Boeken Van Onderzoek
Vertellingen
bij de
Lampoe Tèmplèk
mens, komende uit de laagvlakte van
Eindhoven! Heb medelijden. Minta am-
poen kang! Zie je dan niet dat mijn
tong achter me aan sleept en ik op m'n
wenkbrauwen tippel?" Maar Niti was
onverbiddelijk. "Die heuvel op me
neer". Ik kwam er. Met m'n laatste
krachten. Niti kapte met z'n arit blad
en gras en maakte een zachte zitplaats
voor me.
Daarboven op de top van een heuvel
tegen de zuid-oost helling van de goe-
noeng Smeroe. Dit was m'n posteer-
plaats. En toen ik goed en wel zat en
keek... naar het panorama diep bene
den me en heel ver weg, toen was al
m'n moeheid verdwenen en vergeten.
Mijn God, wat was het daar mooi!
(Wordt vervolgd)
G. H. Bartman
Mandibak Gemetselde, met water
gevulde bak in de badkamer (waar
Hollanders tot onze ontzetting, verbijs
tering, maar ook lol, strijk en zet in
sprongen... Ajo, koeras disik jo Dinü!)
Silvertip Zo noemen de Amerikanen
de machtige grizzlybeer uit de Rocky
Mountains. De haarpunten van dit dier
hebben nl. een zilvergrijze kleur. Een
silvertip of zilverpunt.
Toen de Winchester fabriek met een
nieuwe, verbeterde dum-dum patroon
uitkwam, het puntje had een zilverach
tige kleur, lag het voor de hand het
projectiel "Silvertip" te dopen.
De kogel waarmee ik schoot (Super
Speed Silvertip) Gewicht: 130 grain
(8,89 gram). Aanvangssnelheid: 3140
feet per seconde (957 meter per secon
de)
Monggo! Kom! Laten we dat doen!
grimis Motregen
Djago alas boshaan
lahar lava (over het algemeen alles
wat uit een vuurspuwende berg op de
velden blijft liggen)
koelo gendong 'nggih? ik zal U op
m'n rug dragen ja?! (Kujjenagaanü)
Door een toeval ontving ik twee ge
ruime tijd terug bestelde boeken op
dezelfde dag en begon ze afwisselend
te lezen. De boeken: Erik H. Erikson's
"Identiteit,jeugd en crisis" (psycholo
gie) en een uitgave van het ministerie
van CRM: "Allochtonen in Nederland"
(sociologie). Door het lezen van deze
twee boeken tegelijkertijd werd ik al
weer overtuigd van de gebrekkigheid
van de in de sociologie toegepaste
methoden om door het vergelijken van
aantekeningen voorheen en thans van
een onderzochte groep deze onder
zocht en duidelijk omschreven te ach
ten. Terwijl op geen stukken na maar
zelfs een idéé gegeven wordt van de
identiteit van deze groep.
Dit is inderdaad gemakkelijker ge
zegd dan gedaan, vooral als men ken
nismaakt met het boek "Identiteit", dat
in 346 bladzijden geen kans ziet scherp
SOERABAJA
Een krokodil en eeri haai, een soera
en een baja, leefden in de kali Mas.
Maar er was slechts eten voor één
van die slokoppen. Daarom probeer
den ze op een dag elkaar op te eten.
Doch dat was een te grote hap en
toen ieder een paar grote wonden had
Ze zouden elk een deel van 't jacht-
gekregen, werden ze pas verstandig,
getiied krijgen.
De krokodil koos het land en de ri
vier, omdat hij dan z'n schubbige lich
aam zo lekker in de zon kon koesteren.
En de haai koos het water, omdat hij
t prettigste in de golven rondzwom
en ook geen poten had om op 't land
rond te lopen.
De grens tussen het rijk van de
haai en dat van de krokoTJil zou de
modderstrook zijn, die bij eb droog
valt.
Eerst ging alles goed. Maar op een
keer ging de haai eens ernstig naden
ken. Zijn gebied was het water, maar
al was het eb, dan was er in de rivier
ook water, dus dat was ook nog zijn
gebieden daar haalde die gulzige kro
kodil nu misschien de lekkerste hapjes
weg.
Zo vlug hij kon, zwom hij nu de ri
vier op en al gauw ontmoette hij de
krokodil, die alleen zijn twee dikke
ogen boven 't water had.
"Hé," zei de krokodil, "je vergist je!
Hier woon ik! Jij zou buiten de modder
strook blijven!"
De haai stak nu zijn spitse snuit bo
ven water en antwoordde: "Mijn gebied
is 't water. Dus maak jij nu maar gauw,
dat je aan land komt. En wat die mod
derstrook aangaat, in de riviermonding
heb ik die strook niet gezien."
Zo praatten ze nog wat en toen dat
niet hielp, begonnen ze weer te vech
ten. En ze beten elkaar zo geducht,
dat 't water rood gekleurd werd door
't bloed uit hun wonden.
Op die plaats bouwde men later over
de kali Mas de Roode Brug.
De krokodil kreeg een grote wond
bij de staart en houdt die daarom nog
altijd naar links omgebogen. Toch
werd de haai teruggedreven naar de
zee. En om dit gevecht niet te verge
ten, werd de stad, die later aan de
monding van de kali Mas werd ge
bouwd, Soerabaja genoemd.
en duidelijk te defineren, althans sa
men te vatten, althans duidelijk te ma
ken wat nu eigenlijk identiteit is. Waar
de schrijver in zijn voorwoord overi
gens min of meer openlijk voor uitkomt.
Nochtans verwachten wij in een
boek dat door zijn titel de gedachte
suggereert duidelijk te vertellen wie
en wat nu eigenlijk "allochtonen" zijn
(mensen die buiten Nederland geboren
zijn en sinds 1945 in de samenleving
opgenomen) en welke positie zij inne
men in het maatschappelijk patroon
van Nederland veel nieuws.
Op de geijkte ouderwetse methode
worden echter hele trossen citaten van
lang geleden én recente datum opge
somd zonder te komen tot een uit
spraak, en men krijgt op het laatst het
gevoel van grote teleurstelling dat ont
staat als men voorgesteld zou worden
aan een persoon, maar een collectie
beenderen, pezen, vetklompen, vlees-
brokken en ingewanden op tafel krijgt,
waaraan bovendien het hart en de her
senen ontbreken. Met de presentering:
"Dat is nou de Ambonnees (Indo, An-
tillaan, Chinees, enz. enz.)!"
Bovendien wordt nogal kwistig ge
bruik gemaakt van soortbeschrijvingen
uit een tijd toen de onderzochte groep
onder geheel andere omstandigheden
leefde in het land van herkomst. En
ook worden uitspraken gelanceerd van
meer dan een halve eeuw oud, nogal
vluchtig afgechequet met het verschijn
sel Nu, en de opinie gesuggereerd: dat
was de aard van het beessie toen;
zo is het nog steeds; dus zo IS het!
Het boek schijnt samengesteld te zijn
met de bedoeling te ontdekken in wel
ke opzichten de diverse groepen deel
nemen aan het proces van individuele
of collectieve integratie, van individue
le of collectieve assimilatie. Wel tot
een uitspraak zijn de diverse opstellen
NIET gekomen. Voorzichtigheidshalve
misschien?
Eén ding wordt nijpender duidelijk.
Door het integreren of assimileren van
massa's "vreemdelingen" in N.W. Eu
ropa zonder na te kunnen gaan in hoe
verre zij onveranderd blijven en zijde
lings of indirect de nationale identiteit
"vervalsen", krijgen wij in de N.W.
sector van Europa een onzuiver beeld
van de diverse nationale identiteiten
(de Nederlandse, Britse, Belgische,
enz,; overal waar b.v. tienduizenden
gastarbeiders en immigranten zijn bin
nengestroomd). En krijgen wij ook een
idee van wat er in vorige eeuwen aan
vreemde identiteit en is binnengekomen
en de oorspronkelijke structuur van de
volken hebben veranderd.
Het probleem is veel uitgebreider,
diepgaander en misschien zelfs fataler
dan een onschuldig boekje over alloch
tonen doet vermoeden - en zonder ant
woord heeft gelaten.
Dan snijdt het boekje over de "Iden
titeit" dieper hout, al was het alleen
al omdat dit een oeroude vraag nieuwe
perspectieven geeft: "Wie ben ik? En
wat is de identiteit van mijn soort?"
Prijs "Allochtonen" 14,80 incl. porto
Prijs "Identiteit" 5,95 0,50 porto.
