TOK-DJRRR!
Dit zijn een paar foto's die een idee geven van het prachtige werk van Mevrouw
Saptodewo S.H. in Bandoeng, waar wij in het Kerstnummer over schreven: een door haarzelf
opgerichte en geleide kinderLEEStuin, waar grote en kleine kinderen hun middagen kunnen
slijten met het lezen van hoeken en tijdschriften, of artistiek bezig zijn met kleurkrijt, potlood
en verf.
Uiteraard is deze Taman Batja Kanak-kanak een arme vereniging en gedrukten zijn in
Indonesië peperduur. Wij wekken dus alle lezers op, oude en nieuwe tijdschriften en boeken
naar ons op te sturen om door ons verzonden te worden naar Bandoeng. En als U kunt: ook
allerlei teken- en kleurmateriaal. Ik denk dat de ontelbare massa beeldverhalen, die in de
laatste tijd in omloop zijn (Kuifje en zo) beslist erg lakoe zullen zijn. En vergeet U niet: wat
de jeugd van ons krijgt en leert, wordt heel lang onthouden!
Op de foto's: links boven: één van de jongste leestuin-bezoekers, 21/2 jaar oud; rechts boven:
de dochter van mevrouw Saptodewo bezig met batikken zoals het door de oudere meisjes
in deze leestuin beoefend wordt; onder: een andere groep lezertjes.
Vergeet U niet dat Mevr. Saptodewo (met volle medewerking van de autoriteitenook
regelmatig bezoeken brengt aan de gevangenissen, waar zij lectuur, tekenmateriaal en ook
tweedehandse kleding uitdeelt aan jeugdige boefjes. Ook van deze jongelui kregen we aller
aardigste foto's toegestuurd, die we natuurlijk niet plaatsen.
Maar als U wat te verzenden heeft naar Bandoeng, stuur het ons toe en wij zorgen voor
snelle doorsturing. Dank! Laat Tong Tong naar alle kanten toe een net uitleggen van hulp
en steunverlening. Het is het beste verweer tegen wraakzucht, rancune en "loepa semoea"
Lagere School doorlopen en verder
alles door zelfstudie en heel veel lezen
verworven.
Dan zit ik ook nog in een vereniging
"Kota Kembang", allemaal plantenlief
hebsters, onder leiding nu van Mej.
Lex Dompselaar.
Met hartelijke groeten
C. Saptodewo.
Van haar recente reis naar Indonesië
bracht Wies van Maarseveen behalve heel
wat informatie ook een paar leuke dingen
mee op taalgebied. Nog steeds schept de
Indonesiër voor vele nieuwe zaken een
passend woord, dat meestal begint als ono
matopee (klanknabootsing), maar dan spoe
dig ook wel overdrachtelijke betekenis krijgt.
Wat denkt U b.v. van "tok-djrrr", dat be
tekent: het directe aanslaan van een motor,
maar ook overdrachtelijk gebruikt wordt
voor: in prima staat verkeren, snel reactie
vermogen, paraat zijn;
En dan nog "tjs-plang!" direct, ogen
blikkelijk (bij het ontstaan waarvan wij b.v.
kunnen denken aan een langzaam branden
de lont, plotseling gevolgd door de knal.
•k
In deze moderne tijd weten wij niet (maar
taalgeleerden wel) dat massa's woorden in
onze taal oorspronkelijk ontstaan zijn uit
onomatopeeën, die eenmaal blijvend op
genomen in de spreektaal, weldra "ge
stroomlijnd" raakten. Met de nieuwverwor-
ven onafhankelijkheid heeft ook de nieuwe
taal grote scheppingskracht gekregen. Wij
verwijzen in verband hiermee ook naar het
artikel over het moderne toneel in Djakarta
van enige tijd terug (15 augustus 1971).
De jeugd in Holland vertoont diezelfde
drang naar initiatief en verlangen naar nieu
we woorden. Uit het veelvuldig gebruik van
bepaalde woorden kan men de bewustheid
van nieuwe inzichten lezen, zelfs al worden
deze woorden vaak te pas en te onpas
gebruikt. Maar waar het hart vol van is,
loopt de mond van over. Dat is in de 50'er
en begin 60'er jaren het woord "waarde
loos" geweest dat iedereen op de lippen
lag en min of meer de instorting van veel
"gevestigde" waarden annonceerde.
En dat is nu het woord "alternatief",
waarvan je vaak als je het hoort gebruiken,
denkt: weet-ie wel wat het woord betekent?
Maar het is de ontdekking van één van de
grootste en rauwste wonden in deze maat
schappij, waarin alles óf links óf rechts
gedrukt is, men óf alternatief bejubeld of
alternatief verdacht wordt gemaakt. Het is
de partij-politieke verzieking, doorgedrukt
tot in het sociale, religieuze en politieke
leven. Het is de Grote Reus boven alle
andere waarden.
Maar misschien wordt door een wakkere
jeugd deze gigant eindelijk om hals ge
bracht. Hoe dat gaat? Zotjssss-plang!
T.R.
Wees een BOOM, een VRUCHT
BOOM. Lever na slechts één
maal geplant te zijn vruchten voor
vele, vele jaren. Plant 10,in
het FONDS ZESTIGDUIZEND!
19
