IE
AT
AAR
ANNEER
anak
komp
POEKOEL TEROES POT
cultuur, zolang men haar geest niet
aan een onderzoek onderwierp uit
vrees voor de werkelijkheid, zolang het
vooroordeel van een cultuurloos win
gewest bleef bestaan, zolang moest
een figuur als Daum, een vijand van
koloniale struisvogels, onopgemerkt
blijven en niet au sérieux genomen
worden door de toonaangevende kri
tiek in het vaderland.
Het is de verdienste van letterkundigen
als Johan Koning, Henri Borel, Jan
Prins, prof. Gerard Brom, E. du Perron
en Menno ter Braak geweest, dat zij
het werk van Maurits opnieuw ontdekt
hebben en op de betekenis van Daum,
ook voor onze tijd hebben gewezen.
Aan R. Nieuwenhuys komt de eer toe
in 1938 de eerste wetenschappelijke
studie aan Daum en zijn tijd te hebben
gewijd, een studie, die als nawoord in
de in 1947 verschenen herdruk van
Daums grote roman "Ups" en "Downs"
in het Indische leven is gepubliceerd.
Het is Daums meesterwerk en wat het
eerste deel betreft, soms van een
niveau, dat men zich Couperus te bin
nen roept als romancier van de Haagse
samenleving. De roman speelt op een
groot landgoed in de Bataviase Omme
landen en beschrijft de opgang, de
grootheid en het verval van de land
heer en zijn familie onder het oog van
kennissen en vrienden, bedienden en
ondergeschikten. In een stijl, die verre
van feilloos is, maar meesleepend weet
te zijn en van een haast kunsteloze
mensenkennis getuigt, als die van Wil
lem Elsschot, wordt een drama van
leven en dood in koloniale verhoudin
gen getekend, dat onvergetelijk in de
herinnering van de lezer blijft.
Niets is hier aanwezig van de zoete
geur, die wij kennen uit de Indische
verhalen van Augusta de Wit, Henri
Borel, Mevrouw Székely-Lulofs of Jan
Fabricius. Daums vertelkunst is een
kunst, die onopgesmukt, recht op de
man af, ongedwongen en levendig onze
aandacht bezighoudt en ons haast
lichamelijk medeneemt in het gebeuren,
waartoe alleen de grootste schrijvers
in staat zijn.
De romans van Daum behoren, zoals
Du Perron het heeft opgemerkt, tot de
klassieken van onze koloniale litera
tuur, zij hebben de betekenis gehad
van een tegengif, op grond van hun
volstrekte objectiviteit, hun waarheids
getrouwe uitbeelding van "goed" en
"kwaad" in een dualistische samen
leving van blank en bruin, de milde
menselijkheid achter de woorden, de
humor en hun gezond verstand.
Het is een gebeurtenis geweest, toen
"Ups" en "Downs" in het Indische le
ven, het meesterwerk van Maurits en
het onovertroffen beeld van een kolo
niale maatschappij in haar glorie en
tragisch verval, kort na de bevrijding
van ons land, opnieuw het licht zag.
Het wordt tijd, dat Daums roman her
drukt wordt en dat de herdruk gevolgd
wordt door een her-uitgave van zijn
verzameld werk. De tijd is er rijp voor:
de belangstelling voor ons koloniaal
verleden neemt toe en in Daum's rea
listische visie vinden wij het als "on
voltooid verleden" boeiend terug.
Fred Batten
Hieronder laten wij, onder hartelijke dank
zegging aan alle schenkers, de verant
woording volgen van de giften die zijn
binnengekomen voor het reservefonds voor
Tong Tong over Mei 1975.
A. A. 25,W. Boverhof 10,A. Burg
10,—; O. de Bruin 11,—; W. J. Boer Leffef
10,E. Camerik 6,K. S. Daim 7,50;
J. Ph. van Driest 11,—; E. H. Dallinga-v.d.
Mey 10,L. C. F. de Graaff 25,R.
Grooss 400,C. J. Hendriks 1,10; I. de
Haak 8,85; L. C. 't Hooft 3,85; Mrs. Hender
son 1,39; W. Kriegenbergh 17,50; M. E. Jan-
sen-Tepest 20,75; C. Luiting 10,J. B. Lo-
veriks 10,R. v. Leeuwen 23, K. C.
Lugten 11,R. Mariouw 10,Ch. W. G.
Mekern 5,80; Dr. H. G. Morees 5,—; Messe-
mackers (Zwitserl.) 23,Mevr. B. M. Na-
berman 7,50; Mej. A. H. Overdijkink 10,—;
A. J. Oldenburg-Drechster 10,Mevr. v.d
Peet 9,55; N. E. J. v. Pappeldam 7,90; M. P
v.d. Steen 10,E. H. Samethini 30,
C. L. E. F. v. Swieten 20,60; F. Sauselé 15,
M. Sirag-Nobel 10,T. H. Tan 10,A. v
Velthoven 10,E. H. Vervuurt-Rahan 4,
W. P. van Vliet-Holland 25,H. d. W
19,20; N. H. Wichers-Bleckman 20,H. A
Wessels-Bol 10,—; H. de Wolff Rudolph
1000,J. Willemsen-Sterckx 10,
Binnengekomen in Mei 1975 f 1915,49
MOESSON
UN SCKpt.T
ANAK KOMPENIE IS HERDRUKT
Weer verkrijgbaar bij Boekhandel Tong
Tong, f 9,90 ƒ1-30 porto.
Deze nieuwe rubriek dient UITSLUI
TEND voor:
opsporing van, informaties naar
adres en verblijfplaats van per
sonen.
inlichtingen over diverse onder
werpen
bekendmaking van bijeenkomsten,
reünies en alle NIET-COMMER-
CIËLE gebeurtenissen. Voor wei-
commerciële zaken gelden adver
tentie- of Ting Ting-tarieven.
Gratis aanbiedingen waarbij niet
in de eerste plaats gedacht wordt
aan voordeel in geld of anders
zins.
Alle oproepen onder deze rubriek
moeten geschieden met duidelijke
opgave van naam en adres, zodat
contact rechtstreeks tussen beide
partijen kan geschieden. Wij stu
ren geen brieven door!
Voor abonnees, zowel als niet-abon-
nees geldt het tarief 5,— per oproep/
aanvraag.
Tot nog toe plaatsten wij deze oproe
pen gratis, het aantal steeg dan ook
zodanig, dat wij wel tot deze regeling
moeten overgaan. Een Ting-Ting is
duurder, maar geeft natuurlijk andere
voordelen (geheimhouding, brieven
worden doorgezonden, etc.)
De Wie-Wat-Waar-Wanneer annonces
zo beknopt mogelijk houden. Wij tellen
de regels niet zoals bij de Ting-Tings
maar houden ons wel het recht voor
de zinnen te bekorten.
Redactie Tong Tong
Door Drs. G. Fransen, de Savornin
Lohmanlaan 5, Amstelveen, Tel. 020-
41 56 36, wordt tegenwoordig adres ge
zocht van Mevrouw Elvire Galman, ge
huwd met de heer Harry Mostert (dus
nu Mevrouw Elvire Mostert-Galman).
Wie helpt mij: Dora Gerrits-Bloos, wo
nende Sporenkampweg 143, Tegelen
(L.) Tel. 077 -3 23 65, aan adres van
Martha Stuhr. Wij waren samen op
Huishoudschool Oro-Oro-Dowo, Ma-
lang.
Wie heeft zin en ambitie om mee te
doen aan een Amateursclub voor zan'g,
dans, Javaanse dans, voordracht.
Aanmeldingen tel. 66 6162.
11
