6
Velen onzer hier in Holland kennen de term
"Laatste Mohikanen" maar al te goed, om
dat daarbij gedacht wordt aan de laatste
Indischgasten die hun land van afkomst
nog steeds zó "in hun vingertoppen" heb
ben dat er van vergeten en weg-assimileren
geen sprake zijn kan.
Maar zo betoel als er Laatste Mohikanen
van Het Oude Indië in de hele wereld bui
ten Indonesië leven, zo leven ze ook als
"pur sang" Indonesiërs daar waar wij eens
woonden: aan Tjiliwoeng, Brantas en Progol.
Maar ook zij gingen met ons samen op
school en spraken onze taal (wat konden
wij die lèèèsker "batjokl), waren meesters
op de katapult en de BSA en "lèlden" gui
taar en ukelele dat het een lieve lust was.
U zou het niet denken, maar het nogal ge
moedelijk en onprentieus groepje op de
foto telt ook enkele prominentia, die in an
dere samenlevingen met dure auto's en
gedistingeerd nummer zouden rijden, maar
hier "gewoon-gewoon" zijn zoals veertig,
vijftig jaar geleden. Lui, die Boetje heetten
en Ventje en Pèh en zo. Later verhuisden
ze via de tjies naar de kalibers 16 en 12
op de jacht en "bliezen" op de Norton of
de AJS naar de gekste gehuchtjes op Java
op elk uur van de nacht of de dag. En
ondertussen pikten sommige van die luitjes
toch nog wel via de HBS een academische
opleiding mee. Of waren soms van fijne
komaf: adel of oude patriciërs-families.
Maar weet je, hun eenvoudige kameraden
vergaten ze nóóit. Meer dan dat: daar ble
ken vaak hun meest solide en karakter
volste vriendschappen te zijn. Soedah,
djangan omong pandjangl Bekijk de ge
zichten goed en lees de namen goed: U
herkent ze als behorend tot ook uw beste
sobats en rijkste herinneringen.
Het groepje heet "The Hawaiian Seniors"
in hun maandelijkse uitzending van de T.V.
- R.I., op iedere laatste zondagavond van
elke maand, van 22.15 - 23.00 uur. Van
links naar rechts: 1. Jimmy Noya, (guitaar),
2. Bram Titaley (ukelele), 3. Hoegeng (uke
lele), 4. Willy Pesik (ukelele), 5. Mas Jos
(Ukelele), 6. Stan Mamudy (guitaar), 7.
Dekker (Bas), 8. Totty Subianto (Hawaiian
guitaar), 9. Dokter Soedjono (Guitaar), 10
Ir. Max Apituly (Guitaar), 11. (slechts zijn
elleboog zichtbaar) Boetje Pisolima (drum
mer). Het stond heel nuchter op de foto
dat alleen die elleboog zichtbaar was, en
het typeert het soort vriendschap en on
breekbare verbondenheid: we worden alle
maal genoemd, geen één uitgezonderd, ook
al is alleen een "boentoet djankrik" zicht
baar!
Deze mensen hebben ook allemaal dezelfde
filosofie van een zodanige wijdheid, dat
ze geen rangen en standen kennen, geen
rassen en geen "status". Het is haast
logisch dat ze allemaal minnaars zijn van
de krontjong koeno" en de eeuwige trieste
muziek van Hawaii. Want daarin is be
lichaamd de Saudade: de "Fem-weh", de
roep naar de Verte voorbij alle gredzen
en beperkingen. Wat veel mensen nog niet
weten, is dat met deze Laatste Mohikanen
ook de ECHTE krontjong voorgoed uitsterft.
Want ook al speelt de moderne muzikant
Moeriskoe en Stamboel Doewa nog zó
precies volgens het boekje, de ZIEL van de
krontjong, zit niet in de knapste muziek
boeken tjokvol "tjebongs" (muzieknoten)
of in de snaren al zijn ze van de fijnste
suasa, maar zit HIER, weet U: in het hart
van die Mohikanen.
Mas Jos en Mas Hoegeng verzorgen ook
het "Little Things That Mean A Lot"-pro-
gramma van de Commercial Radio Broad
cast "Elshinta" die elke Zondag van 9.30 u.
tot 11.30 u. in de lucht is. Op nonchalante,
gemoedelijke wijze worden hierin ernst en
scherts afgewisseld, actualiteiten en be
spiegelingen, muziek en babbel. Zoals wij
ook al schreven in de Tong Tong van 1
September was dit programma "wakker",
toen Tjalie Indonesië binnenglipte, en heette
ons met een hartelijke toespraak welkom.
De taal die de heren spraken: ONS taaltje
van "Laatste Mohikanen" zoals wij het
spraken van ons vijfde tot tachtigste jaar:
zo van alles door mekaar. Dus met hon
derden woorden in de stijl van "little words
that mean a lot": woorden met een ziel en
met een hart.
Die taal leeft nóg. En de luitjes die die taal
spreken, leven ook nog. Aan het eind van
"zaman dahulu" en aan het begin van de
"zaman moderen" hebben zij nog steeds
een boodschap over te brengen van diepe
inhoud en grote draagkracht. Wij hopen dat
deze woorden van onze "Alte Kameraden"
nog lang gehoord mogen worden. Zij kun
nen een nieuwe echo winnen in Indonesië!
