JUMPING-IN DRIVE-IN DISCOTHEEK
EEN SLAG VOOR!
Pas in Indië - 1921 - nam Z. mij mee van
Soerabaja naar Batavia, per auto. Het werd
een reis om nooit te vergeten, dank zij de
enorme kennis van land en volk, die hij
bezat, zijn ironiserende of humoristische
toelichtingen op allerlei voor mij vreemde
zaken, zijn onvermoeibare bereidwilligheid
om wat mijn aandacht trok van uitleg te
voorzien. Eenzelfde ervaring had ik in 1927,
toen ik van de westkust van Sumatra via
Medan naar Atjeh met hem reisde, in het
gevolg van de gouverneur-generaal De
Graaff die zich persoonlijk, op de hoogte
wilde stellen van de moeilijkheden ter West
kust en in Atjeh. Tijdens deze laatste reis
was ik al verbonden aan het Bataviaasch
Nieuwsblad; hij had niet het minste bezwaar
zijn kennis van land en volk met een jonger
collega te delen. Ik heb van deze zeldzame
gelegenheid te worden ingeleid, eerst op
Java, enige jaren later op Sumatra mijn
gehele carriere een dankbaar gebruik kun
nen maken. De politiek, die Zaalberg bij
het Nieuwsblad had gevestigd, namelijk
ons nooit te mengen in de befaamde pers
ruzies, nooit een beledigend woord aan
wiens adres ook in de krant te zetten, heeft
er mij voor behoed, ooit met Z. in de clinch
te geraken. Hij mocht mij, geloof ik, wel,
maar dat zou juist een reden geweest zijn
bijzonder hard toe te slaan aH ik hem daar
toe aanleiding had gegeven. Dit heeft mij te
gen het eind van mijn loopbaan als hoofdre
dacteur van het Nieuwsblad in 'n zeer moei
lijke positie gebracht, toen namelijk de po
lemiek tussen Du Perron en Zentgraaff uit
barstte. Ik was op goede voet met mijn
medewerker, de schrijver Du Perron en ik
waardeerde Z.. Mijn sympathieën waren aan
de zijde van Du Perron; ik kon weinig be
wondering opbrengen voor de middelen,
waarvan Z. gebruik maakte om Du Perron,
die overigens de aanval in kritiek en Op
bouw had geopend, te bestrijden - maar dat
verminderde mijn respect voor zijn presta
ties in het algemeen allerminst.*)
Daar kwam bij, dat het Nieuwsblad de enige
krant was, die definitief stelling nam tegen
de NSB, en Z's Javabode was aardig op
weg de spreektrompet van de NSB in Indië
te worden. Van de Vaderlandse Club, in
1929 mede door Z. opgericht, naar de NSB
was maar een klein stapje en, zonder zich
te verbinden, had Z. dat stapje toch wel
gedaan. Hij speelde daarmee op zijn publiek,
maar was ongetwijfeld - met vele Nederlan
ders in de Oost - toch ook innerlijk over
tuigd van de "voosheid" der Nederlandse
democratie. Ik handhaafde echter, tot grote
teleurstelling van Du Perron, het traditionele
Nieuwsblad - standpunt. Hij, noch zijn op
ponent, hebben de verschrikkingen die de
oorlog bracht aan den lijve ondervonden.
Het is voor Du Perron en voor Z. een zegen
geweest, dat zij beiden in het zicht van deze
afschuwelijke ramp zfjn overleden. Z. na
een langdurig ziekbed, dat hem er toe
bracht terug te keren tot de Katholieke
Kerk.
De behoefte tot vergiffenis van vele zonden
was blijkbaar op dat ziekbed gerijpt. Zijn
verdiensten spreken ook nu nog voor zich
zelf.
J. H. RITMAN
Oud-collega J. H. W. Veenstra heeft in
zijn boek "D' Artagnan tegen Jan Fuselier"
een indringend verslag gepubliseerd van de
pennestrijd tussen Du Perron en Z. Het is
verschenen in de Stoa-reeks.
Totaal ongevraagd (Jan Ritman weet niet
eens dat deze woorden aan zijn artikel ge
plakt zijn) wil ik aan zijn uitstekend memoi-
retje aan Zentgraaff nog een apart woordje
toevoegen over Ritman zelf. Omdat nu de
kans om deze opinie uit te dragen wel heel
duidelijk spreekt uit het artikel zelf.
Wie Ritman "zijn leven lang" gekend heeft,
kent hem als wat men misschien overdreven
"De Grote Verzoener", "De Grote Over-
brugger" zou kunnen bestempelen. Ritman
heeft werkelijk zijn leven lang zowel als
journalist als privé geprobeerd bestaande
controversen en misverstanden te overbrug
gen. Tussen Indo en Totok, tussen Indone
siër en Nederlander, nationalist en koloniaal,
ambtenaar en particulier (en God weet wat
een nijdige controverse dat altijd geweest
is!), tussen cultureel en "gewoon mens",
tussen socialist en conservatief, tussen Gro
te en Kleine Boeng (ja, ook Kleine met een
hoofdletter, want onze "kleine, bescheiden
Boeng, kan vaak een behoorlijk despoot
zijn!), ja ook tussen vele Indonesische con
troversen. Zijn hele leven is er letterlijk vol
van. Hij was daarom één der eersten die de
opkomst van ontwakend Azië als een on
weerhoudbare zaak zag, evenals het Indo
nesisch nationalisme.
Als er ooit een journalist onpartijdig ge
noemd mag worden, dan is het zonder enige
twijfel Jan Ritman. Helaas lijdt onpartijdig
heid meestal tot kleurloosheid en lafheid.
Ritman echter bleef altijd branie en karak
tervol - ook al kostte het hem soms zijn
hachje. Want ik hoef U zeker niet te ver
tellen dat een mens die "over en weer kan
oordelen en spreken" niet vanzelfsprekend
vrienden heeft naar twee kanten, maar vij
anden!
Want er zijn maar weinig mensen die van elk
twistpunt beide kanten zien kunnen en bo
vendien zijn erg veel mensen (en vaak juist
de kleintjes) echte despootjes!
Het is logisch dat in dit kleine Holland waar
het wemelt van de "onverzoenlijke stand
punten", Ritman geen appreciatie of zelfs
begrip kan vinden, zeker niet in de journa
listiek, waar het wemelt van de "opinie
bladen". Daar staat tegenover dat bij dit
Indische blad Tong Tong de waardering
voor hem stijgt naarmate de jaren vorderen
en iedereen "ouder en wijzer" wordt, d.w.z.
inziet dat persaudaraan (dus menselijkheid)
gaat boven menig "principe"!
Wij hopen in elk geval dat we Ritman's pen
nog vele jaren in actie zullen zien! Aan het
feit dat hij als journalist zelfs de man die
totaal NIET journalistiek dacht, kon begrij
pen, is te danken dat hij ook Tjalie een
kans gaf - en nog steeds graag meewerkt
aan Tong Tong!
T.R.
Genoemde discotheek is het eigendom
van enkele Indische ouderen in Brabant
met daarnaast als medewerkers een
grote groep Indische jongeren, die de
Disco-muziek als hobby hebben. Jum-
ping-ln organiseert uitsluitend tiener
evenementen in de vorm van Tiener-
discobals, Tienersoos enz. Ook voor
de Indische ouderen kan Jumping-ln op
treden o.a. op gezellige Bingoavonden
met bijbehorende Krontjongmuziek enz.
De waardevolle professionele HI-FI ge
luidsinstallatie met een zeer groot ver
mogen, die enkele tienduizenden gul
dens heeft gekost en eveneens met
zijn zeer uitgebreide "Spotlights-Show",
verhoogt derhalve de Indische sfeer in
iedere zaal waar Jumping-ln optreedt.
Ook de drie Indische Dee-Jays die
achter de prachtige Disco-bar staan,
zijn jongens die zich altijd geheel geven
voor de Jumping-ln Hit-Shows. Wat
de "Platenpresentatie" betreft, die uit
meer dan tweeduizend singles en 150
LP's bestaat, zullen door vele honder
den de allernieuwste Top-Hits gehoord
worden.
Tot eind December 1972 zal Jumping-
ln onder ander optreden, in BREDA-
NOORD in de grote en sfeervolle zaal
van het Gemeenschapshuis "DOORN
BOS" aan de ABDIJSTRAAT 26 en wel
op ZATERDAGAVONDEN 4 Nov., 18
Nov., 2 Dec., en 16 Dec. a.s. Aanvang
HALF ACHT. De entree is slechts
2.per persoon. Derhalve kunnen
vertegenwoordigers van Indische Ver
enigingen bestaande ten hoogste uit
drie personen ter kennismaking tot on
ze grandioze Tienershow-avonden gra
tis toegang hebben. Wie nog twijfelt
aan de kwaliteiten van Jumping-ln kan
zich op genoemde avonden persoonlijk
overtuigen. Voor nadere inlichtingen
is Jumping-ln te bereiken onder Tel.
01612-3289 b.g.g. 01600-75675 T.K.U.
01615-851 toestel 2625. Zie ook onze
advertentie op pag. 4 in dit blad.
ISTIMEWA SFEERVOL - SANGAT HE-
BAT.
Elk jaareinde, tegen de tijd dat de grote
stroom abonnementsvernieuwingen weer
komt opdagen, zijn er veel abonnees die zo
attent zijn om hun giro'tje of postwissel
eerder aan ons op te zenden. Wat ons
administratieve werk straks enorm verlicht.
Als U dat dit jaar óók wilt doen, dan héél
graag. En onze dank bij voorbaat!
Tot onze grote spijt is een deel
van de oplage van Tong Tong van
15 oktober door een fout in de
drukkerij verkeerd gebonden. Wij
bieden de lezers voor het onge
mak dat daardoor bij het lezen is
ontstaan onze excuses aan.
Schenk NU nog uw bijdrage voor
het Fonds 60 000 waar nog vele
jaren na Tong Tong goed gedaan
kan worden aan behoeftigen en
wezen in Indonesië! 10,is
(helaas) zo weinig, maar in rente-
opbrengende belegging is het
enorm veel!
9
