HET GELUK VAN HET JAGEN
Vis schieten
De Nieuwste "Tjoek"
"De jacht behoort tot het zuiverste repertoire
van het menselijk geluk"
JOSé ORTEGA Y GASSET
Men vraagt de jager vaak hoeveel hij
gevangen heeft. Als antwoord krijgt
men dan, dat jagers hun wild niet van
gen, maar schieten.
Maar is deze vraag eigenlijk wel zo
vreemd? Er zijn immers vele andere
methoden om wild te bemachtigen dan
alleen met een schietgeweer, b.v. door
gebruik te maken van klemmen, vallen,
kuilen en ga zo maar door.
U weet natuurlijk dat dieren te lokken
zijn. Wilde eenden bv. strijken neer bij
houten- of kurken lokkers, die op een
bepaalde wijze op het water zijn neer-
of uitgezet. Soms is de jager voorzien
van een z.g. duck-call, een soort fluit,
waarmee hij tracht zo goed mogelijk
het geluid dat dit waterwild voortbrengt
na te bootsen. Bij kidangs gebeurt het
met een stuk lalangblad, dat tussen
de handen wordt geklemd en waar
op men blaast. Dat noemt men fiepen.
Op zekere kwade dag was er iemand
die het zo perfect deeddat er een
koningstijger op af kwam! Die dacht
zeker: "ha! een malse kidang-bout!
Het verhaal vertelt verder, dat deze
meneer nog heel lang last had van
steil overeind staand nekhaar!
Vis wordt over het algemeen gevangen
met hengels of netten. Men gaat ter
visvangst, niet op de vissejacht. Een-
dejacht, tjelengjacht, NOOIT lilihjacht!
Toch is dat zo gek nog niet, want vis
sen kun je heel goed bemachtigen met
een schietgeweer of pijl en boog. De
Indios van Zuid-Amerika zijn in het
laatste zeer bedreven. Staande in een
wankele, wiebelende uitgeholde boom
stam weten zij met een pijl het doel
onfeilbaar te treffen.
In mijn prille jeugd schoot ik in de vis
vijvers bij Soerabaja op de ikan ban-
deng met een oude tjies. Samen met
vriendjes uit Pesapen en Kalongan.
E.e.a. tot groot misnoegen van de be
treffende djaga tambak in functie, die
de stroper met hevig zwaaiende arit
en onder het uitstoten van de aller
gruwelijkste bedreigingen achterna
joeg, maar Allah zij geloofd en gepre
zen, nimmer te pakken kreeg. Ware
dat wel het geval geweest, onderge
tekende had deze ervaringen niet aan
U kunnen doorgeven! Wel moesten
later, zulks onder geween en knersin
gen der (toentertijd uiteraard nog ech
te) tanden diverse lange, gemene rot
dorens uit onze blote voeten gerukt
worden, want oh, mama mia, wat
groeide en bloeide de cactus welig op
de Soerabajase galangan tambak waar
onze snelle vlucht voor des djaga's
ziedende, doch alleszins begrijpelijke
toorn langs voerde. Was het misschien
hierdoor of een kombinatie van e.e.a.
de geroofde, in modder gewikkelde
en boven een vuur gepofte bandeng
ons zo voortreffelijk smaakte?
Je kunt dus zonder bezwaar de jager
vragen hoeveel en wat hij heeft ge
vangen en de visser: "wat heb je ge
schoten". Van het laatste vertelt de
heer Th. Kempff in Tong Tong. Een
goed artikel.
Maar wist U dat bv. goerami's "opge-
floten kunnen worden? M'n jeugd
vriend John Kolmus weet er alles van.
Luistert u maar:
"Gerrit, weet je dat je goerami's kunt
opfluiten? Je fluit dan als bij het lajang-
an (een lange en dan korte tonen) de
kaloei (oftewel goerami) komt naar de
oppervlakte, een kogeltje en hij is
wijlen. Als ze dodelijk getroffen zijn,
gaan ze langzaam de diepte in. Net als
een lajangan pedot en dan neem je een
duik om ze boven te brengen. Je kunt
dit alleen doen in de Oost-moesson
VINCENT
MAHIEU
moeShOi
Thans door de EIGEN uitgeverij
uitgebracht
Wederom voorzien van een prachtige
band door Rogier Boon
Verkrijgbaar bij Boekhandel
"Tong Tong" f 9,90 plus 0,90 porto
als het water helder is. Er is dan wei
nig stroom in de koelams (diepe ge
deelten in de rivier).
In alle rivieren van Sumatra komt de
ikan kaloei voor, maar niet overal kun
je ze schieten. In de Batang Tembesi
te Sarolangoen (Djambi) was ik haast
iedere dag aan de kali te vinden.
De jachturen zijn van 9.00 uur tot 11.00
uur en 's middags van 14.00 uur tot
16.00 uur, dus als de zon helder schijnt.
De volwassen kaloei heeft een grote
knobbel op de kop en weegt 2 a 3
kilo. Eens kwam er een soort gaboes
met z'n kepala boven water, net aan
de kalikant. Deze gaboes soort heet
daar ikan toman taroem. Een kogeltje
op z'n platte kop en hij was er geweest.
Zonder te zwemmen kreeg ik hem uit
het water. Hij was ongeveer een meter
lang. Wat een geluk! Tot zover m'n
vriend John Kolmus.
Beste John, ik heb in Soerabaja ge
woond in Kajoon bij de Goebeng-sluis.
Op gezette tijden werd dat ding open
gedraaid, waarbij het water met grote
kracht wegspoot. Met vis en al. Overal
zag je ze half bewusteloos in het kol
kende water rondspartelen. Mannen,
vrouwen, kinderen voorzien van em
mers, manden, goenizakken, bakoels,
lege blikken, gewapend met stokken,
knuppels, stukken bandijzer, sprongen
joelend de kali in om alles wat zwom
dood te slaan. De buit was groot, want
er zat daar altijd veel vis. Ik heb zo'n
idee dat dagen later in de wijde omtrek
niets anders gegeten zal zijn dan ikan
wader, wagal, lilih en hoe ze verder
ook heten mogen. En zo ziet U, lieve
dames en waarde heren, dat vis be
machtigd kan worden op velerlei wijze,
nl. met hengels, netten, fuiken, maar
ook door ze vriendelijk maar bovenal
liefelijk te fluiten, verraderlijk te lokken,
het volgende moment het vuur te
openen, en last but not least ze dood
te knuppelen!
G. H. Bartman
Noot Nr. satu.
Wist U dat de goerami heel graag pa
paja- of katesblad lust? Werp het bv.
in een vijver en loop aan de oever wat
heen en weer. Als je dit een paar da
gen herhaalt, komt de vis op het horen
van je voetstappen op de grond naar
boven en verwacht dan voedsel te vin
den. Met een haakje aan het papaja
blad bevestigd is de goerami goed te
vangen.
Noot Nr. dua.
Het vorig jaar heb ik heel rustig Pesa
pen door gefietst. Zelf heb ik er niet
gewoond, maar hier zaten m'n vriend
jes. Ons huis stond aan de Djalan Gre-
sik. Veel is er niet veranderd. Rijdend
door de vroegere Rozendoornlaan
kwam ik terecht achter de gevangenis
aan de voormalige Werfstraat. Ook in
Kalongan is het meeste bij het oude
gebleven. Maar het was wel een be
levenis!
19
