I cfuwetieróbedrLj} BLOK
JAKARTA
zoais het "TOEN" was
PRIKKEL TOT DENKEN
WEET U
HERMAN SONNTAG
TOUR VOOR ORCHIDEE
LIEFHEBBERS
In het blad Internationale Samenwer
king vinden wij weer iets over de res
tauratie van Oud Batavia. Zoals men
weet heeft gouverneur Ali Sadikin het
plan ontworpen het centrum van de
zetel van de Compagnie weer in 17e
eeuwse glorie te herstellen als toeris
tenattractie en daarvoor de medewer
king verkregen van organen van de
Verenigde Naties.
Uit de editie van 22 februari van I.S.
blijkt ons nu, dat de restauratie in volle
gang is. Het blad schrijft:
Indonesië zal de afgevaardigden naar
het congres van de Pacific Area Travel
Association, dat in juni 1974 in Jakarta
wordt gehouden, een belangrijke nieu
we toeristische attractie kunnen bie
den. Dat is dan de gerestaureerde
havenwijk van Batavia. Gebouwen uit
de 17e en 18de eeuw worden er tot
musea herschapen en bezoekers zul
len hun keuze kunnen maken uit een
overvloed van met de hand vervaar
digde Indonesische artikelen, dineren
in restaurants ingericht in de stijl van
die periode en schepen bezoeken uit
de grote tijd van de specerijenhandel.
Honderden werklieden zijn nu bezig
met de uitvoering van dit project, dat
gesteund wordt door de ILO en het
Ontwikkelingsprogramma van de Ver
enigde Naties.
Door het toerisme en de handwerknij
verheid te bevorderen, zal, naar ver
wacht wordt, het restauratie-project
een verruiming van de werkgelegen
heid zowel op het platteland als in de
steden ten gevolge hebben.
Als de export zou worden uitgebreid,
zou dit hoogst waarschijnlijk een ver
groting van de produkten van hand
werknijverheid en een verhoging van
de inkomens in Indonesië tot gevolg
hebben. De regering is tot deze con
clusie gekomen door een proefproject
tot verbetering van de traditionele zij
deweverij in het zuidelijk deel van Su
lawesi. Op dit eiland biedt de zijdepro-
duktie, vanaf het kweken van moerbei
bomen tot aan het eindproduct, part-
r time werk aan vele mensen. Het weven
gebeurt thuis op eenvoudige weefge
touwen, waarop lappen worden ge
maakt, vier meter lang en 70 centi
meter breed. Hiervan worden dan sa
rongs gemaakt. De zijde van Zuid-
Sulawesi is niet geschikt voor de ex
port, omdat die te kort, te smal en niet
kleurecht is; er is dan ook nooit een
regelmatige handel in dit produkt op
het buitenland ontstaan.
Het was voor mij een hele verrassing
nog een stukje van m'n vader te lezen.
Het wordt 11 mei 6 jaar geleden, dat
hij is overleden. U begrijpt, dat 't me
erg heeft aangegrepen.
Het was die tijd 1914, dat m'n ou
ders mij verwachtten. Moeder heeft
een moeilijke tijd meegemaakt, want
vader was veel op tournée. Hij heeft
tot z'n laatste snik met Indonesië mee
geleefd. Tong Tong was ook 't blad,
waar hij helemaal in op ging. Hij zal
niet alleen geweest zijn daarin.
Maar alles heeft zin in dit leven en
prikkelt ons tot "bewust" denken. Niet
te leven in een sleur. Wat fijn, dat door
dit blad Helly v. Brink-Eweg, zo'n mo
rele steun heeft gekregen. En wat een
prachtig vers gaf ze ons mee!
Dan wil ik nog even stilstaan bij 't
stukje "Beloen Temponja". Ja, het was
inderdaad niet z'n tijd, maar als hij zich
er niet bewust tegen verzet had, was
hij wel heengegaan. We hebben nog
een wezens-Ik, verweven met 't stof
felijk Ik. Het wezens-Ik is volmaakt,
en onsterfelijk. Maar ons denkend Ik,
kan bewust, via ons wezens-Ik gebruik
maken van alle krachten uit de Oer
bron.
Els Suyderhoud-Bruinier.
Wel vaker staan er stukjes in Tong
Tong van lezers die lang geleden over
leden. Door allerlei omstandigheden
blijven stukjes bewaarde copy lang lig
gen en "ontspruiten" opeens tóch. "Als
'n korreltje graan, wat moet sterf in
die aarde, om op te staan". ENORM
VEEL van die Indische korreltjes zijn
zo in Tong Tong gegaan en zullen
vele jaren na ons ontspruiten. En ze
gening verspreiden. Daarom, zoals Els
aanmaant: niet leven met sleur, niet
"bewusteloos" zijn, maar met het Le
vende Woord van Tong Tong geprik
keld worden tot "bewust denken". Dan
sterven wij nooit. - Red.
Soms zijn er zóveel begrafenissen
achter mekaar van goede vrienden of
mensen die je uit de verte bewondert
- en het kan er op het laatst echt
"niet meer af" om naar een begrafenis
te gaan. Zelfs al gaat gewoon "een
stukje van jezelf" weghet enige
woord dat in ieder's leven overblijft is:
"Adieu".
Vlak voor het ter perse gaan (en met
slechts een minimum plaatsruimte vrij) be
reikte ons het bericht van het plotselinge
overlijden van Herman Sonntag, een bericht
dat alle lezers die hem gekend hebben diep
getroffen zal hebben. Want Herman was
een zeldzaam man en een waarachtig man.
Zeldzaam was hij omdat hij in de wijde
kring der Indischgasten een ondernemer,
een doorbreker en een bouwer was. Geen
toekijker. Waar initiatieven genomen moes
ten worden, daar stond Herman al klaar met
de handen uit de mouwen. Toenggoe mati
bestond niet voor hem.
Al lang bekend als administrateur van "Oost
en West" en voorzitter van de KWIII ver
eniging, was hij dezer dagen begonnen aan
de voor-organisatie van een Soos en aan
een enorm project van flat-complexen voor
Indische ouden van dagen. De jammer ge
noeg cliché geworden uitdrukking "gestor
ven in het harnas" was voor hem onverkort
van toepassing. Zijn plannen stegen in allu
re en durf bij het klimmen van de jaren.
Als de Voorzienigheid hem wegnam, is het
ongewis alleen de bedoeling geweest om
ONS aan te sporen Herman's werk over
te nemen. Ook al omdat alleen dan de
juiste eer bewezen wordt aan zijn gedachte
nis. Tjalie gedenkt Herman persoonlijk als
een ridderlijk en trouw vriend door dik en
dun. Ja, hij was zeker een waarachtig man.
T.R.
In oktober 1974 wordt een Orchideeën
Tour georganiseerd naar Malaysia en
Thailand. Het is een 17-daagse tour,
uitgevoerd door Hotelplan en UTA
French Airlines, onder wetenschappe
lijke leiding van Max Swart.
Tong Tong-"veteranen" kennen de
tandarts Max Swart nog wel, die enke
le jaren terug met zoveel succes de,
plantsoenen op de Pasar Malam in de
Houtrusthallen te Den Haag maakte:
stijl, sfeer, natuur, Leven! Wel, Max
Swart is ook een orchidee-kweker
van wijd erkende reputatie, dus de
organisatie van de tour (hij gaat zelf
als reisleider mee) is bij hem in uit
stekende handen.
Gegadigden kunnen alvast inlichtingen
inwinnen bij Hotelplan Internationale
Reisorganisatie, Leidsestraat 53, Am
sterdam. Tel. 020-25.26.44.
De tour ómvat o.a. bezoek aan tuinen
en kwekerijen in Bangkok en Malay-
sië, terwijl ook een personal orchid
hunting trip naar Chiang Mai op het
programma staat in het N.W. van Thai
land. Meer bijzonderheden omtrent de
trip zullen (hopelijk) nog volgen in
Tong Tong.
In elk geval is het een origineel en
boeiend plan, voor welk initiatief wij
Max Swart gaarne feliciteren. Daar
vanzelfsprekend de normale touristi-
sche sight seeing trips "in één moeite
door" worden meegepikt, lijkt het ons
wel een plan waar muziek in zit!
miiiiiiHinnnniiiiiiniiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiininiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiDptiiiaiinnniimiiiiiiiiiiitninniHiinniiiiiiiiiiiiiiiuiHtHiiifnnmniintHiiiffliiHHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHJiiiiijm
Vlamingstraat 5 Den Haag Telefoon 070-64 8153 1
Boekhorststraat 12 Den Haag Telefoon 070-63 64 21 I
Specialist in alle Indische sieraden in 22 en 24 Karaat goud. In- en ver-
koop. Ook op bestelling leverbaar.
inminimiminimummimmmmmmimmmmmiiminimum
3
