JAVANEN
Gezegden van de
Heilige Profeet
in de donkere kamer zijn foto's te ontwik
kelen. Dat waren o.a. foto's van termieten
vraat in onze boekenkoffers, en zo vond ik
"Alice in Wonderland" later geheel door
vreten terug in een publicatie.
Als wij gingen wandelen ontbrak nooit
het vlindernet en de weitas met gifbuisjes,
waarin de verzamelde insecten al spoedig
flauw vielen en de geest gaven. Die vonden
we dan later terug opgeprikt in kartonnen
dozen, geëtiquetteerd met vindplaats en
datum, waarin we dan onze wandeltochten
terug vonden. Hij was dan ook een ware
Prikkebeen. Dat boek was bij ons zeer
geliefd en werd eindeloos geciteerd. Zo
was het, wanneer er geteut werd bij het
aankleden:"
Prikkebeen, ik raad je, man
trek toch eerst je broek eens an."
Geen wonder: hij had in '16 op een bal-
masqué de eerste prijs origenele heren-
costuums voor zijn Prikkebeencreatie ge
kregen.
Verder kon hij vreselijk goed dichten, Piet
Paaltjes gelijk. En evenals bij Piet Paaltjes
liep er door zijn leven een streep van
zwaarmoedigheid, die niet door Clownerie,
noch door het zich afsluiten voor anderen
kon worden verdoezeld. Voor óns maakte
dat hem juist dierbaarder, voor hemzelf
wes het een last. Dat de herinneringen van
een dochter aan zulk een vader eindigen
in weemoed zult u kunnen begrijpen."
CH. M.
De allereerste zomer, dat wij in Hol
land waren, dat was in 1933, hadden ze
in het dorp een zwemwedstrijd ge
organiseerd. Een zwembad was de
gemeente niet rijk, dus dat ging dan
maar in de Noordercompagnonsvaart,
die tussen Smilde en Appelscha ligt.
Het water was nog niet zo verontrei
nigd en er was niet zo bijster veek
scheepvaart op dat stukje water. De
jeugd had er allang een vaste plaats
voor het zwemmen gevonden.
Wij hadden ons alle drie opgegeven
en het was meteen raak: alle drie de
eerste prijs.
Onze stijl was veel soepeler. Wij
doken ook niet direct zo diep bij de
start en wonnen dan ook altijd met
voorsprong. Opeens mochten wij niet
meer mee doen, anders was de lol er
af: jullie winnen het toch altijd. Alleen
mijn jongste broer had nog een kans
met veel sterkere tegenstanders en
sleepte desondanks toch de prijs in
de wacht. Toen was men goed flauw.
Nadien hebben wij, om de lol niet te
storen, nooit meer meegedaan.
Maar tijdens het zwemmen kwam er
luid commentaar van de toeschouwers
aan de wal. Eén vrouwenstem bovenal,
hard en imponerend is mij bijgebleven:
"Aan het zwemmen (drukken op de m
en laatste en inslikken) kun ie zien,
dat het Javanen bennen."
In het begin dachten wij, dat keu
kenstroop hetzelfde was als siroop
(stroop) in Indië. Dus stiekum in de
kast wat stroop in een glas en aan-
In een van de foto-albums van mej.
R. M. de Visser, nu 84 jaar, eertijds on
derwijzeres aan de Meisjes Normaal
school te Djokja, troffen we deze foto
aan met het haast pathetisch aandoen
de bordje "Vergeet ons niet! 2-2-'29".
Welk een stormen zijn er sinds die
dag niet over onze hoofden gegaan!
Regeringen zijn gevallen: nieuwe op
gekomen en weer gevallen; volken
zijn in de vernedering van verloren
oorlogen neergestort, maar weer op
gestaan. Carrières en generaties zijn
heen gegaan en het profiel van het
Indonesische volk werd herhaalde ma
len veranderd! En toch dit: "vergeet
ons niet" als een onbetekenend frêle
bloempje van een nederig plantje in
de dessa. Zou iemand zich hen ooit
kunnen herinneren?
Want simpele dessa-plantjes waren
deze meisjes zeker, toen ze nog door
ass. wedana en politie werden opge
haald in de kampong om les te gaan
nemen in een verre, nieuwe school
voor een onbekende toekomst. Maar
hoewel de grote stad en het schoolse
leven nieuw waren, wenden ze spoedig
en groeiden in vier jaren op tot ambi
tieuze, ijverige, flinke en ondernemen
de onderwijzeresjes aan Meisjes Ver
lengen met water. Minta ampun: smaak
naar neks.
Omdat er geen bami te krijgen was,
dacht Ma slim te zijn door er groffe
vermicelli voor te gebruiken; misschien
smaaknja een beetje anders als bie-
hoen.
Vraag genade, het was haast niet te
eten, maar het moest: er was zo gauw
niet wat anders gereed. Ma's schelden
op dat Hollandse spul in Maleis-Ja
vaans was net een litanie.
J.W.
ZO ZIJN WIJ
"Ik klaagde dat ik geen sandalen had,
tot ik iemand zag die geen voeten had".
Oosters gezegde
volgscholen in Midden Java.
Al waren academische studies niet
voor hen weggelegd, in de grote mid
denmoot van de maatschappij is veel
gezonde, vormende waarde van hen uit
gegaan. In het verenigingsleven namen
ze later vaak kloeke, leidende functies
op zich. En ook al hebben velen van
ons deze onderwijzeresjes nooit ge
kend, wij hebben ze vaak gezien ini
tram of trein met hun ernstige gezicht
jes vol plichtsbesef; altijd voortreffelijk
gekleed met keurig gevouwen school
tas, en net gerolde pajoeng, met fijne
slofjes. Nieuw Moedig Indonesië.
Velen hunner trouwden later pro
minente figuren in het politieke leven
en zijn ook in de huiselijke kring lei
dinggevende figuren geweest. We zijn
werkelijk benieuwd of één hunner ooit
dit nummer van Tong Tong in handen
krijgt om te zien dat haar "vergeet ons
niet" tóch gehoord is, hóe ver weg en
hóe laat in ons leven ook:
Op de rand van de foto waren o.m.
deze namen te lezen: Daisah, Soewarti,
Slamet, Soekartijah, Siti Marjam, Cho-
sijah, Soesinah, Soekarmi, Soeminem,
Soedarmi, Saparinah, Medah, Saparin.
Doe ze onze groeten als U ze tegen
komt!
Als een Muslim-heerser een onder
daan doodt, die geen Muslim is, dan
zal hij de geur van het Paradijs niet
ruiken, hoewel deze geur zó sterk is,
dat ze opgemerkt kan worden op een
afstand, die een mens in 40 jaren kan
afleggen.
Iemand, die een ander in een of
andere woordenwisseling bijstaat zon
der te weten, of hij gelijk of ongelijk
heeft, over hem zal God verontwaar
digd zijn, zolang hij daar niet mee op
houdt.
13
