Hoe is het werkelijk in Indonesië
(I)
hotel .ardjoena'
Uitéénzetting van een Indonesiër, die als Indo koos voor het moederland.
"Er bestaat in Nederland geen belangstelling meer voor Indonesië!" vertelde een
nederlandse journaliste me.
Wanneer jè de stroom van touristen uit Nederland opmerkt, die hier wekelijks
arriveert, dan kan dat nauwelijks waar zijn. Zo'n reis rond de halve wereld kost
hoe dan ook een smak geld en die kan je toch niet over hebben voor iets dat je
niet interesseert?
Er komen ook bij voortduring nieuwe boeken over Indonesië uit. Zoals bijv. de
uitstekende geschriften van Sal Tas, van Rob Nieuwenhuys, van Hein Buitenweg
en anderen. Die boeken zijn niet goedkoop. Desondanks gaan ze grif van de hand.
In Nederlandse kranten en weekbladen (zelfs in dames-bladen) tref je kolommen-
lange artikelen over dit land. Maar erkend moet worden, dat die artikelen vrijwel
alle een zure afbrekende critiek bevatten. Uit ervaring weet ik, dat er ook gunstige
critieken over ons land geschreven worden. Maar hoogstens 1% daarvan komt,
als bij vergissing, in publicatie.
Erger nog, op feiten gebaseerde pro
testen tegen onwelwillende critieken
van scribenten die hier kennelijk niet
zelf geweest zijn, of van wie bekend is,
dat ze noch bij de Indonesiërs noch bij
hun eigen landgenoten welkom waren,
worden niet geplaatst. Sommige wor
den door de betrokken redactie afge
daan met een beleefd briefje, dat men
"van zo ver de situatie moeilijk beoor
delen kan" (en waarom nam men het
afbrekende artikel dan wel op?) en op
sommige wordt in het geheel niet ge
reageerd.
Manuscripten van toch welbekende In
donesische schrijvers dringen nooit tot
Nederlandse uitgevers door. Ze ver
dwijnen bij de tussenpersonen.
Lange tijd heb ik me afgevraagd, hoe
dat allemaal nu eigenlijk in elkaar zit,
Hoe het mogelijk is, dat hier werkende
Nederlanders, naast critische opmer
kingen over wat er nog fout is in dit
land (en natuurlijk zijn er fouten, zo
als overal elders in de wereld) toch
veel bewondering hebben voor het ve
le goede dat er sinds 1965 gewrocht is,
terwijl de nederlandse Pers alleen het
kwade ziet en het goede niet wil op
merken. Terwijl toch verondersteld
wordt, dat de Pers de mening van het
volk weergeeft. Dat indonesische scri
benten, die overigens ook in Neder
land een redelijke bekendheid bezitten,
maar niet bekend zijn met de Neder
landse uitgevers-wereld worden afge
scheept door tussenpersonen met het
praatje dat "er voor Indonesië geen
belangstelling bestaat in Nederland".
Een bewering die door de feiten ge
logenstraft wordt. Tot een dezer dagen
een "Toean Besar" van een der groot
ste Hollandse bedrijven hier me het
antwoord gaf op die vraag.
Pers en Publiek
"De Nederlandse Pers," aldus die Toe
an Besar," geeft niet de mening van het
volk weer, maar de mening van de po
litieke partijen waarmee ze hecht ver
bonden zijn. En de mening van die par
tijen is ook niet de mening van de
massa, maar van de exponenten van
die partijen, dat wil dus zeggen van de
extremen. Want de massa als zodanig
heeft geen gerichte politieke belang
stelling. Nergens op de wereld trou
wens.
En die extremisten, beste jongen, zowel
van links als van rechts bepalen de
inhoud van de kranten. De inhoud kan
ten aanzien van Indonesië niet anders
dan afbrekend zijn. Immers rechts heeft
nog altijd hartzeer over het "verlies van
Nederlands-lndië" en links kan het niet
verkroppen dat Indonesië tijdens de
communistische coup in 1965 geen
"volks-republiek" werd.
Dat is in een paar woorden het ant
woord op je vraag.
Dus blazen Rechts en Links - overigens
bien étonné de se trouver ensemble -
hetzelfde liedje. En omdat de hele
"Grote" Pers verpolitiekt is, heeft het
publiek geen keuze dan - nolens volens
- dat gezwets te lezen.
Daar komt dan nog bij, dat schrijvers
van die zure artikelen veelal doorgaan
voor "deskundigen". Nu zullen onbe-
vooroordeelden zich nog wel heel goed
herinneren, dat het juist die deskundi
gen in de jaren vlak vóór de tweede
wereldoorlog waren, die zoveel kwaad
LOGEREN IN DEN HAAG?
Natuurlijk bij
voorheeen Java-Hotel, Batavia
Directie Mevr. A. M. van Dijk-de Lange.
Moderne kamers, prima service, prettige
sfeer. Iedere kamer EIGEN douche-cel. In
iedere kamer warm en koud stromend water.
Vanaf f 30,p.p.p.dag.
Groot Hertoginnelaan 205. Tel. 070 - 39 03 24
Agus Daruch zond ons een lang ar
tikel waarboven hij als titel heeft
geschreven "Hoe is het nu eigenlijk?"
In Indonesië dan. Hij opent zijn be
schouwingen met een felle aanval op
de nederlandse pers om vervolgens
over te gaan tot een toelichting op
toestanden en verhoudingen in het
voormalig Nederlands-lndië. Overeen
komstig onze gedragslijn een ieder
die dat in behoorlijke bewoordingen
doet gelegenheid te geven te zeggen
wat hij op het hart heeft, geven wij
Agus Daruch gaarne het woord. Pu
blicatie van dit artikel wil dus niet
zeggen, dat wij het met alles eens
zijn wat de schrijver betoogt. En op
één punt willen wij aanstonds zeggen
het radicaal oneens te zijn met onze
correspondent, nl. met zijn beschou
wingen over de nederlandse pers en
Indonesië. Niet, dat wij ontkennen dat
er veel (soms kwaadaardige) nonsens
over Indonesië wordt geschreven.
Over dit onderwerp hebben wij elders
in dit blad enige opmerkingen ge
maakt.
Voor wie het niet weten mocht: Agus
Daruch is geboren als W. A. de Roock
en heeft na de soevereiniteitsover
dracht voor het indonesisch staats
burgerschap geopteerd. Hij verwierf
o.a. bekendheid door de publicatie
van een boekje "De nationalistische
beweging onder de Indo-Europea
nen", dat in 1955 verscheen en een
voorwoord van Sjahrir meekreeg.
Hiernevens het eerste deel van zijn
polemiek tegen schrijvers die naar
zijn mening toestanden en verhoudin
gen in het jonge Indonesië onjuist
beoordelen.
J.H.R.
bloed veroorzaakten tussen het Konin
krijk der Nederlanden en het eilanden-
gebied Indonesië (toen nog "Neder
lands-lndië). Men herinnert zich vast
nog wel, hoe menigmaal de Indische
Regering toen gedesavoueerd werd
door "Den Haag".
In feite zijn het die deskundigen ge
weest, die de werkelijke oorzaak waren
van het uiteenvallen van het Koninkrijk
der Nederlanden in 1949 (als men dat
gebeuren dan zo noemen wil)". Aldus
onze zegsman.
Maar buiten dat, kan in deze dyna
mische tijd niemand meer deskundig
genoemd worden, die langer dan een
maand, hooguit drie maanden, niet
meer ter plaatse aanwezig was. En
over het algemeen zijn de deskundige
scribenten die in de Nederlandse Grote
Pers aan het woord zijn over Indonesië,
lieden die hun kennis zo'n paar jaren
geleden opdeden. Sommigen zelfs wer
den deskundig tijdens een bliksem-be-
zoek aan dit land vóór de P.K.I.-coup
in 1965.
Dat wat betreft degenen die te goeder
trouw zijn. Er zijn er echter ook - som
migen zelfs met een academische titel -
die tegen beter weten in en in lijn met
