ALLEEN BIJ TONG TONG
ENIGE KRUIDEN DIE MEN VROEGER
GEBRUIKTE EN WAARVOOR
Zoutloze
KROEPOEK
van VAMU
Babie/ajam panggangsaus
Ook in Europa gebruikte men tot voor
kort zeer veel kruiden en de gespe
cialiseerde tabletten, pillen en medicij
nen zijn veelal tot heden van kruiden
etc. vervaardigd. Weliswaar versuikerd.
Havikskruid, hondstong en zuring: te
gen misselijkheid (veelal Engeland).
Goudsbloemen en postelein: tegen
koorts.
Nieskruid, nardus en nachtschade
tegen hoofdpijn.
Eik (Quercus robur): aambeien, brand
wonden, winterhanden en voeten.
Witte dovenetel (lamium. album.):
darmkoliek, jicht, rheuma.
Herderstasje (capsella bursa pastoris).
Citroenplant (ook tegen muggen).
Zilverschoon (Patentilla anserina):
maag en darmcatarh.
Goudsbloem (calendula officinalis):
maagontsteking.
Aconitum (monnikskapje).
Echte kamille (wilde witte margrietjes -
matrica chamomilla): tegen ontstekin
gen en verzweringen.
Kaasjeskruid (malvaceae silvestris):
voor oogcompressen.
Duizendblad: (achitlea millefolium):
maagcatarrhe en krampen.
Nerf tabaksblad: ab.pr. (Turkije)
Indon. plantaardige obat en gebruiks
aanwijzing:
Ter voorkoming van longontsteking
(pneumose en huig-ontsteking (uvolto),
vanwege langdurig en pijnlijk hoesten
is deze navolgende sibar pleisterpap
een probaat, uitwendig middel: Drèn-
gès sirih, 2 st. Kapulaga, theelepel
djinten item, 2 st. brambang, 1 st. ken-
tjoor, 4 st. (cubebe) kemukus, gepipist,
voeg daarbij 1 theelepel klapperolie,
bungkus in daön pisang en daarna ver
warmen op houtskoolvuur 10 minuten.
Voor het gebruik nog bijvoegen 12
druppels Hoffman, 5 dr. venkelolie, 3
dr. kajuputih, 3 dr. pala-olie en wat
Eau de Cologne; door elkaar roeren
en wrijf dat op de borst. Een flanellen
hemd, een doek om de hals en onder
de dekens tot men flink transpireert.
Daarna in géén geval in de wind, zo
mogelijk in bed houden. Voor volwas
sen personen neemt men het dubbele
van de aangegeven hoeveelheden.
Tegen wurmen en maaien (maden):
Kinderen kunnen dit krijgen door in
zandbakken te spelen of vuile nagels
in de mond te stoppen enz.
Een handvol daon pegagan met wortels
en al, een paar schijfjes temulawak
(gedroogde) met klontjes uitkoken en
gedurende een paar dagen het kind
als drinkwater geven, (daon pegagan
of kaki kuda). Een onschuldig, doch
uitstekend middel.
Hoestmiddelen voor kinderen:
1. y2 bitterglas zuivere honing, warm
water en het sap van 1/2 djeruk nipis
(citroen).
fjfffowivkt
2. 7 st. daon temu röso, 1 vingerl. kaju
legi, adas, pulosari en klontjes ko
ken met water (4 glazen) en laten
staan totdat er 2 glazen over blijven.
Smeersel voor kemboong (opgezette
buik, uitwendig):
3 dr. kaju putih, 2 dr. pala olie, 5 dr.
venkelolie, 10 dr. slaolie, 20 dr. klapper
olie. Dat verwarmen en lauwwarm de
borst onder de oksels, schouderblad,
ruggestreng en de benen en heupjes
en buik inwrijven.
Baby's wit beslagen mondje, tong en
tandvlees reinigen met een in ajar
pinang (djambé) gedoopt neteldoekje.
Beslist beter en meer reinigend dan
rode tafelwijn vermengd met water.
Gewone mond-, lippen en tong-spruw,
wondjes van baby en kleine kinderen
na langdurige koortsen (panas-dalem),
geneest men met eenvoudig minjak
tengkawang. Ook boter wil wel helpen.
ENIGE KRUIDENDRANKEN EN
KRUIDEN:
Men onderscheidt o.a. DJAMU PAREM,
geregeld door vrouwen in te nemen
één of twee malen 's weeks; DJAMU
GALIAN door meisjes en jonge vrou-
vrouwen na de menstruatie te gebrui
ken, ook dagelijks gedurende de eerste
tijd na een bevalling; DJAMU TUDJUH
ANGIN, ingenomen als maag- en buik-
verwarmend middel en DJAMU TU
DJUH LAOS om dadelijk na een be
valling te nemen; DJAMU SAWANAN,
voor zogende moeders; DJAMU SARA-
BAN voor ouden van dagen; DJAMU
SAMBETAN, d ie in het algemeen voor
iedereen is aan te bevelen; DJAMU
KAMBUANG voor herstellende zieken;
DJAMU USUS is heilzaam voor de
darm, in het bijzonder bij bloeddiarrhee
enz. BANDREK (Bandreq) voor de win
ter en gure dagen. Als een soort djamu
die insgelijks langs de weg gevent
wordt, kunnen wij nog noemen BAND
REQ, een scherp smakend en geurig
vocht, dat men al verwarmend, zweet
drijvend middel inneemt. De benodigd
heden tot het bereiden zijn volgens
een Buitenzorq's voorschrift, TJANG-
KOK:
KAJU RAPAT (Baissea accumanata)
KAJU MANIS TJINA (zoethout)
PALA (nootmuskaat)
SINTOK (Javaanse kaneel)
KOELIT LEMO (citroenschil)
KEMUKUS (cebebe staartpeper)
KAPULAGA (gardamon)
MUNGSI (dille schermbloem)
LADA (Spaanse peper)
KESUMBA (Rode verfstof van de verf-
distel saffloers of wilde saffraan).
KAJU MANIS (kaneel)
TJABEI DJAWA (kromme cubebe)
KEMBANG PALA (foelie)
MESOJI (geneeskr. hout, als Cascarille-
cinnamonum Kiamisc).
DJAHÉ (gember)
TJENGKÉH (kruidnagel)
ADAS (anijs)
DJINTEN HITAM (zwarte karwij Ni-
gellezaad.
KAJU MANIS (zie boven) DJAWA
kaningar
GULA DJAWA (palmsuiker of aren-
suiker)
dus bijna uitsluitend stoffen met
scherpe of aromatische bestanddelen.
Men mag wel aannemen dat een aftrek
sel van deze of dergelijke ingrediënten
zijn uitwerking niet missen zal.
Kaju rapat Pegat seh (Javaans)
schors met taai kleverig melksap, die
als ze gebroken wordt weer naar el
kaar toekomen; wordt daarom in vele
tover- en minne-dranken gebruikt (ook
bij beenbreuken en bevallingen).
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
Iets nieuws:
per fles f 4,
19
