HEIN BUITENWEG MET DODDY VAN OUDYCK
OP DE PASAR MALAM
WERFT ABONNEE'S
Ik wil het nu zeggen, en het kan nu nog
gezegd worden, omdat er nog velen
leven die het bevestigen kunnen: Hein
Buitenweg is één van de beste en dier
baarste schrijvers over ons oude Indië
en het "eeuwige" Indonesië. Hij heeft
de roem en het respect niet gekregen
die hem deelachtig hoorden te zijn. En
omdat de velen die Hein wel begrijpen
en waarderen, helaas niet in posities
zitten om hem in de publiciteit te bren
gen. Namelijk niet cultureel zijn of
academicus of publicist in de Kring der
Prominenten. En zulke mensen worden
nooit gehoord, hoe goed ze ook zijn.
Dat wil het lot nu eenmaal.
En dan zijn er nóg zeer velen die Hein
"volgen" kunnen omdat ze hem let
terlijk ook gevolgd hebben. Dat wil
zeggen langs die buitenwegen wandel
den, die Hein zijn hele Indische tijd
gewandeld heeft. Er is in feite geen
pseudoniem dat beter bij Hein past dan
de naam Buitenweg. Want wie hem zo
zoetjes aan heeft leren kennen uit zijn
vriendelijke en vaak geroerde vertellin
gen, weet dat Hein eigenlijk een zwer
ver is "pur sang". Die dus geen doel
en geen thema en geen voorschrift
heeft om te wandelen en om "op ad
vies" links of rechts te kijken, want "dit
of dat is mooi, hoor! Alle kunstenaars
zeggen het, dus is het zo."
Neen, Hein is een wandelaar, die zelf
kon kijken. Ook naar niets en tevreden
zijn; en in de wolken zijn over een
stukje pagger of in tranen over een
vergeten kampongweggetje. Ja, dat is
het: Hein kon constant ontroerd zijn.
Terwijl zovele culturelen, erudieten en
intellectuelen alleen omschrijven en
copiëren konden als een djoeroetoelis
- en tóch als schrijver beroemd worden
in een maatschappij die het imposante
woord vereert. En als je al die bekroon
de standaardwerken van onze erkende
intelligentsia leest, en leeg gebleven
bent, kan je Hein Buitenweg pakken
met zijn woorden van mens tot mens,
en met een simpel kiekje van een
onbelangrijk ding, en zeggen: hij weet
het; hij heeft geleefd. Want toen ande
ren tot diep in de nacht achter schrijf
tafels zaten te knutselen en te timmeren
aan mooie woorden, wandelde Hein
ergens buiten als een Flierefluiter en
getuigde.
Goed gedaan, Hein!
En als U net als Hein óók wil leven,
schrijf niet, studeer niet, maar LOOP!
Want Kilroy (van "Kilroy was here
uit Wereldoorlog II) leeft EEUWIG.
D.w.z. de man die niet praat uit de
verte, maar overal IS en DOET. En
het is die Kilroy (die Hein ook was)
die cultuur maakt en geschiedenis
maakt. Niet de prater.
T.R.
Astrid Ceuleers als "Doddy"
Ze kwam naar me toe in de boekentoko
waar ik op verzoek van een plaatselijke
boekverkoper enige malen heb post
gevat om eventuele kopers van mijn
pasverschenen "Land waar de gamelan
klinkt" met een handtekening en een
babbeltje gelukkig te maken.
Zij, een lieftallig achttienjarig Indisch
meisje, de dochter van de Resident -
oude stijl dus met een hoofdletter a.j.b.
- Otto van Oudyck uit Couperus' mees
terwerk De Stille Kracht. Van het type
dat je best als schoondochter zou wil
len hebben. Blij als een kind vertelde
ze me van de rol die haar was toebe
deeld in de televisiebewerking van
Walter van der Kamp in De stille
kracht, die over enkele maanden op
de beeldbuis zal verschijnen. Een rol
waarvan ze in de verste verte niet
had durven dromen toen ze zich naar
aanleiding van een geplaatste oproep
als figurante meldde.
Opgetogen als een kind kan zijn ver
telde ze hoe een bijzondere eer ze het
vond als doodgewoon Indisch meisje
zonder enige toneelervaring te mogen
optreden in gezelschap van bekende
beroepsacteurs en actrices als Bob de
Lange, Lex van Delden, Pleuni Touw,
Petra Laseur e.a. Hoe ze haar aanvan
kelijke schroom - zou ik het écht wel
goed doen? - had overwonnen dank zij
de hartelijke kameraadschappelijke
geest waarmee ze door de hoofdrol
spelers werd ontvangen. Vol trots toon
de ze me een album met heel mooie
kleurenfoto's tijdens de opnamen ge
nomen. Intérieurs, groepsfoto's en van
haarzelf in een beeldig fin-de-siècle
japonnetje, die er naar doen verlangen
de tempo-doeloefilm t.z.t en dan liefst
op de kleurentelevisie te kunnen be
wonderen.
Ze vertelde van haar liefde voor het
werk van Couperus, waarvan ze dan
ook enkele delen op haar boekenlijst
voor haar eindexamen H.B.S. had ge
plaatst. Onwillekeurig vraagt men zich
af of zo'n plotselinge bekendheid een
eenvoudig kind uit het verre Oosten
- in Irian werd ze geboren - niet naar
dat lieve hoofdje zou zijn gestegen,
maar uit de haast kinderlijk-naieve wij
ze waarop ze babbelde sprak niets
dan blijheid om de eer en de vreugde
die haar te beurt was gevallen, met een
ondertoon van: wie ben ik, dat ik dit
heb mogen doen.
Tot afscheid schonk ze mij twee fo-
to'tjes met aan de achterkant:
God bless you. With love from 'Doddy'.
Een hartverwarmende heilwens.
HEIN BUITENWEG
'Doddy" als Astrid Ceuleers
8
