Er is weer
KRIPIK-
GENDAR
f 3,- p, 2 pond
TOKO TONG TONG
(vervolg: "Bisschop contra G.G.")
Tong-Tong souvenirs zijn praktische, leuke cadeautjes. En ze gaan
jaren lang mee!
bladwijzers van leer 3,
rolbandmeter/
sleutelhanger 3,75
pennemes/sleutelhanger f 5,
schroevedraaierset
rolmeter/doplichter
Memo-portefeuille
Sleutelhanger-rolbandmeter 3,75
POEKOELTEROESJ
f 3,75
6,50
f 5,—
Gereedschap-set in zakformaat f 3,75
Pennemes-
schroeve-
draaier-dop-
penlichter-
sleutelhanger
van roestvrij
staal f 5,
de beweging van "den Duitschen Ron-
ge" vermeldt, schijnt hij beide acties
blijkbaar over één kam te scheren. In
geen der beide bewegingen zag hij
veel heil. "Die "denkgelovigen" gelo
ven, dat zij denken, en denken, dat zij
geloven, maar ik twijfel, of zij het een
of het ander doen, goed doen ten min
ste".
Wie was nu die Duitse Ronge, wiens
optreden ds. Van Rhijn vergeleek, met
wat hij in Semarang over pastoor Gru-
be vernam.
Deze ex-kapelaan uit Silezië kwam in
1844 in het nieuws, toen de aartsbis
schop van Trier de aldaar bewaarde
"rok zonder naad" van Jezus, over wie
de soldaten tijdens de Kruisiging dob
belden, openlijk ten toon stelde. Dui
zenden Katholieken stroomden toen
van alle kanten toe om deze merk
waardige relikwie te aanschouwen, èn
te vereren. Niet echter de schoolmees
ter Johann Ronge, die op 15 oct. 1844
een felle en smadelijke brief aan de
Trierse aartsbisschop publiceerde.
Weldra vond dit schrijven bijval, men
besloot zich te reorganiseren en met
Pasen 1845 hielden deze "Duits-Ka
tholieken" te Leipzig zelfs een "syno
de", waarbij 27 "gemeenten" verte
genwoordigd waren door slechts 2 tot
3 geestelijken en verder leken. Daar
verwierp men het pauselijk opperge
zag, de biecht, het celibaat en de hei
ligenverering, terwijl men een Duits
talige liturgie voorstond.
Natuurlijk raakten deze feiten door de
pers (met de over-land-mail) vrij spoe
dig in Indië bekend en het lijkt mij niet
uitgesloten dat op het gedrag van som
mige geestelijken deze invloed gehad
hebben, in het bijzonder op het optre
den van pastoor Grube, die naderhand
in het huwelijksbootje is gestapt. Ds.
Van Rhijn kon zich echter zo min met
de Duitse als met de Nederlands-In
dische actie der "denkende" Katholie
ken verenigen en prefereerde een "eer
lijke onderwerping aan den Paus".
Regeling van het conflict.
Hoe is ten slotte de kwestie tussen
R.K. kerk en het Gouvernement op
gelost? Bij zijn aankomst in Den Helder
werd Mgr. Grooff door de dierbare ge
lovigen als martelaar begroet en toe
gejuicht. Hij kreeg een keurig brevier
en later zelfs een prachtige bisschops
staf. Gewichtiger was nog de steun
van Z.M. Koning Willem II, die in Til
burg, zijn buitenverblijf, een zwak voor
de Katholieken had gekregen. Hij had
reeds de rechten der door Mgr Grooff
gesuspendeerde geestelijken ingetrok
ken (5 mei 1846). Ook in de Kamer
kwam de zaak ter sprake, waarbij mi
nister J. C. Baud de onaangename taak
had G.G. Rochussen's optreden te ver
dedigen. Ook kwam het pensioen der
drie gesuspendeerde geestelijken ter
discussie.
Ten slotte kwam er tussen de H. Stoel
en de Nederlandse Regering een rege
ling tot stand, waarbij natuurlijk kool
en geit gespaard bleven.
Mgr. Grooff bleef Apostolisch Vicaris
van Batavia, doch kwam er niet terug.
Hij werd nl. Apostolisch Vicitator van
Suriname, en zou dus vanuit Paramari
bo zijn bisschoppelijke functie in Oost-
Indië vervullen. Dat was niet zo een
voudig, en daarom trad te Batavia in
zijn plaats een Co-adjutor (hulp-bis
schop) op, die tevens pastoor was, nl.
Mgr. Vrancken, die tot 1871 voor Indië
werkzaam bleef.
De door Mgr. Grooff meegebrachte
missionarissen, die verbannen waren,
bléven verbannen, maar zouden door
drie anderen vervangen worden, ter
vervanging der drie gesuspendeerde
geestelijken. Van te voren kregen zij
natuurlijk het radicaal van dienstdoend
geestelijke.
Ten slotte kwam er tussen Kerk en
Staat een algemene regeling, om in de
toekomst alle conflicten te voorkomen.
Alle naar Oost-lndië uitgezonden gees
telijken moesten het bovengenoemde
radicaal bezitten van dienstdoend
geestelijke.
Voor plaatsing of overplaatsing zijner
geestelijken zou de Indische Kerk
voogd een verzoek aan de Gouverneur-
Generaal richten, maar om te voorko
men, dat zulk een verzoek ooit ge
weigerd zou worden en de bisschop
zijn gezicht zou verliezen, diende de
Kerkvoogd eerst met de Landvoogd in
vertrouwelijk overleg dienaangaande
te treden. Dit vriendschappelijke over
leg behoefde niet bij schorsing plaats
te vinden, hetgeen de bisschop zelf
standig kon doen. Ook mocht de Room-
Als U per giro bestelt, stuur de
giro dan oningevuld naar Tong-
Tong. U krijgt de afrekening bij
uw bestelling. Toko en Boekhan
del Tong-Tong, Prins Mauritslaan
36, Den Haag. giro 6685.
se Kerk zoveel priesters uitzenden,
als ze maar wilde, hoewel niet allen
voor de gewone subsidie (tractement
en reiskosten) in aanmerking kwamen.
Deze regeling was gunstiger dan die
voor de Protestantse Kerk in Neder-
lands-lndië. Zij heeft goed voldaan
en dienst gedaan tot het einde van het
Nederlandse gezag. De R.K. Kerk is
er wel bij gevaren. In 1908 telde de
Roomse Kerk in Nederlands-lndië
56.500 zielen, waarvan de helft Euro
peanen. En in de volgende jaren heeft
de groei zeker niet stil gestaan.
12
