DE KOOKKUNST IN CHINA
KIMM Indische spekkoek
SAMBAL BOEDJANG
TOKO
EN BOEKHANDEL
TONG-TONG
Zijn met ingang v. 15febr.
UITSLUITEND op
woensdag van 9-4 en
zaterdag van 10-2 uur
geopend.
Nog altijd weten we veel te weinig af
van de voedingswaarde en andere goe
de kwaliteiten van de soya-boon.
Binnenkort, hebben we kunnen lezen,
brengt Unilever snacks en kroketten
op de markt, waarin de kedelee ver
werkt zal zijn.
Van de smaak van 't publiek zal 't af
hangen of ze er "in" zullen gaan. En
kele jaren geleden bleek 't z.g. "Kunst
vlees" geen succes. Maar ik kan me
voorstellen dat iemand alleen maar
door de benaming "Kunstvlees" er
voor uit de weg gaat.
Als de nieuwe producten straks behal
ve als "heerlijk", door de reclame ook
als "zeer voedzaam" aangeprezen zul
len worden. En dat inderdaad ook zul
len zijn, ondanks toevoeging van
smaak en kleurstoffen.
Van één van onze lezeressen kregen
we een aardig Amerikaans boekje toe
gestuurd, waaruit ik graag iets wil dóór
vertellen. G. J. Binding schrijft:
De mens zoekt sinds onheugelijke tij
den naar 't geheim van eeuwigdurende
jeugd. Van een ideaal, volledig voed
sel. Maar zelfs in dit atoom-tijdperk is
hij maar heel weinig verder gekomen
met de oplossing van beide problemen.
Van de soya-boon, 't meest gezonde en
perfecte voedsel wordt in de Westerse
wereld maar heel ten dele gebruik ge
maakt. Toch is 't het meest ideale voed
sel, ooit door de mens verbouwd. Ter
wijl 't zeer onwaarschijnlijk is, dat in
de toekomst ooit een beter voedsel
gekweekt zal worden. Sinds meer dan
5000 jaar is dit kleine zaadje in vele
delen van 't Verre Oosten en in diverse
delen van India 't hoofdmiddel van be
staan. De oude Yogis, die tot de eerste
vegetariërs in de wereld gerekend kun
nen worden, kenden de soya-boon al
als vervanger van vlees.
In China staat de kookkunst door de
eeuwen heen in hoog aanzien en speelt
die een grote rol in 't Chinese leven.
Westerlingen weten over 't algemeen
weinig of niets af van de Chinees, van
zijn levenswijze en speciaal van Oos
terse voeding, 't Openen van duizenden
Chinese restaurants en 't grote aantal
militairen, dat gedurende de tweede
wereldoorlog 't Oosten bezocht, heb
ben hierin wel enige verbetering ge
bracht.
"Een mens wordt en is wat hij eet."
Dit is een oud Chinees gezegde, maat
tot vandaag de dag nog even waar.
Eigenlijk zou verwacht moeten worden,
dat in zo'n uitgebreid gebied als China,
't voedsel op duizenden verschillende
manieren bereid zou worden. Zoals we
in Europa b.v. hebben, de Franse-,
Spaanse-, Italiaanse keuken. En nog
veel [neer.
In China worden slechts vijf kook-wij-
zen gevolgd, afkomstig van vijf Hogere
Koksscholen. De meest gevolgde is de
Cantonnese. Alle restaurants in 't bui
tenland, zijn practisch zonder uitzonde
ring Cantonnees. En wel, omdat de
Cantonnese keuken zich makkelijk aan
past aan internationale eisen.
Er worden alleen soya-, aardnoten of
andere plantaardige oliën gebruikt. Bo
vendien speelt de smakelijke en ge
zonde soya-saus (ketjap?) een belang
rijke rol. De schotels worden zo opge
maakt, dat 't gerecht dat uit soyabonen-
producten bestaat, qua smaak en zicht,
lijken op kip, ham, vis of wat maar ver
langd wordt.
De Chinese groente-soep lijkt in alle
opzichten op kippebouillon. De soep
wordt gemaakt van "Soybean-sprouts".
Een uitkomst voor vegetariërs, met
vlees-eters als vrienden die ze op deze
manier een maal kunnen voortzetten
dat er uit ziet en ook smaakt naar
vlees.
Dit allemaal dus uit Bindings boekje.
Heeft u overigens die "Soybean-
sprouts" wel eens geproefd. Lekker
g'oerih, b.v. in de Atjar-koening. Ik trek
die taoge wel eens zelf. Wel goed-ver-
se kedelee gebruiken, die de kiem-
kracht nog niet verloren heeft. Ziet u
gauw aan de boontjes. Boontjes even
spoelen en dan een nachtje weken in
handwarm water. Volgende dag over
doen in een doorlaatmandje, waarin
op de bodem een dikke doek om 't
vocht vast te houden. Daaroverheen
een grote dunnere doek, waar de boon
tjes op komen De vier hoeken van de
dunne doek over de bonen trekken en
't mandje wegzetten op een lauw-war-
me plaats. B.v. boven op de keuken
kast. Als u heeft, een donkere emmer
er omgekeerd over heen zetten, om de
spruiten blank te houden. Twee maal
per dag lichtjes begieten, 't Overtollige
water moet vooral weg kunnen lekken,
anders boesoek uw taoge. Na vier da
gen bruikbaar.
Soyabloem wordt door de heren dok
toren nog al eens geadviseerd aan
mensen met diabetes. Ik heb ver
schillende verzoeken om recepten. Wie
kan en wil helpen? Graag, erg graag
en al vast hartelijk dank.
Plantersvrouw
Stort 12,50 op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van ca.
500 gram, in speciale verpakking,
franco thuis.
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98,
Amsterdam-Z. Tel. 020-72 84 61
Hoe breng je als vrijgezel met te wei
nig tijd en zin om echt te gaan koken
je eten toch wat op smaak? Ik heb
daarvoor de "sambal boedjang" ge
creëerd.
Samenstelling: Niette zoete ketjap ver
dund met water en daarin fijn gesnip
perd of geoelekt een stuk of wat lom
boks, flink wat rawits, knoflook, uitjes,
sjalotjes, petehbonen, kemirinoten, a-
sem, goela djawa, terasi, laos en sereh.
Ik vind snipperen makkelijker en pit
tiger dan oeleken, maar dat is een
kwestie van smaak natuurlijk. Ook kun
je de samenstelling naar je aandrang
en voorraden van het ogenblik wijzigen.
Lombok en rawit zijn hoofdzaak.
Je eet het op brood en bij de rijst, je
kunt er smaak mee geven aan appels,
peren, sla, noem maar op, maar je
kunt er ook zo nu en dan een lepeltje
van snoepen.
Meestal is het wel razend vlug op,
maar bijmaken is niet zo moeilijk.
C. H. Schaap
Ik kan me die sambel boedjang zo goed
voorstellen! Ook die (hele?) kemiries
en petehbonen! Lijkt het nu zo onge
veer op een vruchtenbowl? Heb je ui
teraard nog wel iets nodig om het bij
te eten? Nog een paar soyabonen erin
en dan heb je een complete maaltijd!
Lang leve de vindingrijke boedjang!
Red.
Voor correspondentie:
Mevr. H. M. Marsman, Calfen 120,
Ossendrecht.
Abonnementen, administratie en
redactie zijn dagelijks open
van 9-4. Ook voor telefonische
bestellingen.
19
