HET NIEUWE SURABAJA
paar tjatjings. Aan de merekant, met als
fauteuil een nogal hard rotsblok, in de
schaduw van een waringinboom en het
klotsende aer Toba tegen m'n voeten,
gooide ik het aas uit. Ondertussen knab
belend aan katjang rebus.
Nou, ze beten wel hoor, de ikan moedjaïr!
Echter helemaal geen visser zijnde, vond
ik zo'n ikan van een vinger lang, iets ge
weldigs. Plotsklaps schoot m'n dobber de
diepte in, waarop ik fel reageerde door de
de hengel met een ontzaglijke ruk omhoog
te slaan. Het resultaat was een visje,
bengelend aan een paar waringintakken
hoog boven me. Wat een werk ik niet heb
gehad, om dat ding uit z'n benarde positie
te bevrijden!
Twee Batakse jongetjes, ziende dat ik toch
maar een goed stekkie had, gingen toen
rustig vlak voor me, links en rechts zitten.
Tegen zo'n overmacht was ik niet opge
wassen en ik ben dan ook met stille trom
opgestapt. Ik kan echter met trots verkla
ren: "Hah. Ik heb in het Tobameer gevist
en nog wat gevangen, ook."
Het Tobameer en Prapat! Wat is het daar
geweldig mooi! Het klimaat is zacht en je
kunt overal ongestoord wandelen. Er groei
en mooie bloemen, vooral de oranje Ste-
phanotis (bruidsbloem) bloeit er uitbundig.
Het Prapat hotel is keurig netjes en de
makanan prima in orde. De verschillende
tokotjes, welke het plaatsje rijk is, houden
voor de tourist aardige souvenirs in voor
raad, o.a. mooie geweven doeken en knap
uitgevoerd houtsnijwerk. Wat je er meer
kunt doen? Je kunt ergens een rustig plekje
zoeken en een duik nemen in het heldere
water.
Of met een bootje naar het eiland Samösir
varen. Nachtclubs? Die zijn er goddank
niet. Je bent hier temidden van een grootse
natuur en daarin passen geen night-clubs!
Op een van onze wandelingen kwamen we
ook bij de regerings pasanggrahan, waar
men druk bezig was alles op te knappen
voor de komst van Zijne Koninklijke Hoog
heid, Prins Bernhard. Zo konden we zien,
dat de badkamer van de Prins belegd werd
met nieuwe blauwe tegeltjes!
Zoals gezegd, we zijn drie dagen in Prapat
geweest. Die drie dagen waren om voor we
er erg in hadden...
De tweede keer trokken we langs Prapat,
toen we op weg waren naar Padang, via
Tarutung en Sibolga. Met een kleine Land
rover. Een tocht om nooit te vergeten. Door
dat schitterende eiland, dat Sumatra heet.
September 1971 G. H. Bartman
"CT P.
POEKOEL TEROES 60.000
Zó vaak hoort Tjalie in brieven
dat men hem hartelijk "Poekoel
Teroes!" toewenst maar erg
veel lezers hebben hun tientjes
nog niet gestort voor ons Hidoep
Teroes Plan. Dat is toch óók
Poekoel Teroes? Zet hierin met
ons samen door. Er is geen mooi
er doel!
Het spijt me, dat er in mijn vorige brief
zoveel onduidelijkheden voorkwamen. Mea
culpa! PLACE PIGALLE occupeert een pand
op Tundjungan, schuins tegenover het voor
malige Oranje-Hotel (thans Hotel LMS, ini
tialen van Hr. Sarkies, de eigenaar) in de
rij van Toko Lachman. Apropos, weet je,
dat deze knaap een Indiër is? Z'n naam
voluit luidt Lachmandas. NIRMALA op Aloon
Aloon Tjontong bevindt zich op dezelfde
verdieping als King Theatre (driesprong
Pasar Besar-Baliwerti-Gemblongan, waar
destijds het zo zeer gehavende gebouw
in de bersiap-periode stond. BLEU-SIXTEEN
staat op Simpang (thans Dil. Pemuda)
vlak bij het pand van SKF, achter de Sim
pang-Apotheek. Dan hebben we nog LAS
VEGAS op Djl. Urip Sumohardjo; dit is de
naam van de boulevard, waar Kaliasin en
Paimenlaan samen komen. Kaliasin heet nu
Dj. Djendral Basuki Rachmat en Paimen
laan is herdoopt in Dj. Panglima Sudirman.
Al de namen, die ik boven genoemd heb,
zijn Night-Clubs, compleet met hostesses
(waaronder buitenlandse) en Strip-tease
dancers uit Parijs, Brussel, Hongkong, Ma
nilla, etc. etc. Ik heb ze zelf niet gezien,
hoor; daarvoor ben ik een halve eeuw te
vroeg geboren!
BAMBU DENN is tenslotte een gewoon
restaurant op het voorerf van von Faber's
Historisch Museum, waar je gezellig kunt
zitten met een of ander hapje en soft drinks.
Naast deze exclusiviteiten voor mensen met
een flinke buidel heb je overal in de stad
eettentjes voor mensen, die werkelijk lek
ker willen eten. Neem b.v. RESTU op de
hoek van Embong Malang-Tundjungan, waar
je voor weinig geld heerlijk in reepjes ge
sneden babat met pikante saus of een
portie pangsit-mie kan bestellen. Op het
platje van het voormalige Hellendoorn op
Pasar Besar kan je genieten van zalige
sio-may (een soort frikassee).
Je weet zeker al, dat die naamsverande
ring bij ons een soort epidemie is geworden,
doch wat je beslist niet weet is, waarom
men 't nodig acht een straatnaam als Plam-
pitan te veranderen in Dj. Achmad Djais;
ik weet 't ook niet.
Neem bv. Riausstraat op Bandung, die
heet nu Djl. Laksamananamuda R. E. Mar-
tadinata. Om dit alleen uit te spreken wordt
je al amechtig, apa lagi als je die "Djl!" en
"R.E." volledig moet prononceren.
Je herinnert je natuurlijk Hotel du Pavil
ion a/d Paimenlaan. Welnu, dat is nu ge
heel gemoderniseerd als dépendance van
Hotel Tandjung in Tretes, ook full A.O.
air-conditioned). Djatim (Djawa Timur) is
in de laatste tijd hard doende zich op te
maken om touristen aan te trekken. Er valt
derhalve in de komende dagen heel wat te
vertellen. Dit zal ik doen, nu ik weet, waar
je naar toe wil.
Maar één ding moet je goed voor ogen
houden: ik heb nu eenmaal geen journalis
tenknobbel. Jij moet dus uit mij halen, wat
je weten wil, zoals je dat deed in je laatste
brief, afgesproken?
Ik heb je al verteld, dat er in Duku-Ku-
pang, in de buurt van het golfterrein, een
TV relay-station is, dat de uitzendingen van
Djakarta via Tjemorosewu relayed. Het
schijnt, dat men nog steeds aan het expe
rimenteren is want 't beeld, hoewel scherp,
gaat om de haverklap "rollen" en vervormen
door zijdelingse "zenuwachtige" capriolen.
Deze laatste maken dat wij bv. staande ora
tors op 't scherm als kundige buikdansers
zien. Heel vaak verdwijnt 't beeld als een to
tale eclips of het geluid dat me doet den
ken aan de tijd van de "stomme" films in
„the early twenties". Dat nu bedoel ik met
"kabur".
De omgeving van het golfterrein zal bin
nenkort een geheel ander aanzien hebben.
Er is daar een monster recreatiecentrum
geprojecteerd. T.z.t. zal ik het ook hierover
hebben; help mij daaraan te herinneren.
Ik ben nogal kort van memorie.
Trouwens, het zuidelijk gedeelte van
Darmo blvd. in de omgeving van de Die
rentuin is voor jou beslist onherkenbaar
De Kebon Binatang zelf, die onder het re
giem van Sukarno min of meer in deplora
bele toestand verkeerde, is thans aardig
gerehabiliteerd. De dieren, die indertijd zo
sloom leken door ergerlijke verwaarlozing,
zijn nu levendiger door betere verzorging
en voldoende voeding. Jammer, dat er in
tussen heel wat zijn dood gegaan. We had
den een zeehond, prachtige tjendrawasihs
uit Irian, goudfazanten uit RRT, giraffen,
een dromedaris, een witte beer. Die zijn nu
allemaal mati, ook de grote Orang-Utan.
De weg vanaf Pasar Wonokromo tot het
internationale vliegveld Waru krijgt de naam
van Dj. A. Jani. Die weg naar het Zuiden
wordt 20 m. breed met aan beide kanten
een trottoir van 2i/2m. De spoorlijn naar
Malang zal dan in het midden komen te
liggen. De hele rij toko's en woonhuizen
ten zuiden van de pasar wordt dus gedeel
telijk afgebroken.
Op Kapas-krampung (verbinding Kend-
jeran-Ngaglik) staat een moderne pasar ter
vervanging van Pasar Atom op Bunguran/
Gombong (b/d Gasfabriek). Kosten daar
van 500 miljoen. Met "pasar" versta je niet
de plaats waar je alleen vlees, en groente
koopt, neen, daar kun je van alles krijgen.
Je kunt niks geks bedenken, of de stand
houder zegt tegen je: "Voila!" De meeste
van die lui zijn multi-linguisten, hoor, zulks
met het oog op de touristen.
Weet je, dat éénmanszaken zoals Toko
Aurora, Toko Nam. e.d. het niet meer kun
nen bolwerken? Namanja ister nog, maar
daarbinnen heb je een heleboel standjes
van diverse houders, waar je van sandalen
af tot medicamenten toe kunt kopen. Zulke
winkels worden hier Toserba's (toko serba
ada van alles en nog wat) genoemd, w.o.
de voormalige Toko Hoffman, Toko Metro,
enz. Je kent Buttewegstraat, niet? Die heet
nu Dj. Tandjung-Anom en daar hebben we
ook een Toserba van die naam compleet
met snack-bars (zonder damesbediening
wel te verstaan) en Jackpots.
Wij zijn op het ogenblik in het midden
van het eerste 5-jarenplan. Voor de twee
de Repelita (Rentjana Pombangunan Lima
Tahun) staan nog meer raksasaprojekten op
het programma.
Hierover later, tenminste als wij nog rus
tig kunnen blijven ademhalen. Insja'allah!
Jos.
Het antwoord ligt o.i. voor de hand. Over
al in de wereld worden straten en pleinen
genoemd naar prominente figuren van de
oudste en jongste geschiedenis. Het is
logisch dat een jonge onafhankelijk ge
worden staat meer namen van generaals
heeft dan braafburgerlijke naties. Wie b.v.
in Mexico rondkijkt, staat verbaasd over
het enorm grote aantal krijgsheren en op
standelingen naar wie straten en pleinen
genoemd zijn. Ja zelfs beroemde data en
staatsgrepen heeft men in het stadsbeeld
vastgelegd: Paseo de la Reforma, 16 Sep-
tiembre, Independencia, Insurgentes, I de
Mayo, enz enz. Lees de straatnamen en gij
kent een volk!
7
