Nieuwsgier
Journalistieke Herinneringen (XIV)
I I fe
j&m ierf W_ famtè i m V,
Hoe de Nieuwsgier zich ontwikkelde tot een "volwassen krant
In het eerste stuk gewijd aan de voorlichting na de japanse capitulatie (TT van
1 maart j.l.) werd in herinnering gebracht hoe de Nieuwsgier het levenslicht zag.
Ook werd vermeld, dat de aankondiging van de verschijning van een "echte"
krant, Het Dagblad, de medewerkers confronteerde met de vraag nu de uitgave
te staken ofwel met de verspreiding van het gestencilde nieuwsbulletin voort
te gaan.
Voor een beslissing in eerstgenoemde
zin pleitte de overweging, dat nu er een
gedrukte krant zou verschijnen, ge
financierd door de regering en dus in
staat zich op persbureau-nieuws te
abonneren, het geen zin meer had
voort te gaan met de publicatie van
een "newssheet" vol uit de ether ge
stolen nieuws. Voor een beslissing in
de tweede genoemde richting het feit,
dat de belangstelling voor het stencil
blaadje zich nog steeds uitbreidde en
de duidelijke sympathie van de lezer
voor het blaadje. Om één grappig voor
beeld te noemen: een Chinese tandarts
had ons gratis behandeling beloofd
als wij maar zorgden dat hij iedere dag
zijn krantje kreeg. Hij woonde dichtbij
en zo konden wij een uitzondering ma
ken op de regel, dat men de Tanah
Abang Bode voor niets kon krijgen,
mits men haar zelf kwam halen.
Maar wanneer wij besloten de uitgave
voort te zetten moest natuurlijk de
naam worden veranderd, want die duid
de op een eng begrensd verspreidings
gebied. Toen de verzamelde mede
werkers met een soort rechtlijnige be
zetenheid besloten de uitgave voort te
zetten kwam dus aanstonds de vraag
aan de orde, hoe dit blad dan zou
moeten heten. Welnu, Gleichman's car
rière was begonnen bij een Haags
blaadje dat maar kort heeft bestaan:
de Nieuwsbron. Een der onzen kwam
op het lumineuze idee om ons stencil
voortaan Nieuwsgier te noemen. Ik laat
in het midden of dit een nederlands
woord is. Het was echter in ieder geval
een naam die men niet licht zou ver
geten
Langzamerhand begon de toestand in
Batavia zich min of meer te stabiliseren.
Het geldverkeer werd genormaliseerd.
Men was niet langer aangewezen op
giften voor het dagelijks levensonder
houd. De Nieuwsgier begon met de
plaatsing van wat in de advertentie
taal heet: qualifieds ads. Zoiets als
onze Ting-Tings: kleine advertenties
meestal van min of meer persoonlijke
aard. Ook begonnen wij een beschei
den abonnementsgeld te heffen. Daar
aan was ook de bezorging van de
krant verbonden. Door bemiddeling van
het Dept. van Economische Zaken, dat
ons experiment met kennelijk genoegen
aanzag kregen wij fietsen en regen
jassen voor onze bezorgers. Ongeveer
te zelfder tijd bleek onder het publiek
belangstelling te groeien voor gewone
reclameadvertenties. Mej. Deiss teken
de die "op formaat" en wij berekenden
er voor die tijd forse prijzen voor, die
de adverteerders gaarne betaalden.
Naar bleek ondervonden wij geen ern
stige gevolgen van het feit, dat nu een
gedrukte krant verkrijgbaar was. Mis
schien lag dit aan het feit dat Nieuws
gier zich anders opstelde dan Het
Dagblad, dat zoals uit mijn vorig arti
kel bleek, van de Indonesische aspira
ties niéts wilde weten en dus ook het
regeringsbeleid op de korrel nam, zij
het indirect.
Een belangrijke rol speelde, dunkt mij,
ook het feit dat de Nieuwsgier in de
ochtend verscheen. Het was jarenlang
mijn overtuiging geweest dat een och
tendblad in Indië grote voordelen zou
bieden in verband met het tijdsverschil
met de westerse wereld. Wat zich in de
westerse wereld afspeelde kwam
meestal in de loop van de avond en
nacht beschikbaar voor publicatie: een
ochtendblad kon daarom reeds vroeg
nieuws brengen waarmee de avond
bladen pas 's avonds kwamen. Toen
wij na enige tijd ook in staat waren ons
op een bescheiden schaal te voorzien
van Aneta-telegrammen bleek dit voor
deel evident.
,-'j q§ ga <Qjg p gpc<a c mm
-p
cc cc
Teii wi>&£7---A
Ta na li Aban^-Tfiip, BaTaVIa - 2e Jaargang Ho. 84 - Zaterdag, 7 December 1946
.ibonnerentstarieff. 2.- p.m.- Lo3se nummers: f. 0.20.- Heden: 12 pagina's Q
MniwNDaGDINS
De ministerraad heeft Donderdag dun golieolen dat mot de commissarissen-"
tieneraal vergaderden heeft-de besprekingen Vrijdag voortgezet, Do regeoring
streeft er naur - aldus PCJ - aanstaanden.Dinsdag een verklaring in het par-,
lenient af te leggen.
Wij hebben, op grond van hier ontvangen berichten,- den indruk gekregen
dat de "amendementen" waarvan''in verscheidene berichten 3prake was, tenslot
te wel min of meer oneigenlijk-met dien term worden aangeduid. Het zouin
v/ezen slechts gaan om interpretatieve uiteenzettingen,, die geen wezenlijke
verandering van de overjunkom3t'beoogon; maar van belang zijn voor .'de ver
dere, uitwerking van do in het accoord neergelegde, beginselen.'
WZLMJ _UITZZIjZZTTING
Oud-minister Weiter heeft in een radiorede, waarvan POJ oen samenvat
ting gaf, betoogd dat de facto erkenning van de republiek op Java en Suraatra-
zou betuekwnen: overdracht van het geZag aan een schijn-gozag. Hij bevestig
de dat geen mensoh met gezond verstand in Nederland niet bereid zou zijn om
op de ruimst mogelijke wijze te voldoen aan de Indonesische aspiraties-
alleen moet dit niet op deze wijze geschieden. Verwerping van de overeen
komst beteekont'niet dat een koloniale oorlog uitbreekt: een groot deel van
a bevolking zal'ons als bevrijders ontvangen. Ook vreest hij bij verwar-
pi'hg van de overeenkomst geen repercussies in het. buitenland. De weröld
heeft eerbied voor oen volk dat een rechtvaardige zaak loyaal verdedigd en.
..dun..zegt: bemoei, je, met ju eigoh zaken
Hut KNIP, welks officieels Zwtul thans Poorworedjo is, wol'clt naar An-
tara meldt, naar Djocja overgebraohtwaar dan ook do plenaire zitting zal
worden gehouden ter ratificatie van liet uocoord.
De'PoSIndo - de socialistenjeugd - de PKI - de communistische partij -
eh de Barisan Tani hebben zich vóór de overeenkomst verklaard. De Partai
Rakjat is ar tegen.
Boong Tomo heeft in een pamflet zijn bezwaren tegen de over'oenkomst?
speciaal tegen artikel 8, kenbaar gemaakt.
D'r. L.B. van Straateii, de resident van Riouw, die genoemd wordt als
aanstuand resident van Paaang als opvolger van den huidigen resident K.H»
de Boer, heeft in een onderhoud met Aneta's specialon. correspondent te
Medan verklaarddat de Riouw Archipelvergeleken bij Java on Sumatra eon
soort parudijs is. Dit geldt zoowel voor de -politieke rust als den odono-
misohon toestand in den Riouw Arohipol. 150.000 ton bauxiet ligt gereed voor
de af schoep, >Iiu, reeds begonnen is. Het tinbedrijf te Singkep zal weldra
weer uorvat kunnen worden en de baggermolen Rasub, het zusterschip van do
Karimata, ward bodrijfsklaur teruggevonden.
JAPAN '_S _00GM^RKT_ WaS _N1 ^T_ASIA_RAYAJ.
Do Fransche vorvolgingsaiubtonnar bij het tribunaal te Tokyo hoeft vol
gens hot aFP - geciteerd door PCJ in zijn uiteenzetting o.a. gezegd, dat
dj Japanners de medewerking van Soekarno verkregen op belofte van het ver
leunen van onafhankelijkheid aan Iildonesio. Hij concludeerde dat het er
den Japanners niet om te doen was, do 0o3torsoiiö volkerun te bevrijden,
maar oei: imperium te vestigen.
lo Jmirpmlg Ko. 207
OCHTENDBLAD VOOR INDONESIË
Hoofdredacteur i J.
Muandug 20 Au-.i-.lii- 19-49
Commissievergaderingen begonnen
lerleteiiuoanligen r ..djtlll/leanl
Mtrtti >i .•«••In: Netlerlttntl
Vc-riieslijst
luid-Rornro
Grote Russische troepenbewegingen
naar Joegoslavië's grenzen gemeld
Militaire leiden ran tit K.<n,in/arm kondigen
belangrijke inedetltling" aan
Boven een reproductie van de oorspronkelijke, gestencilde uitgave van de "Nieuwsgier"
beneden van de gedrukte editie.
10
