HOE VREEMD EEN STUIVERTJE ROLLEN KAN! T0EN froeher
Ié
DISCO
BOLLAND
-k it
Tot mijn grote verbazing kreeg ik, via
familie uit Holland, het stukje uit de
Tong Tong, getiteld: "Perkeniers van
Ambon en Banda", geschreven door
Mevrouw E. A. Ph. Ziesel-Schmidha-
mer, toegestuurd, (zie Tong Tong van
1 mei '74, Red.)
Ik ben getrouwd met Philip Karei
Schmidhamer, die een neef is van
Mevrouw Ziesel en haar het laatst
heeft ontmoet voor de oorlog toen hij
bij hen op een rubberplantage vlak bij
Djakarta logeerde. Mijn man was toen
nog een jongen, Mevrouw Ziesel was
al getrouwd.
Voor zover mij bekend is mijn man
de laatste Schmidhamer(??) Ook een
perkenier als men kan zeggen dat een
planter een soort perkenier is.
Hij is geboren op zee, 5 gr. 53' N.B. en
90 gr. 50'O.L. a/b van het Nederlandse
schip "Prinses Juliana". Zijn Vader,
één van de vijf kinderen, over wie
Mevrouw Ziesel schrijft, was Gotlieb
Frederik Karei Schmidhamer.
Mijn man is tot 1958 in Indonesië ge
bleven en heeft ook daar al op een
plantage gewerkt, een rubberplantage
in Midden Java: "Banjumas". Sinds
1958 is hij in Papua New Guinea.
We zitten op het ogenblik op een klap
per- en cacaoplantage, om precies te
ziin, Baubauquina Estate, Central Dis
trict, ong. 15 miles ten noorden van
Abau Island, dat ligt aan de zuidkust
(vervolg: "Bateë llië')
weg.
Op mijn vraag, waarvoor deze nu ge
bruikt werd, antwoordde men: "Als
rustplaats en om op te "sembahjang
en. (dus als bidplaats).
De Gouverneur Generaal van Ned. In-
die Jhr. Tjarda van Starkenborgh Sta-
chouwer heeft in 1939 de van Heutsz
bank bezocht en op deze bank gezeten.
De Atjehse bevolking (de ouderen)
wisten zich dat nog goed te herin
van Papua en 125 miles ten oosten
van Port Moresby.
De plantage is één van de meest ge-
isoleerde hier, geen telefoon, alleen
radio om contact te hebben met Port
Moresby. Er zijn hier ook geen wegen
en alle vervoer gaat per boot over de
rivier. Voor een bezoek aan de stad,
wat we slechts eens per zes maanden
doen, moeten we dan ook 30 minuten
varen met de speedboot naar de buur-
plantage, waar een landingsbaan is en
kunnen vandaar met een vliegtuigje
naar Port Moresby (ong. één uur vlie
gen). Verder komt er eens per drie
weken een boot om goederen te bren
gen en de plantageproducten op te
halen.
Dit alles schrijf ik U als reactie op het
stukje, dat Mevrouw Ziesel schreef
omdat ik het zo leuk vond het allemaal
te lezen en mijn man de rij van Schmid-
hamers sluit, tenzij er nog een Schmid
hamer zich meld. Analoog aan de foto,
die U publiceerde, is de foto van mijn
man op de plantage temidden van een
paar contractboys, die hier werken.
Bovendien laat de foto enkele tweeling
klappers zien, iets wat ook bij klappers
wel eens voorkomt.
G. A. Schmidhamer-Man
neren.
Stationsweg 143 tel. 070-60 17 03
DEN HAAG
Stationsweg 77 tel. 070-60 15 12
DEN HAAG
Herenstraat 157 tel. 070-86 32 01
VOORBURG
Frederik Hendriklaan 161 tel.
070 - 55 66 97 DEN HAAG
Giro 406636
Specialisten in oude krontjong en Indone-
sische pop-muziek, ook op muziekcassettes.
Uitgebreid country en western repertoire j
(import)
Soul en Surinaamse L.P.'s.
J. H. J. Brendgen
India filmhits uit Bombay en verder alle
TOPHITS van nu.
Voordrachten uit de Koran op L.P.'s.
(Herinneringen van een huisvrouw
in ruste).
Toen ik de foto van Gedong Saté,
voorkomend in T.T. no. 24 bekeek,
bestormden mij duizend en één her
inneringen, waarvan ik hier enige ver
tel.
Verder dan Gedong Saté verrees im
mers omstreeks het einde der dertiger
jaren, het gebouw van het Indische
Pensioenfonds en wel aan de overkant.
Hierachter ontstond de vogelbuurt, met
woningen, bestemd voor al het perso-
neel. Daar mijn man in die tijd slechts
een heel nietig ambtenaartje was, werd
hem naar diens rang een klein hoek-
huisje toegewezen in Gang Djalak.
Duidt "Djalak" niet de minst aanzien
lijke onder de vogels? Desondanks
was het een geriefelijke en gezellig
huisje. De tuin, ook klein, hadden wij
beplant met rode polianta's. Achter het
huis klom al spoedig langs draden ge
leid, de Laboe Siam, die tot op 't dak
vruchten had. Halfgaar gekookt, als
lalap, met sambal kemiri smaakten ze
voortreffelijk.
In dat kleine huisje viel mij eens een
grote eer te beurt.
Het was, nadat ik een heerlijk bad had
genomen en even in de open gang
voor de mandikamer stond te genieten
van een vriendelijk uitzicht. Eerst de
watertoren, waarnaast een kampong
en ver daarachter blauwe bergen. Toen
vernam ik paardestappen. Mijn eerste
gedachte was: weg wezen. Mijn
nieuwsgierigheid won. De ruiters waren
dicht genaderd. Als aan de grond ge
nageld, herkende ik Generaal Beren
schot, iets achter hem zijn adjudant.
Eerstgenoemde reed aan de kant van
m'n woning. Wat ik niet verwacht had,
geschiedde. Vriendelijk zei hij: "Goe
de morgen!" Gelijktijdig salueerde hij,
wat prompt door z'n adjudant werd
gevolgd. Timide groette ik terug, in
dachtig mijn kleding.
Ik had nl. een rode kimono om, tèklèks
onder de voeten, m'n kapsel a la kon-
dé perdom. Dit was over een Grote
Tuan en een heel, heel klein mevrouw
tje.
Rest nog dit, dat Gedong Saté in die
tijd onze richtsnoer bleef op weg naar
huis.
Nietige herinneringen, toch zo dierbaar,
uit tempo dulu!
F.M.
De huidige wereld, die méér middelen
heeft, méér kennis, méér technische
vaardigheden dan ooit te voren, gaat
als de meest rampzalige wereld die er
ooit geweest is, roerloos stroomaf
waarts.
José Ortega Y Gasset
