Gita Kirtti - goede diensten, daden Dieet en levensduur
in de Jappenkampen
Ten behoeve van onze nieuwe
abonnées die wellicht niet op de
hoogte zijn van de Stichting GIKI
(afkorting van Jajasan Pendikan
(Onderwijs Stichting) Gita Kirtti
(Goede Daden/Diensten) te Su-
rabaja en haar doelstellingen pu
bliceren wij hierbij nog eens een
en ander over de activiteiten van
deze Stichting. Zoals onze lezers
die al langer abonnée zijn weten
is de helft van het door de lezers
van Tong Tong bijeengebrachte
Fonds 60.000 bestemd voor GIKI,
de andere helft voor de BOS.
De Stichting heeft de Wim Ploeg-
manschool van het vroegere IEV
thans in beheer en heeft mede
dank zij de vele lectuur in de
Nederlandse taal die lezers van
Tong Tong naar Surabaya stuur
den verschillende initiatieven
kunnen nemen, waarover wij hier
verder Dr. J. Soetjahjo aan het
woord laten:
1. Omdat de Giki Surabaya de be
schikking had over een paar bevoegde
leerkrachten in de Nederlandse taal en
omdat de behoefte bestond bij o.a. stu
denten, employée's van grote zaken,
die in Nederland een vertegenwoordi
ging hebben, etc. nam Giki het initiatief,
om een cursus voor de Nederlandse
taal op te richten.
2. Er was grote belangstelling en al
spoedig voelden de leerkrachten de
behoefte om voor de cursisten wat
lectuur te zoeken, vooral voor dege
nen, die al vergevorderd waren.
3. Onze eerste gedachte ging natuur
lijk uit in de eerste plaats naar de le
zers van TONG TONG waarvan we al
lang wisten, hoe hulpvaardig ze zijn.
Resultaat: BANDJIR! BANDJIR! Een
toevloed van gelezen tijdschriften en
boeken, die welke bandjir dan ook van
de Kali Brantas of Kali Solo met vele
koplengten versloeg.
4. Het werd natuurlijk te veel voor de
cursisten, al kregen ze er vele van
cadeau. Dus een paar moederlijke da
mes hebben zich over de tijdschriften
ontfermd en na een beetje dokteren
en herstellen van de reisschade zagen
ze er weer als nieuw uit, zodat er een
LEESPORTEFEUILLE opgericht werd
met de weidse naam van "VOOR ELK
WAT".
Zo konden niet-cursisten ook meege
nieten van de Nederlandse lectuur.
Hoe goedkoop dit verlengstuk van de
Nederlandse Cursus ook is, eind 1972
konden ze van de opbrengst 'n bedrag
afschuiven van Rp. 100.000,(hon
derdduizend) voor de ouden van dagen
van de GIKI, om allerlei nuttige dingen
te kopen en om het Kerstfeest nóg
gelukkiger te maken. Weinig lezers
vermoeden nauwelijks hoe goed hun
daad is, ons gebruikte tijdschriften te
sturen.
5. Van het een kwam het ander. De
Nederlandse Ambassade met wie we
uiteraard al lang samenwerkten door
het bestaan van de Ned. Cursus,
moest in alle grote steden een Neder
landse Bibliotheek oprichten. Het be
heer van deze bibliotheken wordt on
dergebracht bij of overgedragen aan
bestaande Nationale instellingen, be
halve in Jakarta, waar het een deel is,
van het centrum van de Culturele
Samenwerking Nederland-lndonesië.
Toen de Nederlandse Bibliotheek op
gericht moest worden, viel het oog
van de onvolprezen Nederlandse Con
sul te Surabaya, de Hr. H. J. Fezevur
op de GIKI, met wie we z.a. reeds
bovenvermeld al samenwerkten.
Dus de mooie inrichting, op de foto's
zichtbaar in Tong Tong no 18 met de
boeken, dagbladen en andere periodie
ken, die samen de Nederlandse Lees
zaal en Bibliotheek vormen, hebben we
tot stand kunnen brengen met de zeer
gewaardeerde hulp van de Nederland
se Ambassade, op voorwaarde, dat wij
het als Nationale instelling mogen run
nen naar onze eigen inzichten en het
vnl. ten dienste van ons onderwijs in
de Nederlandse Taal mogen stellen.
De exploitatie is dus geheel naar onze
eigen inzichten en op onze kosten.
Resumerende en min of meer chrono
logisch:
- Oprichting GIKI-cursus voor de Ne
derlandse Taal.
- Verzoek van de GIKI aan de TONG-
TONG-abonnees om gelezen tijdschrif
ten te sturen.
- BANDJIR van het gevraagde.
- Uit het te veel ontstond de Lees
kring (Leestrommel/Portefeuille)
"VOOR IEDER WAT".
- Op "Voor leder Wat" als basis ont
stond door samenwerking met de Ne
derlandse Ambassade de Bibliotheek
en Leeszaal "ELCK WAT WILS" waar
van de foto's in TT no 18 opgenomen
zijn. Alles in het kader en ten dienste
van onze Nederlandse Cursus
èn een zeer gelukkige uitvoering van
de Culturele Samenwerking Neder
land-lndonesië.
Naar aanleiding van het in TT dd.
15-2-73 verschenen artikel van
Ir. J. A. de Haan L.I., schreef Prof.
Dr. G. Bras ons het volgende:
Ter geruststelling van Ir. de Haan, ook
ik werkte 18 maanden langs de "rail
road". Vele kampen tussen Ban Pong
en Konkwita, dicht bij de drie Pagoda-
pas ken ik uit eigen aanschouwing en
als jong Officier van Gezondheid, die
dus niet in basiskampen werkte maar
wel steeds "up country" bij de railroad
ploegen, heb ik onnoemelijk veel leed
gezien en ook persoonlijk (als patiënt)
mijn aandeel gehad van malaria, beri
beri en tropische zweren. Bovendien
kwam ik na Thailand in kamp Fukuoka
17 in Japan waar ik 15 maanden ver
bleef. Een goed verslag van de omstan
digheden waaronder wij daar leefden
vindt men in het onlangs verschenen
boek van G. P. Adams: "No time for
geisha's", uitgave Les COOPER Ltd.,
London 1973.
Ik heb dus even weinig affiniteit voor
de Jappen als enig ander van ons en
men mag een passage uit mijn oratie
niet lichten uit het verband waarin deze
voorkomt. De oratie stoelde op dieet-
proeven die zich uitstrekten over meer
dan 15 jaar en die meer dan 5.000 rat
ten betroffen en ik gaf de resultaten
ten aanzien van de overlevingsduur en
de kans op het verkrijgen van kanker.
Inderdaad zouden de proeven erop
kunnen wijzen dat zij die het Japanse
krijgsgevangenkamp overleefden mo
gelijk een verlengde levensduur hebben
met toch een kleinere kans op het
verkrijgen van sommige vormen van
kanker. Ik hoop dat de extrapolatie op
gaat, maar zoals ik ook elders heb
gezegd, zulke conclusies zullen altijd
bij de mens moeilijk te bewijzen zijn.
Om de oratie op faire wijze te bekriti
seren is het wel aangewezen om haar
in het geheel te lezen (gratis verkrijg
baar zolang de voorraad strekt).
TERREINWINST
Wat zowel in het politieke als het maat
schappelijke vlak steeds meer terrein
wint: de insinuatie en de verdachtma
king. In plaats van de openlijke en di
recte beschuldiging. Want met het laat
ste loop je de kans aangeklaagd te
worden als een leugenaar en dat kan
boete kosten! Met insinuatie en ver
dachtmaking bereik je je doel net zo
goed, en zelfs méér. Want alle lafaards
brieven wat je zegt graag verder over
en blijven ook lekker buiten schot.
Wie naar de TV kijkt en luistert, en
kranten leest, vindt dagelijks stapels
van zulke handige "aanvallen".
16
