INKT IN PLAATS VANZAND
Wie weet het?
KALONGPIJPJES
Hoe dan ook: eenmaal gewoonte ge
worden psychologische leugens zijn
gewoonweg onuitroeibaar geworden,
en oorzaak van het isolement van vele
Indo's. En dat wordt werkelijk in geen
vijf generaties weggewerkt. Het merk
waardige is dat Indonesië een sterk
klasse-bewustzijn heeft, waarbij de
man van hoge komaf niet gehaat wordt,
maar men brengt hem ongevraagd en
onopvallend hormat. Terwijl de man
van "lage komaf" niet geminacht wordt.
Dat maakt dat de voor Indonesisch
burgerschap geopteerd hebbende Indo,
als hij eerlijk is, zonder moeite assimi
leert in Indonesië, omdat hij in het
milieu waar hij krachtens zijn herkomst
thuishoort opgenomen wordt met het
hem toekomende "saudara-schap".
Nog steeds is in Indonesië (en vele
andere nabuurstaten) de juiste waarde-
beoordeling intuitief, dus onfeilbaar, en
heeft men dus b.v. met de langharige
hippies uit het buitenland weinig moei
te. De parasiterende viezerikken wor
den zonder pardon het land uit gezet,
maar de welgemanierde langharigen
blijven welkom. Hier in het Westen kan
men het verschil niet zien en stoot men
alle langharigen af.
Wat ons betreft: wij hopen dat de
Indo's van de toekomst met een natuur
lijke Indonesische inslag de weg terug
(naar Indonesië) zullen vinden. Zij zui
len hun Land van Herkomst goede
diensten kunnen bewijzen. Wie daaren
tegen een sterke hang naar het Euro
peaanschap heeft, blijve hier. Maar laat
ons in disputen en discriminaties voor
al niet alle Indo's over één "verkeerde
kam" scheren.
Want het is waér, wat de Filipino
Fred Cordova in de Tong Tong van 15
oktober getuigde: fundamenteel voor
de meeste onbehaaglijkheden, ruzies
en oorlogen is altijd de identiteits-cri-
sis: wat is een mens werkelijk (niet:
wat is iemand door zijn geld of zijn
dressuur). En de oudere en wijzere
Indo weet ook met stellige zekerheid:
in de komende jaren zullen identiteits-
crises over het wel en wee van de
gehele mensheid van de toekomst be
schikken.
T.R.
P.S. Evenals het artikel "Mijn naam is
haas" (in TT No. 7, van 15 oktober) is
dit artikel een "zoektocht naar identi
teit". Als U serieuze op- of aanmer
kingen heeft, stuur ze ons. Er komen
méér zulke artikelen.
In dit artikel werden tegenstellingen
soms expres aangedikt om het verschil
duidelijk aan te tonen.
Nergens werd een groep of een type
of persoon direct bedoeld.
Lang geleden, toen er nog geen
vloeipapier bestond, plachten onze
voorvaderen een nog natte brief met
zand te bestrooien, afkomstig uit een
zandkoker. Die stond naast de inkt
koker op het inktstel. Als kind heb ik
eens zo'n ouderwets inktstelletje ge
kregen. Ik heb toen wel de inktkoker,
maar nooit de zandkoker gebruikt, want
er was immers vloeipapier! Doch vroe
ger moest men nooit die twee kokers
verwisselen, want daar kwamen ram
pen van.
Dit overkwam, volgens een populair
geschiedenisboek, eens een secretaris
van onze vroegere monarch Philips II.
Gelijk bekend, was deze een stug wer
ker. Eens, toen hij op een heel late
avond met zijn doodvermoeide en
slaapdronken secretaris met vele stuk
ken bezig was, nam deze in plaats van
de zandkoker, de inktkoker, keerde die
om enrichtte een schrikkelijke ra
vage aan onder de pas geschreven
documenten. De ongelukkige schrok in
eens klaar wakker, viel voor Z.M. op
de knieën en smeekte om genadel
Doch de ijskoude Vorst beheerste zich
en zei doodkalm, dat ze opnieuw zou
den beginnen. Aldus geschiedde! Pas
tegen het ochtendkrieken legden ko
ning en dienaar hun vermoeide pennen
neer en werden de natte papieren net
jes met zènd bestrooid.
Men zou aan dit verhaaltje kunnen
twijfelen, maar het volgende is ruim
twee en een halve eeuw geleden in
Indië heus gebeurd (Echt waar! meneer
de Uil!)
Op 2 oct. 1710 legde Rutger Raem-
burg, secretaris van het hoofd van
Compagnies kantoor in Semarang, de
laatste hand aan een brief voor de
Hoge Regering te Batavia. Ook hij was
niet helemaal fris meer en goot in
plaats van zand, inkt over het schrijven
aan Hunne Edelen. Voor overschrijven
ontbrak de tijd, de boot lag te wachten.
Dus schreef hij onder aan de besmeur
de brief het volgende excuus.
N.B. (Nota bene!) "Den laa(t)sten (on
dertekenaar heeft 't ongeluk gehad van
na het tekenen zijner naam de inkt- in
plaats van de zandkoker in de hand te
nemen en de inkt over het papier te
strooien. En vermits de tijd niet toelaat,
de brief over te schrijven, verzoeken
we UHoogEdelen zeer eerbiedig niet
kwalijk te willen nemen, dat deze zoo
danig bemorst overgaat: en dat de mis
slag geëxcuseerd mag worden!"
H.J.deG.
1. Van welk vreemd woord is het
woord "Soeten" afgeleid?
2. Kent U meerdere Indische woorden,
waarvan men de herkomst niet weet
en die dus als "oorspronkelijk" kunnen
worden aangemerkt?
3. Herkent U bijgaande figuur. Hoe
heet dit spel en kent U de geldende
regels?
Na maandenlang nauwlijks opge
merkt in onze toko te hebben gelegen,
vonden onze kalongpijpjes na één be
richtje in Tong Tong zó'n snelle afname,
dat de dames in onze toko er versteld
van stonden. De onbewerkte pijpjes
zagen er namelijk zo "griezelig en on
smakelijk" uit, dat we onze tokodames
ervan verdenken, de pijpjes nooit aan
geprezen te hebben.
Dat is begrijpelijk. Vers van de jacht
afkomstig zien de pijpjes er echt "af
gekloven" uit en kan geen vrouw zich
indenken dat men zo'n pijpje nog in de
mond zou willen nemen. Alleen Indo's
die dit nogal ongewone bezit kennen,
weten echter hoe prachtig een doorge
rookt kalongpijpje er uit kan zien, en
dus door menige Indo (bijna altijd ja
gers) zelfs in goud gezet werd (de
"kop" en het mondstuk) en bewaard in
een speciaal met fluweel gewatteerd
foudraaltje. Zulk een pijpje en een
(eveneens in goud gevatte) tijgernagel
vormden heel specifieke Indo-bezittin
gen van grote waarde.
Het is jammer dat onze voorraad zo
vlug "uitverkocht" is geraakt, maar wie
weet komt er nog wel eens een zen
ding...! Ook wel eens als sigaretten
pijpje werd een hazensprong bewaard
en doorgerookt, maar dit pijpje leek té
veel op een kippenkluif om populair te
worden.
9
