S
u
B5I
Het PMY-ensemble van het I.E.V.-
onder leiding van Wim Wouters
Jos. van Arcken
BE
KRONTJONG - GITAAR"
door
ROSALIE GROOSS
Het was in de late 30er-jaren dat ik
nader kennis maakte met Wim Wouters.
Deze bekende Bandoengse ingezetene,
naar ik meen werkzaam bij de Staats
spoorwegen, had zich in de tijd van
de "stomme" film verdienstelijk ge
maakt door in een bioscoop, aan de
Soeniaradjaweg, het muzikale gedeelte
van het programma te verzorgen. Zijn
vioolspel was gevoelig en technisch
niet slecht. Was in het populaire vlak
zelfs goed. Dus geen vioolconcerten,
zoals Jascha Heifetz die zou uitvoeren,
maar ouvertures, walzen enz. van Boï-
eldieu, Strauss, Léhar e.a. componis
ten. Als pianiste had hij Lettie Pfeffer-
korn, een slanke schoonheid die ook
bekend was als pianolerares.
Als zodanig kende ik hem oppervlak
kig, een sympathieke, wat nerveuze
musicus. Door het I.E.V. leerde ik hem,
in die hoedanigheid, goed kennen. En
daardoor ook het I.E.V.-ensemble dat
regelmatig, - als ik het me nog herinner,
éénmaal in de week, voor de Ban
doengse radiovereniging-zender optrad.
De roepletters van deze zender waren
P.M.Y. en werd daarom kortweg PMY
genoemd. Hij stond aan de Bantjeuj-
weg, tussen de gevangenis en de Grote
Postweg, als ik het goed heb, naast de
vulcaniseerinrichting "ADIL", waarvan
een Japanner de eigenaar was.
Het orkestje had de volgende bezet
ting:
Wim Wouters, violist en leider
de dames:
Dita Hendriks, vaste pianiste
Fransje de Keizer inval pianiste
Juul Wouters, inval pianiste tevens ac-
cordeoniste
de heren:
Adeboy, cellist
Palencoë, 2e violist, reserve 1e violist
Kadarisman, obligaat-violist/altist
Maarten Hendriks, 2e violist
Eugène Souweine, 1e violist/obligaat
violist
Eddy Hendriks.dwarsfluitist
Als solisten traden op, behalve Wim
Wouters zelf, Juul Wouters: accordeon,
en Eddy Hendriks: fluit.
Variatie genoeg dus. Het toegestane
uur was dan ook altijd volledig gevuld.
Er werd gerepeteerd bij de familie Wou
ters thuis. Meningsverschillen waren er
gelukkig weinig. De leider was niet
alleen tactvol en begrijpend, hij kon
ook goed eventuele spanningen snel
wegwerken, daarbij geholpen door zijn
gastvrije echtgenote. Dat b.v. de heer
Adeboy, de oudste van het amateur
gezelschap, langzamerhand wat beve
rig werd in zijn streek, was voor de
altist-een reden om bij moeilijke cello
passages, onmerkbaar een deel mee
te strijken. Dat er door een violist wel
eens een valse toon werd geprodu
ceerd, was geen punt van langdurige
discussie, maar van zeggen welke po
sitie de beste zou kunnen zijn dan wel
van pech, als het tijdens de uitzending
gebeurde.
Het programma werd meestentijds in
geleid door de heer Reids-Leegsma,
omroeper van de PMY. Daarna werden
de nummers aangekondigd door Eugè
ne Souweine. De volgorde was nor
maal: een ouverture, een wals, voor-
drachtsmuziek en tot slot een mars.
Als gasten traden wel eens op: Me
vrouw Landouw, zang (bekend van het
Belloni-orkest) en Benno de Jong, ac
cordeonist.
De leden van het orkestje waren IEV-
ers en IEVJB-ers, maar zij waren in de
eerste plaats amateurmusici, die zich
met hart en ziel inzetten voor hun re
pertoire. Kadarisman was een rustige
figuur, die nooit moeilijkheden maakte
en een bijzonder goed violist was.
Palencoë wat agressief, hetgeen ook
in zijn vioolspel tot uiting kwam. Sou
weine teveel de perfectionist, die moei
lijk maat kon houden en daarom met
zijn rechtervoet de maat meetikte. Dat
was soms hinderlijk. Maarten Hendriks
te luchthartig, hetgeen zich openbaarde
in een nogal krassend en niet altijd
zuiver vioolspel. Eddy Hendriks een
zeer goed fluitist, maar wat zwaar op
de hand. De dames leverden weinig
moeilijkheden op, hoogstens over de
te spelen stukken. Maar een ieder
stond hoe dan ook, met zijn kunnen,
achter Wim Wouters.
De 10e mei 1940 ging voor het ensem
ble niet ongemerkt voorbij. De omroe
per van de PMY werd als NSB-er ge
ïnterneerd. Naar men vertelde: nadat
hij op die datum de gramofoonplaat
"Marietje heeft een hart van prikkel
draad" had laten vallen. Het zou voor
de NSB, in Bandoeng, het teken zijn
geweest om tot actie over te gaan,
wanneer, na de aankondiging van de
titel, het vallen en breken van de plaat
gehoord werd.
Al met al, het aankondigen van titels
in het duits, werd vanaf de 10e mei
1940, niet toegestaan waardoor het kon
gebeuren dat men, via de radio, het
volgende te horen kreeg:
Verhaaltjes uit het Wener-woud van
o
Voor Juwelen en Uurwerken als
van ouds naar j
Laan van Meerdervoort 520
Den Haag - Telef. .33 64 41
Johann Strauss (Geschichten aus dem
Wienerwald) Donaugolven (Donauwel-
len)
Mooie gigolo (Schoner Gigolo)
Dat komt maar eenmaal (Das gibt's
nur einmal)
Achteraf bekeken, allemaal knots-ge
dacht dat algemeen bekende titels wat
met oorlog te maken kregen, maar ge
plaatst tegen de sentimenten van die
tijd, begrijpelijk.
En nu zitten wij, tientallen jaren na de
oorlog, en waar zijn de leden van dat
IEV-orkestje nu? Zij hebben, via de
radio, bijgedragen om de eenheid van
het IEV te versterken. Zelf vormden zij
een team, dat de schoonheid van de
muziek, van voor de oorlog, de ever
greens van nu, probeerde uit te dragen,
via het moderne communicatiemiddel
van toen, de radio. Maar zijn als team
uit elkaar gevallen door geschillen tus
sen volkeren, die ook op hun geboorte
grond moesten worden uitgevochten.
En daardoor is hun gezamenlijke bij
drage aan Euterpe verloren gegaan.
ELS
IKüUSQtKS
moesson
Op zoek naar de oorsprong en
geschiedenis van de krontjong.
190 pagina's (plm.)
f 9,90 f 0,90 porto.
21
