Mijmeringen over hei Land van Herkomst (I)
Disco
Bolland
Een gedwongen maandenlang huisar
rest heeft mij er toe gebracht weer in
tensief te lezen, waarbij ook een vrij
grote achterstand in tijdschriften werd
ingelopen. Hierbij bevonden zich ook
wat nummers van TONG TONG. Ik heb
een zeer drukke werkkring, ongeveer
een uur van mijn woonplaats verwij
derd, zodat het geforens heel wat tijd
kost. In de avonduren was ik zo bezig
"het leven te leven", dat voor rustig
lezen weinig tijd overschoot. Die heb ik
NU in overvloed! Het doorlezen van al
die Tong Tongs bracht mij tot mijmeren
over het verleden, te meer daar de
oorzaak van mijn gedwongen rust de
gevolgen zijn van een gebroken enkel,
vorig jaar gedurende een vacantie in
Indonesië opgelopen.
Daar was ik in geen 25 jaar meer ge
weest. Eind 1946 met ziekteverlof naar
Holland vertrokken, ben ik daar blijven
"hangen". Met de "bersiap"-tijd nog
vers in het geheugen had ik op dat
ogenblik weinig zin om terug te gaan
en ik heb hier een "nieuw" leven op
gebouwd. Het heeft 25 jaar geduurd
eer ik de "moed" vond naar mijn ge
boorteland terug te gaan. Ik had er
zo'n heerlijke jeugd gehad, vermoede
lijk door de tijd nog wat geromanti
seerd, dat ik bang was voor een con
frontatie.
Daarom besloot ik met de "Garuda"
naar Jakarta te vliegen, om alvast wat
"in de sfeer te komen". Dat gelukte
ook wonderwel, het was een allerple
zierigste reis. Op Kemajoran werd ik
direkt al met Jakartaanse toestanden
geconfronteerd. De vriend, bij wie ik
zou logeren en die mij zou afhalen, was
- ook na een intensieve speurtocht -
niet te vinden. Goede raad was duur,
want ik kende zijn adres niet. De cor
respondentie was altijd via de ambas
sade gegaan waar hij werkzaam is. Hij
zal wel in het telefoonboek staan, be
dacht ik. Maar dat bleek niet het geval.
(Naderhand werd mij schaterlachend
verteld dat het wat overdreven mijner
zijds was te veronderstellen dat tele
foonboeken ook alle geabonneerden
zouden bevatten.)
Omdat er iets moest gebeuren, draaide
ik toen maar op goed geluk een der
nummers van de ambassade (wel in
het boek vermeld) en kreeg - enigszins
tot mijn ontsteltenis - Zijne Excellentie
persoonlijk aan de telefoon. Ik legde
hem de situatie uit en gelukkig kon hij
mij het telefoonnummer van mijn vriend
opgeven. Op mijn verontwaardigde
vraag waarom hij niet op Kemajoran
was, antwoordde hij geschrokken en
verbaasd, dat hij mij de volgende dag
pas verwachtte. Dat was nu heel ver
velend, want hij had de chauffeur al
naar huis gezonden en zelf rijden kon
hij niet. Of ik maar een taxi wilde ne
men. De koeli stond geduldig bij mijn
koffers te wachten en dat bezorgde mij
De schrijfster van dit onpretentieuse
reisverhaal, is een Indisch meisje, dat
kort na de Japanse capitulatie naar het
onbekende verre Nederland vertrok en
daar carriere maakte ofschoon zij er
vrijwel niemand kende en dus niet dank
zij kruiwagens een belangrijke post in
de public-relations-wereld bereikte. Zij
heeft, na een kwart eeuw Indonesië,
haar geboorteland, teruggezien. Elke
schets van de confrontatie tussen heden
en verleden heeft altijd onze belang
stelling - dus ook deze!
een nieuwe schrik. Ik had alleen maar
traveller cheques en hoegenaamd geen
Indonesisch geld bij me. Het wissel
kantoor bleek gesloten. "Makan", ver
duidelijkte een rondslenterend persoon.
Op mijn vraag of de kassier nog terug
kwam haalde hij zijn schouders op:
"Barangkali".
Op dat moment passeerde een van mijn
medereizigers, vergezeld van een Indo
nesische afhaler. Nog slechts vervuld
van de gedachte van het vliegveld weg
te komen, schoot ik hem aan en vroeg
- na een korte explicatie - wat geld te
leen om de koeli te kunnen betalen.
Breed lachend verstrekte de Indone
siër mij enige bankbiljetten voldoende
om de koeli te betalen en heette mij na
zo'n lange afwezigheid hartelijk wel
kom.
Eindelijk zat ik dan in de taxi en reed
naar de Djalan Dipo Negoro. De naam
zei me niks, want de meeste straten
zijn natuurlijk herdoopt, maar het was
een heel eind en daardoor zag ik alvast
iets van mijn geliefd Batavia.
De chauffeur had uitgevist dat ik na 25
jaar weer voor het eerst in Indonesië
was en waar of ik had gewoond. Hij
besloot op eigen gezag kennelijk tot
een kleine sightseeing, wat waarschijn
lijk niet de kortste weg betekende,
maar dat kon mij niet schelen.
Hij voerde mij toen langs Goenoeng
Sahari, de schouwburg, die ik onmid
dellijk herkende (al is die nu dan een
bioscoop), het postkantoor, de kathe
draal, het "Kleine Klooster" (waar ik
de lagere school doorliep), het voor
malige departement van financiën (zon
der het beeld van J. P. Coen met zijn
gebiedende wijsvinger), het Waterloo-
plein (zonder de zuil met het leeuwtje).
Ik zag in de geest weer de prachtige
parades op de verjaardagen van de
leden van het Koninklijk Huis. Verder,
het Hertogspark, waar ik naast het
vroegere Volksraadgebouw in het duis
ter nog een ander gebouw zag staan,
over de brug van de Tjiliwoeng, en dan
staan links van de weg, op Pedjambon,
twee huizen, in een waarvan ik mijn
1 UIIIIHilllitllljJ/bi
uHHhlilllllI'té
hele leven in Indië heb gewoond. In
een flits zag ik dat ze er nog stonden
en dan krijg je wel even een brok in
je keel.
Maar voort ging het alweer, langs de
Willemskerk, Koningsplein Oost. Daar
stond waarachtig de C.A.S. nog, zes
jaar zwoegen kwamen mij onmiddellijk
in herinnering. Parapatan, Menteng, En
tree Gondangdia, daarna werd het vol
slagen nieuw voor me, want we zwenk
ten Kebajoran in. Een enorme boule
vard, zes rijen auto's, skyscraperachti-
ge gebouwen, toen een paar zijstraten
en eindelijk draaiden we een erf op, vol
bomen en bloemen, die me een zucht
van herkenning ontlokten.
Mijn gastheer leidde mij naar het platje,
waar een koele drank klaar stond. Ik
werd voorgesteld aan de bedienden-
schare en zij aan mij.
Gretig snoof ik de melatigeur op, de
maan was zo vriendelijk tevoorschijn te
komen, de djangkriks sjirpten, doordat
het geregend had was het koel. Ont
spannen strekte ik mijn benen op een
andere stoel: ik was weer thuis!
Frieda Swart
Prachtige handgebatikte doeken
(tafelkleden). Ook genoeg om
een blouse te maken 150x105cm
f40,—.
Een nieuwe collectie fleurige
happy-coats (overslag jasjes)
leuke blouses, blazers, allemaal
van eerste kwaliteit batik, v.a.
f 40,—.
Stationsweg 143 tel. 070 t
60 17 03 DEN HAAG T
Stationsweg 77 tel. 070
60 15 12 DEN HAAG I
Herenstraat 157 tel. 070 J
86 32 01 VOORBURG 4.
Fred. Hendrikl. 161 i
tel. 070 - 55 66 97
g- DEN HAAG
Waarom zoekt U zo lang als U weet dat
wij alle Indische platen en krontjong voor-
radig hebben? T
Fabritius sprookjes op z'n Indisch f 13,90;
Lief Java f 10,Nafirl Tuan uit Modjokerto,
The Real Krontjong met Sam Salmun, f
bekend door Bert Garthof, Annie Landouw, T
L.P.'s, enz. enz. 7
Ook vele importplaten voorradig o.a. uit r
HAWAII. t
10
