De voorspellingen van Ronggowarsito
^j-uwelieróbedry} BLOK
Dominee's briefkaart
AMBOINA B.V.
Wij sluiten bij deze de publicatie van de artikelen van Rm.
S. Tri Tjondrokoesoemo af. Zij eisen, hoe belangwekkend
ook teveel plaatsruimte, wanneer wij daartegenover stel
len de kennelijk niet zeer grote belangstelling van de
lezers van Tong Tong. Wij ontvingen althans tot dusver
nauwelijks enige reactie uit onze lezerskring op deze
publicaties. Begrijpelijk, omdat de materie voor de ge
middelde lezer ook wel zeer moeilijk is.
We zullen - bij voldoende gebleken belangstelling - de
vervolgen op de publicaties in Tong Tong laten sten-
cillen en tegen vergoeding ter beschikking stellen van
onze lezers die erom vragen. Om een denkbeeld te krij
gen van het aantal stencils dat wij moeten laten ver
vaardigen verzoeken wij hen, die deze wensen te ont
vangen, zich (met adres) bij de redactie op te geven.
Redactie.
In Tong-Tong was een "Ting-Ting" ge
plaatst. Met een oproep voor een bij
drage voor de restauratie van de ker
ken in Bandoeng. Zo maar een adver
tentie tussen andere advertenties in.
Maar het deed me direct wat. Want
de oproep ging uit van dominee B.
Keers. Aan velen bekend; aan nog veel
meer onbekend. Maar voor mij een
plotselinge sprong in het verleden, een
terugblik naar de tijd dat ik Europa
en Nederland alleen maar vanuit aard
rijkskunde-, geschiedenis- en andere
boeken kende. En echt nog geloofde
dat er in ons land meer mensen op
klompen, dan op schoenen liepen. En
dat dit land voor mij even boeiend-
mysterieus was, als Java, voor de in
Europa geboren Nederlander, nü is.
Mijn bijdrage werd overgemaakt
Wie schetst echter mijn intense ver
bazing toen ik een briefkaart van do
minee Keers, persoonlijk door hem
volgeschreven en ondertekend, uit Den
Haag ontving. Met feiten die nauw
keurig juist zijn. Zoals onze huwelijks
datum; de tekst; de gezangen en
psalmen. En last but not least: wie
er van de hervormde gemeente, als
lidmaat, in de kerk aanwezig waren.
Petje af, dominee" En dat, na 32 jaar
ergens in mij opgeborgen te zijn ge
weest, nu een stroom van herinnerin
gen, door dominee's briefkaart naar
buiten komt zal ieder, dacht ik, kunnen
begrijpen.
Waar mijn gedachten het meest vat
op hebben zijn, van. de Christelijke
gemepnten: de Rooms-Katholieke kerk
aan de Schoolweg en de Nederlands-
Hervormde kerk aan de Logeweg, hoek
Landraadweg. Voordat deze laatste
verrees, volgde ik de zondagsschool in
het gebouw van de Katholieke Sociale
Bond (KSB), bij het St. Pieterspark.
Om aan kastieslaghout te komen "leen
den" mijn vriendjes en ik wel eens
wat materiaal op het terrein naast de
2e school C, waar de N.H.-kerk in aan
bouw was.
Na het gereedkomen en de inwijding
van de kerk aan de Logeweg was ik
een willig zondagsschoolleerling van
dominee Klaassens. Behalve het groe
ne psalmen- en gezangenboekje hield
ik aan die tijd ook nog een heleboel
plaatjes en prentjes over.
Dominee Klaassens was een bijzonde
re en geziene figuur. Hij had een pe
per- en zoutkleurige sik, een door je
heen kijkende, strenge blik en een
harde stem. Tijdens de kerkdiensten
aan de Logeweg viel het zo niet op;
maar 's woendags als de wekelijkse
bijeenkomst in het wijkgebouw aan de
Passir Kalikiweg (goed geschreven?)
werd gehouden fascineerde mij één
van zijn typische gewoonten. NL: als
hij bezielend begon te preken, ging
zijn linkerhand, al of niet met uitgesto
ken vinger, omhoog, maar ook zijn
rechterhand in broekzak. En daar zat
steevast-pandoer een bos sleutels in.
Ik heb me vaak afgevraagd, hoe groot
die rechterzak moet zijn geweest, om
daar uit sleutelgeluiden te produceren,
dat je tot achter in het, toch vrij ruime,
wijklokaal kon horen.
Dominee. B. Keerst was een rustige fi
guur. Imponerend door zijn forsheid.
Zijn rond hoofd begon, naar ik meen,
toen al wat kalend te worden. Bij hem
kwam ik tot de overtuiging om "aan
genomen" te worden. Met mijn vriend
Limmy Tjoeng volgde ik de voorberei
dingen daartoe. Nadat ik als lidmaat
tot de N.H.-kerk was toegetreden heb
ik zoveel mogelijk zijn diensten bijge
woond. Mocht dominee het elders niet
gedaan hebben, in zijn briefkaart aan
mij deed hij het wel. Daar schreef hij
nl. "Voor restauratie van de kerken".
Gevolgd door: "in Bdg." Kijk en dat
is nu, waarom ik dit stuk schreef: Ds.
B. Keers kan nu, waarschijnlijk emeri
tus, aan de Akkerwindestraat 41, in
Den Haag zitten, zijn hart en gedachten
zijn bij de kerken (welke gezindte, doet
er niet toe) in Indonesië en in het bij
zonder in Bandoeng. En die kerken
moeten worden gerestaureerd. Is dat
niet een ideaal, na de verwezelijking
van een ander, toen jeugd-ideaal: de
OPBOUW van de protestantse kerk in
Bandoeng? Andere tijden, andere nor
men, andere begrippen. Maar hier tref
fen we nog een mens, die menige In-
dische-Nederlander de kracht gaf om,
door zijn geloof, de moeilijke oorlogs
jaren en de eerste tijd in het Europese-
Nederland door te komen; maar bo
vendien diezelfde Indischman helpt
herinneren aan de plicht om de kerk,
waar hij zijn geloof aan heeft ontleend
niet, in het huidige Indonesië, in de
steek te laten.
ELS
nüiiiiiiiiiiiiu ii.lii::iii ,'.:iiii:.: i:.i:i!iiiiiiia:ii[!|iiiriiii,iiii:i:i:i:iii:;,iii;iiiii|iiiii:[[i:[|ii:!i!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii:i:!i[;i:iiiililiiiiiiiiii,iilliiiiiiiiiiiii:iiiii:!iiiiiii:!i:!in,:i:i:iiiiiiiiiiiiiiin:iiiiiiii:|
Vlamingstraat 5 Den Haag Telefoon 070-64 81 53 J
Boekhorststraat 12 Den Haag Telefoon 070-63 64 21
Specialist in alle Indische sieraden in 22 en 24 Karaat goud. In- en ver-
koop. Ook op bestelling leverbaar.
mul
KWALITEIT EN LAGERE PRIJS ZEGEVIEREN ALTIJD
Onze ketjap "HET ZWARTE VEULEN" is en blijft Uw
terechte keuze.
Kwaliteit: er bestaat geen betere.
Prijs: 20% lager dan elk ander import merk.
Verkrijgbaar in manis, sedeng en asin, 330 cc en 660 cc.
Importeur:
(voor alle rijsttafelartikelen)
Johan van Oldenbarneveltlaan 110
ZEIST. Tel.: 03404 - 17649 en 20070
Levering:
via de detailhandel.
17
