BESLUIT
nen knapten de vuile baantjes op in de ziekenhuizen...
Tientallen van onze jongens kwamen terug en zeiden: "Laat
ze het zelf maar doen. "Toen hadden Joop en ik er ook
geen zin meer in. Waar de Fransen wel sterk in waren?
In het uitlokken van relletjes. Het is een plezierig volk en
we hebben heel wat aan ze te danken, maar ze zijn ook
zo dom en ontactisch als het achtereind van een varken.
Ze zochten gewoon moeilijkheden en als er dan "stront
aan de knikker" kwam, was Leiden of liever gezegd Saigon
in last. Ik kon ze soms om de koppen kletsen, als ze de
Anamieten uitjouwden. Van Europese waardigheid hadden
ze geen benul.
Na een paar dagen van schermutselingen en straatge
vechten, besloot onze leiding ons van wapens te voorzien.
Hiertoe vertrokken 5 auto's met Japanse chauffeurs, een
Nederlands gewapend geleide onder de Nederlandse kapi
tein Kloprogge. Het transport liep in een Anamitische hin
derlaag, waaruit men met de grootste moeite en met verlies
van verscheidene gewonden wist te ontkomen. De kapitein
Kloprogge viel de opstandelingen in handen en werd danig
verminkt een week later door de Jappen gevonden en
binnengebracht. Ons eerste slachtoffer van de Aziatische
opstanding...En de geallieerde legers bleven maar weg...
Waar bleven de legers nu, verscheidene weken na de
capitulatie? Tegelijkertijd bereikten ons de eerste berichten
over de nationalistische aspiraties in ons Indië. God, was
de wereld dol geworden? Hadden ze nu nog niet genoeg
van de rotzooi? Het bleek van niet.
De strijd in Saigon laaide hevig op. Zelfs vlak bij onze
kazerne werd hevig gevochten. De stad brandde op ver
schillende punten.
De Franse ex krijgsgevangenen werden bewapend en
bonden de strijd aan... ons werd bevolen gewapend uit
te gaan en alleen te schieten als we werden aangevallen.
Er was geen aardigheid meer aan. De winkels en restaurants
bleven gesloten. Alleen in het centrum van de stad waren
enige bars en café's open. De echte stemming ontbrak
echter en dat is te begrijpen. We wilden nu ook zo gauw
mogelijk weg. Laat de Fransen hun eigen boontjes doppen.
We hebben moeilijkheden in eigen huis! En de bezettings
troepen bleven maar weg. Eindelijk kwamen enige honder
den Ghurka's Nou, ik weet wel wat er met ons gebeurd
zou zijn, als dat atoombommetje niet was uitgevonden! Dan
hadden we nog (vandaag is het 23 februari 1946) knijpge-
zeten, minstens tot a.s. zomer Uit alles bleek, dat de ge
allieerden nog lang niet klaar waren en zeker niet rekenden
op een Japanse overgave. Eindelijk begonnen de troepen
druppelsgewijs binnen te komen in Indo-China. Met behulp
van deze troepen werd Saigon "schoongemaakt". Het was
alweer enige dagen rustig, toen ik op een zondagmiddag
kalmpjes met Joop de stad inwandelde Ter hoogte van het
gouverneurspaleis vlogen ons de kogels om de oren. Joop
bracht zich in betrekkelijke veiligheid door achter een dikke
boom te kruipen; ik stak de straat over, om achter een
muurtje weg te duiken en toen ik dook, drong er juist een
kogeltje door het muurtje...nog niet mijn tijd.
Joop stak nu ook over. We hebben toen maar eens
schaapachtig gelachen en gingen een hartsversterkertje
nemen...We keerden langs dezelfde weg terug en toen
gebeurde er natuurlijk niets, blij toe!
We brachten toen verder onze dagen door met grote
hoeveelheden alcoholica naar binnen te slaan. Dat was
alles wat je had. Onze geallieerde "broeders" waren terug
naar de "heimat" en wij, kinderen van een kleine natie,
hadden nog een vuiltje op te knappen. Eindelijk was er een
schip voor ons.
Voor ons vertrek werden we geinspecteerd door de Fran
se generaal Leclerc. Deze generaal bedankte ons voor ons
fier en zelfbewust optreden tijdens de woelingen in de stad
en de hulp die wij toen verleenden aan de Franse gemeen
schap Onze uittocht was enorm. Langs de gehele route,
die dwars door de stad naar de haven voerde, stonden in
dichte drommen de Fransen; ze juichten, wuifden en huil
den. Vele kusjes werden uitgedeeld en het "Viva les Hol
landais" was niet van de lucht. Zelfs hingen er Hollandse
vlaggen... We hadden ons wel een grote plaats in de
harten der Fransen veroverd.
We gingen aan boord van het Engelse troepenschip de
"Circassia" Ons doel was Batavia...We zouden dat op
standje wel even onderdrukken...Midden op zee kregen we
order koers te wijzigen en Singapore binnen te lopen.
Een uur na die order kregen wij het radiobericht: "We
zullen onze vrijheid verdedigen, te land, te water en in
de lucht. We zullen strijden met alle beschikbare middelen.
Zelfs vergif en slangen zullen onze wapens zijn..."
Na 300 jaar heersers van Indië geweest te zijn, brak de
revolutie uit. Op een tijdstip dat we er niet waren Onze
schepen waren elders nodig. Vreemde troepen landden.
Troepen, die de mentaliteit van land en volk niet kenden. Die
blunder op blunder maakten en ONZE troepen niet toe
stonden aan land te gaan. Ons eigen land nota bene! De
geallieerde legers begonnen de Aziatische landen te be
zetten met een handvol troepen. Alleen Birma, Malakka en
Singapore werden bezet met een macht waar je van om
sloeg. Op Singapore alleen 70000 man! Maar...van de
Engelsen niets dan goeds. Momenteel vreet ik van ze, dus
ik moet nog dankbaar zijn ook. Enfin, zo staan de zaken.
We liepen Singapore binnen in oktober en nu zijn we
er nog! Wij wachten steeds op de order die ons de at
mosfeer in eigen huis laat zuiveren. De ex-krijgsgevangenen
zijn kinderen van een kleine natie. Zij kennen alleen PLICH
TEN. RECHTEN hebben voor hen opgehouden te bestaan...
Dit is mijn verhaal over 31/2 jaar krijgsgevangenschap.
Het is niet veel bijzonders. Ik weet het.
Ik zou het mooi en griezelig gemaakt kunnen hebben.
Dat heb ik niet gedaan. Tussen de regels door hebt U
kunnen lezen wat we meegemaakt hebben; welke vernede
ringen en kastijdingen ons te beurt vielen. Waarom in fi
nesses treden? Het is achter de rug.
Meermalen heb ik gezucht bij mensonterende behande
ling: Oh, als er een God bestaat, dan zal er ook wraak
zijn.
Ik heb gehoopt en gebeden, dat ik onze vroegere beulen
weer eens zou ontmoeten. In Saigon smaakten we het ge
noegen, enige gehate Koreanen te zien binnenbrengen. Ik
had de eer ze te fouilleren en ze onder te brengen in de
paardestallen Ik genoot van hun kruiperige onderdanigheid.
Nu in Singapore ben ik totaal bevredigd. Honderden oor
logsmisdadigers uit alle delen van de Archipel worden hier
ondergebracht. De grote leiders, die ervan op de hoogte
waren, hoe wreed de Japanse soldaten waren liggen nu
aan m'n voeten en lezen de wensen van je gezicht.
Oh, welke wraakmiddelen heb ik in krijgsgevangenschap
uitgedacht! Nu ben ik de baas en ze laten me onverschillig.
Ik heb nog nooit geslagen. Wij zijn Europeanen. Wij zijn
beschaafde mensen. Zij zullen gestraft worden voor hun
misdaden en dat is goed.
Moge het afstraffen van oorlogsmisdadigers ook een
reden zijn om in de toekomst voorzichtiger te zijn met
oorlogsverklaringen.
In de laatste bladzijden heb ik me een beetje kwaad
gemaakt. Ik heb niet helemaal kunnen verbergen wat er hier
in ons omgaat, maar...kop omhoog; alles sal reg koml
Zondag, 24 februari 1946
J. van der Schot
19
