
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tcng Tong als abonnee te weigeren of af te
voeren.
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN.
