Di Pinggir
cdt moest worden beoordeeld: Heeft hij
een beschaafd interieur? Nu zou men denken
dat zulks sloeg op de inrichting van het
huis. Mis! Hiermede werd bedoeld of de
ongehuwde officier er misschien een huis
houdster op na hield. In de rang van luite
nant en jong kapitein werd daar niet zo
zwaar aan getild. Een kokkie behoefde nog
geen njai te zijn. E.e.a. was moeilijk te
controleren. Anders was het gesteld met
een kapitein die op het slappe koord moest
voor de majoorsrang. Dan moest de rubriek
wel degelijk serieus worden ingevuld en
diende de vraag door de te beoordelen
kapitein naar plicht, eer en geweten te
worden ingevuld. Sommige kapiteins die de
vraag niet wensten te beantwoorden namen
ontslag. Anderen vulden achter de vraag
Neen in, doch hadden van te voren hun
huishoudster uit logeren gezonden naar
haar familie in de kampong. Na de bevor
dering kwam zij dan meestal weer terug.
Begin mei 1916 kwam er vrij plotseling een
eind aan het gezellig samenwonen van de
drie vrijgezellen in Schooiers Welvaren. Ik
had in april reeds een rekest gericht aan de
inspecteur der infanterie, waarin ik over
plaatsing verzocht naar het gewest Atjeh
en Onderhorigheden en daaraan toege
voegd; Wenst krijgservaring op te doen.
Nu was er in Atjeh in 1916 van het opdoen
van krijgservaringen al enige jaren zo goed
als geen sprake meer, maar deze toevoe
ging was voor een welwillende beoordelaar
op het hoofdbureau van het wapen der in
fanterie te Bandoeng een teken', dat de
verzoeker er financieel niet al te best voor
stond. In Atjeh werd, al was er dan zo goed
als geen moesoeh meer, nog wel uitge
breid patrouille gelopen hetgeen 6,per
dag daggeld opleverde.
Eind april kwam het bericht van de over
plaatsing nog vrij onverwacht.
De drie boedjangs hadden van een Chine
se autoverhuurderij een gammele wagen ge
huurd en waren daarmee op een zondag
middag naar Semarang gereden. In de vroe
ge maandagmorgen kregen we tijdens de
terugreis panne op een donker weggedeel
te. Er was geen kampong in de omgeving
te bekennen. We bleven in de auto zitten
totdat het licht werd, wandelden toen naar
de dichtstbijgelegen kampong en stelden
het hoofd op de hoogte van ons geval met
verzoek de auto te willen doen bewaken,
totdat hij werd opgehaald.
We begaven ons te voet naar Ambarawa.
Juist op die maandagmorgen zouden te 7.30
uur de officieren van het bataljon aan de
nieuwe commandant, majoor Lutz, worden
voorgesteld. De drie boedjang luitenants
mankeerden. Dat was een heel slechte
beurt.! Alweer een schriftelijke berisping
bij de conduite. Intussen was er ook een
proces-verbaal bij mijn stukken gevoegd
n.a.v. zonder muilkorf op de openbare weg
laten lopen van twee honden. Ze waren uit
ons huis ontsnapt en door de schout en
zijn rakkers in een hondenwagen gestopt.
Voor deze misdaad moest ik voor de krijgs
raad te Magelang verschijnen, juist op de
dag dat er op de aloon aloon te Ambarawa
wedstrijden met door Javanen bereden
paardjes werden gehouden. Het was voor
het garnizoen een vrije dag. Mijn jaarge
noot de 2e luit. R. Vooren, het jongste lid
van de uit zeven leden bestaande Raad,
moest als zodanig het eerst zijn oordeel
over de zwaarte van de straf uitspreken.
Dat luidde 0,50 boete voor iedere hond.
De overige leden van de Raad stemden
daarmee in. Ook werd ik veroordeeld tot
de kosten van het geding, doch daarover
heb ik nooit meer iets vernomen. De eerste
imovSSfOlV
oorip soctnoharcljo
f 3
"OERIP SOEMOHARDJQ"
door Rohmah Soemohardjo-
Soebroto
Verkrijgbaar bij Boekhandel Tong
Tong, uitgave Moesson-reeks.
Prijs nu slechts f 5,incl. porto
Een boek, waarvan J.H.R. in Tong
Tong zegt:
"het geeft een boeiend beeld
van het leven van een Javaanse
familie, sterk georienteerd op
Nederland, maar nochtans Indo
nesisch
indruk van al mijn chefs, die ik na Ambara
wa heb gehad, was niet gunstig als zij met
een gerimpeld voorhoofd en opgetrokken
wenkbrauwen kennis namen van de bijlagen
bij mijn beoordelingen. Ze dachten, wat
hebben ze nu op mijn dak gestuurd!
Het schijnt, dat ons uitstapje naar Semarang,
met niet al te beste afloop, de verandering
van standplaats heeft beinvloed en bespoe
digd. Binnen een week waren we overge-
geplaatst, Allirol naar Buitenzorg, Dulfer
naar Timor en ik naar Atjeh. Natuurlijk had
den we er wel eens over gedacht om veel
eerder overplaatsing te verzoeken, doch
dit zou geen resultaat hebben gehad. Er
waren in het tijdvak 1909- 1913 op Timor,
Borneo en op de westkust van Atjeh enige
2e luitenants gesneuveld, die na een kort
verblijf op Java naar de Buitengewesten
waren overgeplaatst. Door de legercdt.
werd daarna een order uitgevaardigd, dat
pas uit Nederland aangekomen officieren
minstens twee jaar tropendienst moesten
hebben gehad teneinde de nodige ervaring
op te doen, voor zij in gebieden buiten Java
mochten worden ingedeeld.
Uitgeleide gedaan door mijn makkers, die
voor gamelanmuziek op het station hadden
gezorgd, vertrok ik na een tweejarig ver
blijf te Ambarawa, Atjehwaarts, nieuwe
mensen, andere toestanden en nieuw avon
tuur tegemoet.
Oom Piet.
In een cultureel artikel in de "Telegraaf"
wordt "Shakespeare's klassieke Julia in een
nieuwe gedaante" gepresenteerd. U raadt
wel wélke gedaante dat in deze "eerlijke"
nieuwe tijd is: poedelnaakt!
Zo zullen successievelijk wel alle klassieke
figuren ontkleed worden in ons moderne
super-culturele Europa. Alleen met Adam
en Eva zullen ze dan wel geen raad weten...
In ons fijne Haegje hebben de gezamenlijke
bioscopen een aanmoedigings-slogan, die
bij alle films wordt gepresenteerd: "Fijn dat
er films zijn!" Met echt democratische ge
lijkgezindheid wordt die slogan nu afge
drukt bij ALLE soorten films: sensatie, ge
weld, moord, doodslag, porno, immoraliteit,
"blue movie", enz. enz. Wat fijn! Wat fijn!
De Utrechtse hoogleraar Prof. van Baal
(ex-gouverneur Nw. Guinea) heeft ontslag
gevraagd omdat "hij zich als hoogleraar bij
herhaling te verweren heeft tegen onaan
vaardbaar optreden, aantijgingen en onwaar
heden van zich misdragende studenten." Het
is gewoon een voortzetting van een oud-
Hollands spreekwoord:"Zo de ouden zon
gen, piepen de jongen". Als in de politiek
aantijgingen en onwaarheden behoren tot
het normale dagelijkse repertoire (leugen
en laster als tactiek!), kan het niet anders
of de jeugd leert die tactiek ook "vanzelle-
vers"
De laatste generatie zit vol beo's zonder
vermogen tot zelfstandig critisch denken.
Op het TV-programma "Twee voor Twaalf",
een quizz waarin jonge en oude erudieten
hun maxima aan uit-het-hoofd-geleerde les
jes mogen demonstreren, worden soms de
grootste bokken geschoten, waaruit toch
wel blijkt dat moderne studie mooie effec
ten kan geven, maar ook schrikbarende
"afgangers" (mertjon bungkem).
De laatste keer werd o.m. gevraagd hoe de
laatste GG van Indië heette (portret Exc.
Tjarda werd vertoond). Na lang erg wijs
kijken werd geraden: "Daendels". Ach, na
tuurlijk kent de doorsnee Nederlander In
die's geschiedenis niet. En dat er .deson
danks zo smalend en denigrerend over ge
oordeeld wordt (denk maar aan "Indisch
ABC", waar hoogleraren en culturelen zon
der blikken of blozen aan mee werkten!),
geeft ons een idee van de wijze waarop
al drie generaties lang in Nederland poli
tiek, historie en cultuur scheefgetrokken
zijn, zodat deze laatste generatie op vele
terreinen met volslagen vervalste kennis
rondloopt!
De twee mooiste begrippen voor alle be
schavingen, "Vrijheid" en "Eerlijkheid", zijn
in deze moderne tijd erger uit hun voegen
gerukt dan de meesten onzer beseffen.
"Vrijheid" heeft namelijk voor de massa de
deuren wagenwijd opengezet naar bande
loosheid, schaamteloosheid en verwerping
van verantwoordelijkheid. "Eerlijk zijn" is
voor de massa's gewoon een excuus om
ongemanierd en vulgair te zijn. (En zijn
manieren wél kennen wordt "hypocriet" ge
noemd).
9
