De Stierenrennen Of
Kerapan Sapi (I)
12
M. Soeijahjo
KERAPAN EN MYSTIEK
Bekijken we de foto op de voorpagina
van Tong Tong, waar twee beesten
een kar trekken met een last daarop, zo
absurd van afmetingen in verhouding
tot grootte van kar en beesten, dan
kunnen we ons voorstellen, hoe sterk
die beesten zijn, maar ook dat ze de
TIJD nodig hebben, om hun sjok-sjok-
taak te volbrengen.
Is het dan niet ongelofelijk, dat een
tribune zo vol kan zijn met toeschou
wers, die naar een RACE van dezelfde
soort dieren kijken, dus een wedstrijd,
waar het op SNELHEID aankomt.
De KERAPAN BESAR of de GROTE
STIERENRENNEN in Pamekasan vor
men jaarlijks het culminatiepunt van
een geliefd volksspel. Deze stierenren
nen worden alleen op het eiland Madu
ra, nergens anders in Indonesië ge
houden.
Zoals bij elke wedstrijd tegenwoordig,
gaat er altijd eerst een "openingsce
remonie" aan vooraf met openlucht
voorstellingen waarbij volksdansen
worden uitgevoerd. Voor de Kerapan
is dit niets nieuws en bestaat dit al
sedert generaties. Tijdens deze open
lucht-voorstellingen kunnen degenen
met foto/filmtoestel hun hart ophalen
om schitterende kleurenopnamen te
maken. Wie een taperecorder bij zich
heeft kan ook opnamen maken van de
gamelan.
Tijdens het défilé dus, zijn de dieren
getooid in "groot tenue" met prachtige
hoofdtooi en versierselen op het li
chaam. De eerbied van de Madurees
t.o. zijn renstier gaat zelfs zover, dat
hij een ereparasol boven zijn hoofd
krijgt, hetgeen zoals U allen weet, een
eerbetoon was voor "VERY IMPOR
TANT PERSONS", zoals regenten en
residenten van het B B.
Ook de mensen, die direct of indirect
bij de stieren horen, zijn ook op z'n
Paasbest uitgedost. Dus traditioneel
met hun zwarte wijde broek, baadje
van dezelfde kleur, een vrolijk hoofd
doekje, zodanig gevouwen, dat één
van de hoeken zeer in het ooglopend
naar boven wijst.
Ook worden door jonge mannen en
meisjes verschillende groepsdansen
uitgevoerd, die gebruikelijk zijn bij de
Kerapan, o.a. de TARI PETJOT of de
zweepdans, waarbij de mannen een
karwats in de hand hebben, die ze op
de maat van de muziek laten knallen.
De dansen worden ingeleid door de
TARI SLAMAT DATANG, of de wel-
komstdans, gevolgd door de andere
dansen.
Eén dans bewaren ze tot na afloop van
de wedstrijd. Daarover straks.
Een span renstieren tijdens de openingscere
monie. Let op het hoofdtooisel en verdere
fraaie versiering op het lichaam.
(Foto: J. Soetjahjo)
Het, is een aardig gezicht bij deze
reidansen de felle kleuren van de jon
gens en meisjes te zien, vooral tegen
woordig bij het gebruik van nylon, dat
ze op het onnatuurlijke af kunnen ver
ven met kleurstoffen, die als het ware
zelf lichtgevend zijn. En de Madurees
kan met deze kleuren, zulke gewaagde
onverwachte combinaties maken die
toch aantrekkelijk blijven door het
vrèemde.
Men danst'op de maat van een GAME
LAN (traditioneel muziek-orkest). In
het Madurees heet zo'n instrumenten
combinatie, die bij de Kerapan wordt
gebruikt, de TUK-TUK.
Langs zijn neus zegt mijn zegsman:
"Dit Tijdschrift zou in Madura heten:
TUNG-TUNG."
Door de jongens wordt met veel bra
voure en door de meisjes met even
veel gratie gedanst op de maat van
de Tuk-Tuk die verschillende melodie
ën ten gehore brengt, o.a. de "Ngondu
Atjem" (tamarinde plukken), Malang
Lèkè, Layang Layang (lied van de vlie
ger), enz. en vrolijk wordt er op tra
ditionele instrumenten, waaruit de Tuk-
Tuk bestaat geslagen, o.a. de trommen
(Duk-Duk, Paneras), de slaginstrumen
ten (Ketuk, Kenong, Gong en Tjer-Tjer)
geslagen en op de fluit (Sronèn) ge
blazen.
Over de muziek en de instrumenten
zou een heel artikel geschreven kun
nen worden, vooral als men rekening
houdt met de variaties in de verschil
lende regentschappen en de nuances
in de kleinere gebieden.
De buitenstaanders denken altijd, dat
de races in Bangkalan de belangrijkste
van het jaar zijn. Niets is minder waar,
want de finale gebeurt in Pamekasan de
vroegere residentie-hoofdplaats. Dus
de z.n. Kerapan Besar, het evenement
van het jaar gebeurt in Pamekasan
140 KM van Surabaya. De weg is wat
smal, maar in behoorlijke staat.
De wedstrijden in Bangkalan zijn ei
genlijk gewone regionale regentschaps
-wedstrijden om te beslissen, welke
spannen van het regentschap (kabu-
paten) in aanmerking komen voor de
grote Kerapan.
Maar, ziet U, BANGKALAN is zó dicht
bij Surabaya en met ferries tegen
woordig dag en nacht bereikbaar, en
door de grote belangstelling van "het
vaste land" kan elke wedstrijd in Bang
kalan met veel grotere luister gehou
den worden dan in elke andere Re
gentshoofdplaats. En vergeet niet de
buitenlandse gasten, die altijd getuige
willen zijn van de BULL RACES, die in
tegenstelling met BULL-FIGHTS, ner
gens anders te zien zijn dan in
Madura. De verzorging, verpleging,
training en voeding van de renstieren
moet natuurlijk prima zijn. De verzor
ging geschiedt door de eigenaar zelf.
Ze moeten natuurlijk goed gevoed
worden en krijgen alles, waar een stier
recht op heeft, zoals mals gras, jonge
bladeren, sappige maisstengels enz.
Maar er worden ook kostelijke dingen
gegeven, waar een stier nu niet zoveel
recht op heeft.
Wat denkt U b.v. van negen rauwe
eieren tegelijk, dus voor twee stieren
18 eieren? Als U bedenkt dat Buk
Sidin, de vrouw van de eigenaar al
leen op feestjes een kwart ei of een
half ei te proeven krijgt. En dan een
kwart pint goede whisky ineens. Buk
Sidin voelt het gemis niet, want ze is
streng mohammedaanse. Je haren rij
zen ten berge bij de gedachte, dat een
stel renstieren een fles Johnnie Walker
in twee zittingen ad fundum leeg drin
ken. Ofelk drie flessen bier, ook
ad fundum. Dus in vier zittingen een
kratVan Pa Sidin zegt men sma
lend, dat hij 's nachts altijd slaapt met
de armen om de hals van zijn renstier.
En dan te bedenken, dat Buk Sidin
U denkt allicht, dat Pa Sidin een af
wijking heeft, maar er is niets loos met
onze trotse eigenaar.
Neen, dag en nacht moet hij er op ver
dacht zijn, dat er van vijandelijke zijde
gesaboteerd kan worden. De gewone
schadelijke stoffen en voorwerpen, die
ook in de Westerse landen gebruikt
worden zoals vergiften en dergelijke,
hebben hier geen kans, want de koe
woont in het huis van Pa Sidin, mis
schien zelfs in zijn slaapkamer.
Maar het is een andere factor, de ge
vaarlijkste, en wel de: BLACK MAGIC
of de Stille Kracht of de Santèt. Er zijn
