^zDuria^
DURIO ZIBETHINUS MURR
Disco
Bolland
"Mijn Iboe"
In een Indonesisch tijdschrift, "LIBERTY" van
25-3-72 lazen we een interessant artikel over
de befaamde durian, dat wij onze lezers niet
graag willen onthouden. Sastradjaja schreef:
De in heel Indonesië bekende durian
draagt verschillende namen.
In de Sundalanden: kadu, ook wel:
duren
Madura: dhurim, Udjung Pandjang (Ma
kassar): duriang, Atjeh: deureujan, Am-
bon: dureno, Toradja: dulian, Noord-
Celebes: duwuan.
De durenboom kan tot dertig meter
hoog worden, de voortplanting ge
schiedt door middel van de pitten en
na zeven jaar draagt de nieuwe boom
vruchten. De vrucht bevat 58% water,
proteine 3 carbohydraten 34 sui
ker 12 en is rijk aan vitaminen A en
C. De boom bloeit in juni en draagt
vruchten van oktober tot februari.
Wat wij eten, is eigenlijk geen vrucht
vlees, maar het omhulsel van de pitten,
in de plantkunde zaadrok geheten. Van
wege zijn buitengewone reuk zijn er
veel liefhebbers, maar ook veel veraf-
schuwers van de duren, de laatsten
zeggen, dat een duren ruikt naar rotte
uien en vanille, bananen en zeemodder.
Maar voor de liefhebbers is de vrucht
eindeloos lekker. Er is zelfs een Ame
rikaan geweest, die speciaal naar In
donesië ging op zoek naar de vruchten
om ervan te genietfen. Hij noemde de
duren: King of all fruits. Zo verzot was
hij erop, dat hij een jaar lang in Zuid-
Sumatra verbleef en zelfs een boek
over de duren schreef, aldus Prof. Dr.
L. van der Pijl. Ook vermeldde hij, dat
er veel wilde dieren" de duren als lek
kernij beschouwden, zo als de olifant,
tijger, aap, orang utang, beer, etc. De
olifant helpt zelfs onwetend mede aan
de verspreiding van de duren in de
rimboe, want de pitten worden tegelijk
met de uitwerpselen overal gedepo
neerd, waarna de pitten elders wortel
kunnen schieten. Om geen last te heb
ben van de stekels, rolt de olifant de
vrucht eerst door de aarde, om de du
ren vervolgens met de poten open te
trappen.
Op Borneo treft men de duren in het
wild groeiend aan, daar kan ieder ook
zonder enige vrees voor wilde dieren
naar hartelust durens rapen.
Vruchtenverkopers op Pasar Minggu
Djakarta hoort men altijd hun waar
aanprijzen met: "Djatuhan nih, tang-
gung bagus deh (dit zijn rijpe, afgeval
len vruchten, gegarandeerd goed", ter
wijl het zelden voorkomt, dat zulke
exemplaren op de markt komen, omdat
die al na twee dagen verrot zijn. De
meeste durens, die op de markt ver
schijnen worden geplukt, voordat ze
helemaal rijp zijn.
Het schijnt dat de doordringende geur
zekere instincten en emoties wakker
roept. Als men een duren in een die
rentuin brengt, worden de dieren er
nerveus van. Evenals de advocaat be
vat de duren veel vet. Een specialité
van Palembang is de TEMPOJA, ge
maakt van de pitten. Op Java maakt
men van het vruchtvlees de overbe
kende dodol. Ook worden de pitten tot
dunne schijfjes gesneden, gedroogd
en dan gebakken in klapperolie, dit
heet bij de Sundanezen: kripik siki
duren.
Mevr. Kloppenburg-Versteegh meldt,
dat men bij te veel eten van duren een
opgeblazen gevoel krijgt en doordat
de vrucht "panas" is, kan men niet
goed urineren. Lijders aan nieraandoe
ningen mogen de vrucht ook niet eten:
ze krijgen er krampen van. De zachtere
delen van de schil kan men bezigen
als buikcompres om de afgang te be
vorderen. De as van de schil is loog-
houdend.
Vroeger werden er tonnen onrijpe
vruchtën naar Amerika uitgevoerd, om
dat men het daar als hormoon be
schouwde tegen ouderdomsverschijn-
selen.
Omdat de vrucht als "panas" wordt
aangemerkt, zijn velen bevreesd, om
duren tegelijk met sterke drank te con
sumeren, maar dit wordt door Dr.
Hoops, die een dertigjarige praktijk
achter de rug heeft in Malaya, bestre
den. Hij hield erg veel van een borrel
tje na het duren-eten, steeds zonder
nadelige gevolgen (evenals Stein Cal-
lenfels. - Red.) Ook bestreed hij de
gangbare opvatting dat het eten van
manggistan met suiker nadelig zou zijn.
Men vergete echter niet, dat er geen
twee personen dezelfde constitutie
hebben; misschien kon Dr. Hoops er
goed tegen, anderen daarentegen niet.
De beste durens zijn die met dik, geel
vruchtvlees. Bij overmatig eten kan een
lichte bedwelming ontstaan: men voelt
zich duizelig en een paar dagen heeft
het lichaam een durenluchtje.
Hierop aansluitend: In het aprilnummer
van "LOOK EAST" van 1973 staat een
foto van de durian met bijschrift: De
durian, de grote tropische lekkernij,
befaamd door zijn sterke geur, is in
Japan geintroduceerd en geprijsd voor
113 per stuk. De luchtvaartmaat
schappijen weigerden het transport
vanwege de lucht, zodat ze tenslotte
per boot ingevoerd moesten worden.
Of je nog een durian lust?
V. N. Moens
INDISCHE LEVENSLIEDJES VAN
jOS t) BEN SNIJDERS.
Stationsweg 143 tel. 070
60 17 03 DEN HAAG
Stationsweg 77 tel. 070
60 15 12 DEN HAAG
Herenstraat 157 tel 070
86 32 01 VOORBURG
Fred. Hendrikl. 161
tel. 070-55 66 97
DEN HAAG
OP VELER VERZOEK OPNIEUW
VERKRIJGBAAR
Jos Ben Snijders
RCA Camden CAS 10274 - ƒ12,50
(beperkte oplage - haast u
16
