Jos. van Arcken
Hotels In Indië
O VILMA
RAADSEL IN DRIE TALEN
Enige maanden geleden verscheen
er in T.T. een artikel over Indische ho
tels, waarop van verschillende zijden
commentaren en aanvullende opmer
kingen werden gemaakt. Zelf heb ik
ook een stukje daarover geschreven
en wel over enkele toertochten die ik,
onder auspiciën van de J.M.C. (Java
Motor Club) over Java heb gemaakt.
Mijn desbetreffend schrijven is echter
nimmer op de bestemde plaats aange
komen of mogelijk in het ongerede ge
raakt. Op verzoek van Tjalie heb ik
mij echter weer gezet om een klein
verslagje te maken van die tochten om
dat daarin uiteraard vele hotelnamen
en ook namen van employe's van die
hotels voorkomen. De bedoeling van
die toertochten van de J.M.C. was dat
het toerisme in Indonesië zou worden
bevorderd. Men moest minstens 2.000
km aaneengesloten afleggen en vanuit
iedere stopplaats een kaart van aan
komst en daarna van vertrek naar Se-
marang zenden. De kilometers die
men tijdens de stop in de omgeving
maakte telden niet mee. Men kreeg
van de J.M.C. een toerboekje waarin
men kon aantekenen hoe men gereden
had, met het aantal kilometers dat was
afgelegd. Na het einde van de tocht
moest het boekje naar Semarang wor
den opgezonden en na controle van de
J.C.M. werd het boekje afgetekend en
geretourneerd met een fraaie toer-
plaquette voor de auto.
In 1937 maakten wij onze eerste
tocht. Startplaats Batavia-C. Vertrek
's morgens 9.30 uur oo 8 mei. afgete
kend op het kantoor der J.M.C. door de
heer J. H. Menger. Aankomst in hotel
Ngamplang om 5 uur n.m., afgetekend
door W. de Grooth, manager, die ook
op 10 mei het vertrek om 7.30 uur v.m.
aftekende. De reis ging verder tot Ba-
toeraden, aankomst om 2 uur n.m. in
hotel Batoeraden, afgetekend door de
heer H. F. Vonck. Op 11 mei om 8 uur
vertrokken wij via Poerwokerto, Wono-
sobo, Magelang, Boroboedoer naar
Djocja, alwaar aankomst te 4 uur n.m.
in Grand Hotel Djokja werd afgetekend
door de heer Th. Giesage. Ons vertrek
op 12 mei om half acht werd afgete
kend door de heer C. J. Landman, ass.
manager. Via Solo, Wonogiri, Ponoro-
go en Parang reden wij naar Sarangan.
Aankomst om half drie in Grand Hotel
Sarangan, waar de heer Catoir voor
ons aftekende die ook op 13 mei om
8 uur ons vertrek parafeerde, 's Mid
dags om 1 uur aankomst in het Oranje
Hotel. De aankomst werd afgetekend
door de heer S. E. Martin, beheerder.
In Soerabaja bleven wij vier dagen en
maakten verschillende tochtjes in de
omgeving terwijl wij ook verschillende
oude bekenden uit onze Soerabaja-tijd
opzochten. Op de tiende dag van onze
reis (17 mei) vertrokken wij om 4 uur
n.m. naar Batoe (afgetekend door de
heer Nahapiet). In Batoe logeerden
wij bij Co Balfoort, Hotel Pension Die
goeie Plek, aankomst 5.30 uur n.m.
Uiteraard tekende Co zelf voor aan
komst en ook voor ons vertrek op 20
mei, om 8 uur v.m.
De reis ging toen via Kediri en Ma-
dioen naar Ngebel waar wij in Hotel
Meerzicht logeerden, eigenaresse me
vrouw N. Lans, aankomst half twee uur
n.m. Het was leuk, dat kort geleden
over het meer van Ngebel een artikel
tje in T.T. heeft gestaan, waardoor wij
nog eens extra aan ons verblijf in
Meerzicht werden herinnerd.
Op 21 mei zetten wij onze reis voort
(vertrek om 7 uur v.m.) en trokken via
Ponorogo, Patjitan en Wonogiri naar
Solo. Aankomst om 3.30 uur n.m. in
Hotel "Slier", waar de heer J. Dirkse
voor de aankomst tekende. De volgen
de dag ging de reis verder naar Sema
rang (vertrek om 9 uur v.m.). In Sema
rang logeerden wij bij goede vrienden
doch lieten onze aankomst op het kan
toor van de J.M.C. aftekenen door de
heer H. M. F. v. Velsen, 2de secr.
De 24ste mei om 9 uur v.m. lieten
wij Semarang achter ons (afgetekend
door de heer Arnoldus van de J.M.C.)
om verder te trekken naar Toewei,
waar de heer Tauber (nog familie van
de grote Richard, tenminste volgens
zijn zeggen) ons ontving. 25 mei trok
ken w,j verder via Proepoek, Tand-
joeng en Cheribon, naar Bandoeng.
Onze stop was daar in Hotel Homann.
Om 2 uur n.m. tekende de heer Die
sel, 1ste employé, voor ons af die ons
ook op 26 mei uitgeleide deed toen
wij om 9 uur de laatste etappe naar
Batavia begonnen (aankomst 3.15 uur
n.m. afgetekend door de heer Menger
van de J.M.C.).
Een uitgave van de Moesson Reeks
verkrijgbaar bij Boekhandel Tong Tong
f 5,90 f 0,50 porto.
Voor Seiko - horloges naar
Laan van Meerdervoort 520
Den Haag - Telef. 33 64 41
Totaal afgelegd (buiten de kleinere
plaatselijke tochten) 2.380 km.
Onze tweede tocht, in 1938, was vrij
wel identiek aan onze eerste tocht; wel
ontmoetten wij nieuwe gezichten op de
diverse stopplaatsen, zoals de heer
Schoutendorp bij de J.M.C., Batavia-C.;
in de pasangrahan te Pasoeroean te
kende de mandoer M. Moekidin voor
ons af. In Soekaboemi ontving ons de
heer G. Lenné, dir. van Hotel Selaba-
toe, 'n goede vriend en relatie van mijn
kantoor. Hotel Batoeraden had een an
dere manager gekregen t.w. de heer
B. H. v. Slee (volgens verkregen infor
maties wisselde men daar nog al vaak
van beheerder). In Hotel Kopeng was
de heer v. d. Blij manager, terwijl het
Grand Hotel Sarangan nu als manager
had de heer P. H. Zieren. Grand Hotel
Djokja had ook al een andere manager
t.w. de Heer J. J. ten Kaat (of te Kadt).
In Semarang was onze stop ditmaal in
Hotel Bellevue, gelegen in de heuvels,
manager de heer In der Mauer. Verder
in Cheribon ontving Hotel Ribberink
ons, employé de heer Ribberink Jr.,
waarna wij op 31 augustus 1938 in Ba
tavia C. terugkeerden.
Totaal afgelegd 2.130 km. Onze be
levenissen van deze beide tochten lig
gen vast in een groot aantal foto's en
films, die de Japanse vrouwenkampen
hebben getrotseerd en voor ons
uiteraard dankbare herinneringen zijn
aan ons mooie Java.
Hoogewoud
Javaans:
Anaké tapéan,
Mboké wudoh.
Opo iku?
Antw. Pring.
Soendanees:
Boedahna di dampieng,
Indoengna telandjang.
Naon ètah?
Antw.: Awi.
Madoerees:
Anak sampéran,
Embooh bengkang.
Apa riejah?
Antw.: Perèng.
Nederl. vertaling:
't Kind is gekleed, (de boeng)
De Moeder is naakt,
(de volwassen bambu)
Wat is dat?
Antw.: Bambu.
O. H. KILIAAN
18
