Fonteijn Co - v,h ,e D,0KIA
25 jaar in Den Haag
JUBILEUM-AANBIEDING
"ONDANG" IS 'S
WERELDS LOON
F. 12,50 Per GRAM
EVEN REAGEREN OP:
Vlamingstraat 5, Den Haag, Tel. 11 66 77
24 KARAAT GOUDEN SEBELAH ROTAN ARMBANDEN
22 KARAAT GOUDEN SCHAKELARMBANDEN
22 KARAAT GOUDEN GEDRAAIDE ARMBANDEN
22 KARAAT GOUDEN COLLIERS
22 KARAAT GOUDEN TJITJAKBROCHES 79,50
MARKIESRINGEN IN 22 KARAAT GOUD
HEREN EN DAMESRINGEN IN 22 KARAAT GOUD MET AMETHIST,
ROBIJN EN SMARAGD
MIDO HORLOGES
"slecht weer en kikkervisjes".
Dat had ik geleerd zomaar van de regen...
Weer veel jaren later drongen de woorden
heel goed tot mij door. Ik was stout en had
de tafel niet goed gedekt. Mijn vader was
teruggekomen uit de oorlog tegen Japan.
Hij was nu weer gewoon soldaat. Hij mop
perde over de slordig neergelegde vorken
en messen. Dat is donderen bedacht ik.
En het onweer uit de hemel viel samen met
donderen van vaders en bliksemse katers
op de daken.
In het woordenboek van mijn gedachten
kwamen taal en rekenen voor. Door ont
houden; ik zweeg en schreef niets op pa
pier. Zo bewaarde ik als Maria de gehei
men van het leven op de Bandoengse stra
ten buiten het kamp. Ik bewaarde het in mijn
hart.
Wij kinderen schreven onze wereld, zomaar
in zand of op de asfaltwegen met klompjes
kalkkrijt. Ook schreef ik vaak met een wijs
vinger nat van spuug op de stoffige glazen
ramen. Als Hansje dan riep "Gekken en
dwazen schrijven op ramen en glazen", dan
werd ik woedend. En ik barstte uit, stamp
voetend "Zeg, kijk naar jezelf. Jij bent
idioot". Mijn Oom hoorde wat ik gezegd
had en zei; "Idioten worden soms koning
van het land."
"O. Hé," zei ik. "Maar oordeelt niet opdat
gij niet geoordeeld zult worden." Hans zei:
"Waar heb je dat gehoord?" "O, uit de
Bijbel in de koempoelan bij de Heitinglaan".
Mijn Oom ging op het stenen muurtje zitten
en hij zei tegen Hans en tegen mij, Grietje,
"Luister eensvrede en niet plagen."
We leerden samen een gedichtje, zo was het
"Cherubijntje, cherubijntje engeltje van om
hoog, zalig kijntje, die deze wêrêld, die zo
dwêrêlt beschouwt met enen lodderoog."
We waren kinderen en onbevangen luister
den wij naar vrienden en naar vijanden en
verraders. We waren kinderen. Er waren
grote mensen om ons heen, mensen. En
mijn Tante van de Dagoweg zei altijd "Klei
ne potjes hebben grote oren". Ze had gelijk.
Ook de Kempé Tai weet het, van al die
flaporen. Ze wisten alles van de kinderen
langs de Bandoengse straten en hun fami
lies. Een wereld van slappe lachbuien, hu
mor en plezier maar ook van tranen en
diep verdriet.
daphna istvan
de vraag gesteld aan het slot van het
artikeltje: Ontbreekt U ook de 1Ö0.000?
van Si Boeloes. De door U aangehaal
de grot is onder de (oud) Semarangers
bekend als "De grot van Simongan".
Hier werd jaarlijks de stoet geformeerd
voor de optocht van de SANPO-her-
denking, in de wandel Koeda Sanpo
genoemd. Misschien werd deze grot
wel door de Semarang-Chinezen aan
geduid als de "San-Po"- grot? Naar
mijn mening kan Max Busselaar hierop
het antwoord geven.
Wat de derde brug over het Wester-
bandjirkanaal betreft, heb ik die inder
daad over het hoofd gezien. Deze brug
was nl. practisch buiten gebruik ge
raakt, na de verplaatsing van het oor
spronkelijke Semarangse vliegveld SI
MONGAN, naar KALI BANTENG. De
brug was daarna nog slechts tot nut
voor de kleine desa's uit die omgeving.
Botja Semawis
"Klopt niet"; hoor ik U al zeggen! Maar
leest U verder, 't is historisch hoor!
Een paar jaren vóór de Jappen bezet
ting van Ned. Indië, was Semarang een
"echt" stadion rijk geworden.
Gebouwd door Architecten Aanne
mers Ooiman en van Leeuwen op het
Land Peterongan van de Javasche
Bank "om en bij" de hoek van straat
Karang Sarie en Pieter Sijthoflaan,
vormde dit stadion het centrum van de
sport. Vooral bij voetbalwedstrijden en
in het bijzonder de Stedenwedstrijden
trok deze plaats duizenden sportlief
hebbers aan, uit Semarang zelf en van
buiten Semarang; men zag er in die
dagen tijdens Stedenwedstrijden auto
nummerplaten met B (uit residentie Ba
tavia); D. uit Bandoeng; L. uit Soera-
baja en nog uit vele andere residenties.
En dan maar mee gokken jongens
Vaak heb ikzelf meegemaakt dat als
net de start was begonnen tijdens zo'n
big match, iemand mij van achteren op
mijn schouder tikte en een stem van
een goede Chinese sobat vroeg: "Toe
an (of Menir) Hammar, apa soeka ikoet
tó-tó-an?" (Meneer Hamar, doet U mee
met wedden?") Dan stond mijn sobat
daar met een stuk papier of note
book en potlood in zijn hand om de
namen van de gokkers en de eindstan
den op te noteren. En om mii^meer te
animeren: "Wah, ini soree terlaloe ra-
mee dan heibat (spannend). Leuke tijd
geweest!!
Behalve voor sportdoeleinden, werd
dit stadion ook gebruikt voor militaire
parades ter gelegenheid van de ver
jaardagen van de leden van het Oranje-
Huis. Infanterietroepen uit Karang A-
sem en Djatiengaleh namen dan deel
aan zo'n parade. In stramme houding
paradeerden onze kranige soldaten on
der wie heel veel Ambonnezeri) langs
de tribunes om het sportveld enthou
siast toegejuicht door het publiek.
Ik herinner mij nog dat één van de
marsen die er toen geblazen werd de
openingsmars van de N.I.R.O.M. was.
Kent U de melodie nog uit die tijd?
Dan werden er ook wielerwedstrijden
gehouden op de betonnen renbaan
rondom het sportveld; hetzij 's middags
bij daglicht of 's avonds waarbij dan
gebruik werd gemaakt van de vier hoge
stalen lichtmasten elk met minstens
twee dozijn schijnwerpers. Motorren
ners op de baan waren: G. de Raadt;
Halbach; Demmeldraadt e.a. van bui
ten Semarang; Semarangse motorren
ners waren, van Maanen en de Munich.
Verder kreeg men te zien races op
tandems; races met gebruikmaking van
gangmakers; één dezer gangmakers
kende ik goed, Dye was z n naam.
Dan waren er ook de gewone fiets-
races. Bekende wielrenners waren:
Koos Ham; Doornik; de la Bretoniere;
e.a. maar meest favoriet was meestal
Miel ONDANG. Bij zo'n spannende
race hoort U dan uitroepen en aanmoe
digingen voor Miel van zijn supporters
en fans.
"Hup MielAjo Miel" en plotseling
hierbovenuit... (een soort spreekwoord)
"ONDANG" is 's werelds loon!!"
(Wie weet, leeft deze "spreekwoord"
schreeuwer nu nog en ik hoop dat hij
in Holland zit en T.T. lezer is, dan zou
hij dit kunnen be-amenDat was
dan Semarangs sportleven. Volgens
T.T. No. 22 dd. 30 mei 1969 woont Miel
Ondang nu in Thousand Oaks bij Cali
fornia. (En hij rijdt nog steeds op zijn
race-fiets "like hell" en is evenals zijn
vrouw Gerda een goede sobat van
Tong Tong - Red.)
Hamar/Florida
11
