WIJ EN ZIJ
andean pamper II
AVENDO
Zoals in het artikel onder dit hoofd
in de Tong2 van 15 april gezegd werd,
woonde de familie Retel Helmrich ook
aan Pandean Lamper. De daarin ge
noemde namen Vera v. Lützow, jon
gens Boyer, Evy Gout, meisjes van
Leeuwen waren mij wel bekend, allen
vrienden en vriendinnen. Twee huizen
van ons af woonde de fam. Fisscher
met zoon en dochter, waarvan de zoon
nu in Rotterdam woont. Tegenover ons
woonde Nenni von Balluseck en naast
ons aan de rechterkant Hans Meelhui-
zen. Op de parapallan (viersprong)
Pandean Lamper Karreweg Pe-
lerangan en (naam vergeten) stond
links van de weg een groot half-bilik
huis, bewoond door de (dikke) heer
Jacobs, die vanwege zijn vele perkoe-
toets, die hii erop nahield, Jacob Per-
koetoet werd genoemd.
De genoemde club O.C. (Onze Club)
werd door de meisjes Retel Helmrich
opgericht. Ze was niet alleen dans- en
toneel- en muziekclub, maar ook fiets
club. Talrijk zijn de fietstochten ge
weest naar de djambu-klutukbossen,
richting Kaliwungu. Daarbij hadden we
allen dezelfde soort hoeden op,
strooien hoeden met een groen en wit
bandje.
Andere clubleden heetten: Eveline
David, Zus Wagelmans, John Wagel-
mans, Marinus Deinges Bruyninga-
Parmentier, de Thompson meisjes en
jongens, Satoor de Rotas, Aurelius
Jordaan.
Op Pandean Lamper liep altijd een
bedelares, gek, vanwege het verlies
van haar baby. Ze had steeds 4 of 5
Europese jurken over elkaar aan, de
een lang, de ander kort met altijd een
hoed, dan zus dan zo. Ze was onge
vaarlijk.
Op een keer, dat onze ouders voor
een koude neus naar Salatiga waren,
kwam mijn Oom voor een weekje op
ons passen. Hij was bijziend, maar een
scherpschutter in tjèlèngs schieten.
Mijn oudste zuster, een brandal, ver
kleedde zich op een avond als die gek
ke bedelares, die gekke Lena werd ge
noemd. Ze ging toen in de keuken in
een hoekje op de grond zitten. Wij wa
ren natuurlijk mee in 't complot, om
mijn Oom voor de gek te houden. Wij
naar hem toe: "Oom, gekke Lena is in
de keuken, ze wil niet weg." Mijn Oom
begeeft zich naar de keuken en ziet
het hoopje menselijke ellende voor
gekke Lena aan. Hij: "Djaloh opo,
mbok? Menopo tekoh kinnih?". Gekke
Lena geeft geen antwoord, en wij hou
den ons goed en mijn zuster proest
(onhoorbaar) in haar lompen. "Ajoh
ah, gnuloh wae, aku tah persenni" en
mijn Oom geeft haar een gulden.
"Mulèh wae, mboh, sah iki peteng",
en hij pakt haar schouder beet en helpt
haar half overeind. Wij z.g. ook helpen.
Mijn arme Oom zag in de half donkere
keuken niet wie de dame was.
En de bedelares ging, na een kwar
tier subatten, mej^schuifelende schre
den de keuken uit, het zij-erf op en
floep verdween in het paviljoen, waar
wij, 3 meisjes woonden. We hebben
natuurlijk een plezier gehad van jewel
ste, dat mijn Oom er zo ingelopen was.
Gezien zijn drift, hebben we hem,
ook later, nooit verteld, hoe we hem
bij de neus hadden gehad.
Onze clubvrienden en -vriendinnen
waren weieens verliefd op elkaar (één
huwelijk is er van gekomen later, n.l.
van Mies Pechler en Vic Thomson),
maar wij waren toen toch niet zo
(slecht), dat we met elkaar naar bed
gingen, hoor, zoals hier meisjes en
jongens van 15 en 16 jaar al doen, en
wat niet slecht gevonden wordt. Nee,
dan was onze Indische jeugd van an
der, deugdelijker hout gesneden.
F. Retel Helmrich.
(Rotterdam).
In de Tong Tong van 15 april No. 19
vroeg inzender S. zich af wat de
naam Advendo (scholierenvereniging
in Semarang) ook weer beduidde. M.
Busselaar schrijft nu:
A.D.V.E.N.D.O. betekent:
Aangenaam Door Vriendschap
En Nuttig Door Oefening.
Ik maakte de eerste opvoering van
A.D.V.E.N.D.O. in de Semarangse
schouwburg mee.
Bij de Bloemendroom fungeerde o.m.
Flora en Mien van Leeuwen en Feetje
Busselaar als bloemen en Nancy van
Hek en ik meen één van de Knuppel
tjes als vlinders.
Leendert van Hek c.s. voerden het
stuk "De Keizer van Japan" (Tjong kina
tjong) op, terwijl Borgman een solo
zangnummer weg gaf.
Het werd een zeer geslaagde avond.
Enige bijzonderheden:
Flora van Leeuwen trouwde met Ir. Ta-
renskeen en Mien is getrouwd met
Paul Michel. Evy Gout is getrouwd met
Gravenhorst. Leendert van Hek en
Nancy (mevrouw Langerhorst) zijn e-
nige jaren terug in Den Haag overle
den.
Feetje Busselaar woont als mevr. van
Drongelen te Helmond.
Elza Knuppel is getrouwd met een
Soerabaiase voetballer, de naam is mij
ontschoten.
Ja, die goede oude tijd komt nooit te
rug! We moeten maar het beste maken
van de rest van ons leven.
Aldus de heer Busselaar. Wij voegen
er gaarne aan toe dat één van de beste
dingen die we kunnen doen, is: zoveel
mogelijk optekenen in Tong Tong wat
vergeten dreigt te worden. In later
jaren komt de Indische Historie onge
twijfeld terug en dan zal men blij zijn
dat een blad als Tong Tong zoveel
naarstig heeft opgetekend.
Ontvangen een briefkaart van het
echtpaar Willemsen, op reis door Por
tugal, deze woorden van een portugees
dichter, Pessoa: "Voorzover de men
sen niet teveel met toeristen in aanra
king komen, zijn ze tevreden, ook al
moeten zij hard werken. Ze zijn vrien
delijk en zij vinden zonder moeite,
waar wij ons hard voor moeten inspan
nen..."
Terugdenkend aan tal van dorpsta
fereeltjes in Coin, dicht bij de Indische
nederzetting Miralmonte in Spanje, ver
der terugdenkend aan wat ik aan
schouwde in arme dorpjes in Mexico
of Indonesië, zie ik hoe waar deze
woorden zijn. Beeldfragmenten blijven
bij: een werkman trots op een gamme-
lende fiets, twee grijsaards aan het
dammen buiten op straat met steentjes
op een krassen-carréetje, een boerin
zingend achter haar ezeltje - gelapte
kleren, blote voeten of sandalen - maar
alles stralend van levenslustigheid en
kracht.
Nadenkend weet je welk verschil
met ons: zij altijd in de frisse open
lucht, tanend in de zon, terwijl wij
altijd binnenskamers zijn: zij met pri
mitief maar levend voedsel, wij met
blikjesrommel, vaak fijngekookt en uit
gekookt; zij met harde meubels en veel
lichamelijk bezig zijn, wij met zachte
meubels en vingerwerk.
Wat beroerd, hè? Denkend aan onze
grootouders en hun drang om hard te
werken voor méér beschaving en méér
comfort - en kinderen die er uiteinde
lijk aan kapot gaan!
MOESSON
BOEKHANDEL TONG TONG
f 4,15 0,50 porto
12
