Een Kijkje in Honolulu
KENNISMAKING MET KAMEKAMEKA SCHOLEN
Jullie kent de muu-muu (spreek uit
moe-oe, moe-oe) zeker wel, die hier in
Hawaii' gedragen wordt; je hebt de kor
te en de lange muu-muu. De lange muu-
muu doen je soms aan nachtponnen
denken; maar soms ook aan beeldige
avondjaponnen. De holoku muumuu
heeft zelfs een sleep.
Ik stuur jullie ook een Hawaian ka
lender; als je de namen van de maan
den leest, is 't net of je met iemand te
maken hebt, die pélo is. Het Haw. al
fabet bestaat maar uit 12 letters; woor
den worden meest gevormd door klin
kers, die gelukkig de Latijnse uitspraak
hebben en niet de Engelse. De mission-
narissen, die 't alfabet op schrift stel
den - voor de komst van de mission-
narissen hadden de Hawaiianen geen
geschreven schrift - waren gelukkig
zo wijs. De Hawaiianen hebben een
tendentie om de woorden te verlengen,
zoals Amen amene: Brittania Be-
retania. Toch moet je oppassen met de
uitspraak, zo heb je b.v. luau, spreek
uit loe-au; met een kleine hiaat tussen
lu en au betekent dat dan een feest
maaltijd; een feest, een party. Spreek
je dat uit als loeau (dus aan elkaar) dan
is dat een W.C. Zo hebben de Hawaiia
nen altijd veel pret als ze tegen elkaar
opscheppen, dat ze toch "such a nice
luau" hebben meegemaakt.
Ik werk op de Kamekameka schools,
niet als onderwijzeres, maar als keu
kenhulp, potten en pannen schrobben
en wassen, vloer dweilen; de dish
washer machine cleanen. De Kam.
schools heeft 2 keukens, n.l. die van
de "preperation schools" (grade Kin
dergarten tot 8) 1200 meals met
lunch. We prepareren ook ontbijt en
avondeten van de kostgangers, maar
dat is niet zoveel; 144 maar, voor de
boarders met hun housemothers en
housefathers. Deze boarders zijn kin
deren van andere eilanden. Je weet
toch dat Hawaii ook een eilandenrijk is,
alhoewel niet zo groot als Indonesia.
De tweede en grootste keuken is
voor de Highschool, die prepareert
1800 lunchmeals. Hun keuken is een
stuk groter dan de onze, ook hun eet
zaal.
De highschool eet ^cafetaria-stijl. Ik
werk in de pupschool kitchen; de kin
deren eten family-style, 8 om een ronde
tafel, met aparte borden voor brood en
boter; dessert en main-course, met het
daarbij horende zilver natuurlijk. Dat
geeft natuurlijk een behoorlijke afwas.
We hebben in de keuken 2 hele grote
dishwashers machines. Een ploegje
jongens en meisjes helpt altijd met de
afwas na elke maaltijd; ze werken als
razenden, want tussen de 2 ploegen
(1 bij elke machine) is er altijd strijd
wie 't eerst klaar is. Daar de school in
de loop der jaren erg gegroeid is, maar
niet de eetzaal, eten 14 klassen - 2
kindergartens en grade 1 t/m 4 (3 klas
sen van elke grade) in de klas; liever
gezegd, in de lanai van hun klas; elke
klas hun onderwijzeres verdeeld o-
ver 3 tafels.
In de eetzaal en ook in de klassen
heeft elke tafel een waiter of waitress.
Dat is dan een meisje of jongen, die
ook aan die tafel eet. Ze dekken de
tafel; halen de schalen met voedsel en
ruimen ook de tafel af en brengen 't
overgebleven voedsel en servies en
zilver naar de keuken, waar de dish-
washersploeg al klaar staat, die eet
n.l. iets eerder. De kinderen leren tafel
manieren en handigheid. Vanzelfspre
kend krijgt ieder een beurt van waiter
of dishwasher. Aan het einde van 't
schooljaar is de onderwijzer of onder
wijzeres voor 1 dag waiter van de tafel,
waaraan ze eten. Ze verkleden zich dan
en doen hun werk tot grote hilariteit
van de kinderen( en van ons, want je
ziet soms echt gekke dingen, z.a. een
barebreasted waiter en een harige man
ook nog!)
Ik heb een huisje gezet op het dak
van de keuken, waar ik werk. Aange
zien de keuken ook niet meegegroeid
is, met de school, zitten we wel kedje-
pit. Dat gebouw met dat mozaïkdak, is
nieuw, bevat de administratie en klas
sen. 't Gebouw met pijltje gemarkeerd,
is de gymnastiekzaal, daarachter lig
gen de kosthuizen. De hele campus is
een heuvel gebouwd, zoals je ziet.
Helemaal bovenaan liggen de kosthui
zen voor de grote meisjes, plus de
schouwburg.
Tussen pupschool en girls-boarding-
houses liggen de classrooms en boar-
dinghouses voor de grote jongens, en
huizen van de president, etc. etc.,
meestal de hoge ooms; die verdienen
zoveel, dat ze nog een vrij huis en zo
erbij hebben. Enfin, ze zeggen toch, de
duivel op de grootste* hoop. Je
mag alleen op die school gaan, als je
part- of heel Hawaiian bent - puur
Hawaiianen zijn haast niet meer te vin
den; nu mogen ze al op de Kamekame-
Alen kan zich er in Holland geen voorstelling van maken hoe enorm
zalen en zwembaden inbegrepen. Alles breed uitgebouwd (niet omhoog)
linge wegen, autoparken, enz. enz. Dit hier is het Kamekameka scholen
bouwencomplexen in Indonesië. Als Hawaii niet zo duur was, zouden
14
groot in Amerika de scholen-complexen kunnen zijn, met sportterreinen,
met "vrij ademhalen" van bloemparken, gazons en stelsels van onder
complex in Hawaii. Het geheel doet in vele opzichten denken aan ge-
veel meer Indischgasten zich hier gevestigd hebben.
