DE UITBARSTING VAN DE MERAPI (slot)
"INDONESIA"
DE KALI BLONGKENG BIJ MOENTILAN (MIDDEN JAVA)
Verkeersbrug in de weg Magelang-Djokja over de Blongkeng met daarachter de spoorbrug
van de NIS.
Bovenstaande foto is van de brug over
de Blongkeng in de grote weg Mage
lang-Djokja nabij de disrictshoofdplaats
Moentilan. Evenals de kalies Batang,
Lamat, Poetih en Senowo voert ook dit
riviertje het water, dat valt in het erup-
tiegebied op de westhelling van de
Merapi, via de kali Progo af naar de
Indische Oceaan.
Achter deze voet- en verkeersbrug ziet
men een spoorbrug van de toenmalige
N.I.S. Een dergelijke brug over de kali
Batang werd eind 1930 door een ban
djir finaal weggeslagen. Hij bleef dagen
lang onvindbaar, bedolven als hij was
onder rotsblokken en grint.
Men ziet hier het begin van de bene
denloop. In het eruptiemateriaal op de
Merapi hebben de kalies in onwaar
schijnlijk brede ravijnen (Jav. Djoe-
rangs), diepe kloven uitgeslepen, die
bij hevige regenval worden onder-
spoeld. De loodrechte wanden van die
kloven storten dan in en zo worden
in de kolkende rivier steendammen ge
vormd, waarachter het water wordt op
gestuwd tot een echt stuwmeer. Deze
dammen breken bij hoog water weer
door, waardoor nieuwe bandjirs ont
staan. (Aan de Djokjazijde gebeurt het
omgekeerde; daar komt het regenwa
ter door de dichté begroeiing langza
mer naar beneden. Gevolg verzanding
en zodanige verhoging van de rivier
bedding dat dijkjes nodig zijn. Men
ziet dit b.v. bij de om haar Javadekblad
bekende desa M o d j o).
Als stille getuigen van het bandjirge-
De vernielde spoorlijn Magelang-Djokja na de Merapibandjir van 19 december 1930.
weid liggen links op de foto een paar
knapen van andesietblokken. Of ze er
nu na 43 jaar nog liggen is ons on
bekend. Mogelijk hebben ze intussen
hun reis in de richting van Mendoet
en Boroboedoer al blóngkèngend ver
volgd en zich gevoegd bij kilometers
stroomafwaarts verspreid liggende col
lega's.
Om de bevolking op de vulkaanhellin
gen tijdig te kunnen waarschuwen voor
bandjirs werden plannen besproken
om op daartoe geschikte punten regen
melders te plaatsen. Hiertoe waren op
de TH te Bandoeng cilindertjes gecon
strueerd, die, zodra het erin opgevan
gen regenwater een bepaald niveau
heeft bereikt, even omtuimelend leeg
lopen en daarbij tegelijk een electrisch
contact bewerkstelligen, waardoor er
bij de op het waarschuwingssysteem
aangesloten bestuursambtenaren een
belletje overgaat. Zodra dan het aantal
aldus ontvangen meldingen een be
paalde grens overschrijdt, wordt tele
fonisch en op de TONG-TONG een
waarschuwings- en zo nodig noodsig
naal uitgezonden. Aldus werd ons op
een vergadering bij de resident van
Magelang verteld door een in de hy
drodynamica gespecialiseerd ingenieur
van de TH.
Zelf heb ik deze regenmeters voor mijn
vertrek uit Magelang niet meer gezien.
Voor de bevolking zijn op ruime schaal
vluchtwegen aangelegd, om een ramp
als die van 19 december 1930, waarbij,
als ik mij wel herinner, 1345 mensen
omkwamen en heel veel vee verloren
ging, in de toekomst te voorkomen.
Z. VAN MEERTEN
DISCO-BOETIEK
(Ch. W. Beer)
Grote sortering Ind. Grammofoon
platen en Casettes - IMPORT
Verkoop Balinees Houtsnijwerk
v.a. 65,Schilderijen etc. etc.
Wyttenbachstraat 21 - Amster
dam-O. Tel. 020-92 38 96.
ABONNEES AMERIKA
ATTENTIE
Uw abonnement
(luchtpost 23,-; zeepost 16,-)
kunt U per check voldoen aan:
(verhoogd i.v.m. de koersdaling!)
Roy Steevensz, c/o East-West
House, 7357 Franklin Ave., Holly
wood, California 90046.
Indien U Uw Tong Tong niet hebt
ontvangen of Uw exemplaar be
schadigd is, en U een ander
wenst, kunt U zich ook wenden
tot Roy Steevensz.
Naar Den Haag schrijven duurt
lang I
9
