Hoe reageert Indonesië op recente internationale
ontwikkelingen
Singel 512 - Amsterdam-C. - Tel. 020 - 23 74 84 (4 lijnen)
Uit de Neue Züricher Zeitung van 29/
30 maart 1975 is het volgende artikel
van haar correspondent O. G. Roeder
vertaald:
Het islamitische Indonesië "ontdekt"
de islamlanden van het Midden-Oosten.
Op een onlangs in Jakarta gehouden
sociaal-wetenschappelijk seminar vroe
gen politici en economen om een op
leving van het niet erg actieve Vriend
schap-Instituut Indonesië-Midden-Oos-
ten, en voorts het sluiten van een han
delsovereenkomst, de bevordering van
Arabische investeringen in Indonesië
en de versterking van voorlichting in
beide richtingen. Tenslotte werd ge
opperd, op de belangrijkste plaatsen
in het Midden-Oosten Indonesische
handels- en voorlichtingsburo's te ves
tigen, buiten de ambassades.
Minister Malik en andere regeringsver
tegenwoordigers hebben dit initiatief
toegejuicht. Men verneemt officieus
dat president Soeharto in juni een gro
te reis door het Midden-Oosten en
later in het jaar de pelgrimstocht naar
Mekka zal maken. Reeds in 1974 vorm
den de 70.000 Indonesische pelgrims
het grootste niet-Arabische contingent:
een bewijs van groeiende godsdien
stigheid en van economisch herstel
(een chartervlucht naar Mekka v.v. is
niet goedkoop).
In enige hooggestemde dagbladartike
len is weer eens de eenheid der isla
mitische wereld, van Marokko tot Me-
rauke, opgeroepen, maar daarnaast
stellen nuchtere commentatoren vast
dat de handelsbetrekkingen nog steeds
erg bescheiden zijp. De Indonesisch-
Arabische commerciële relaties heb
ben overigens een trots verleden: lang
voordat Portugezen, Spanjaarden, En
gelsen en Hollanders naar de spece
rijen-eilanden zeilden, hadden Ara
bische handelaars een omvangrijke
commercie met Sumatra en Java ge-
gedreven. Toen Marco Polo in 1292
op de terugweg van China naar Euro
pa enige havens van de Achterindische
archipel aandeed, ontwaarde hij Ara
bische kooplui. Anno 1975 vraagt men
zich in Jakarta af, waarom de aanwezi
ge voorwaarden voor een reactivering
van die handel niet beter benut worden.
Indonesië zou veel meer hout, slacht
vee en landbouwprodukten als palm
olie, koffie, thee, specerijen en vruch
ten kunnen exporteren.
Maar in de andere richting zijn de ex
portmogelijkheden gering. De Arabi
sche landen zouden tot op zekere
hoogte wat meer zwavelrijke aardolie
ter verwerking naar Indonesië kunnen
zenden, zodat grotere hoeveelheden
milieuvriendelijke Indonesische olie
naar Japan zouden kunnen worden ge
ëxporteerd. Maar Indonesië verwacht
van de rijke broeders in het geloof
toch allereerst investeringskapitaal.
Sceptische Indonesiërs merken op dat
de oliedollar geen religie kent en dat
de Arabieren nog altijd daar investe
ren, waar de opbrengst het snelst en
het veiligst is. Tot nog toe heeft slechts
Iran op flinke schaal in Indonesië geïn
vesteerd: in januari werd bij overeen
komst 200 min. beloofd, waarmee
een kunstmestfabriek in Jatibarang
(West-Java) zal worden gebouwd. Een
bezoek van een groep Arabische in
vesteerders uit de Golfstaten heeft
behalve vage toezeggingen nog niets
opgeleverd.
De vraag naar verbetering der relaties
van Indonesië met de Middenoostelijke
landen wordt evenwel door politieke
overwegingen overschaduwd. De rege-
ring-Soeharto heeft zich principieel van
het begin af gedistancieerd van het
conflict in het Midden-Oosten: men
wilde elk buitenlandspolitiek engage
ment voorkomen, ten bate van de
economische opbouw in eigen land. In
het begin speelde daarbij ook een rol,
dat men ook rekening wilde houden
met de Midden-Oosten-politiek der A-
merikanen en van andere donorlanden.
De situatie is nu anders geworden.
Indonesië heeft zich economisch flink
hersteld, en Jakarta pleit nu in het te
ken van de wereldwijd geproclameerde
détente voor een diversificatie van de
economische en in zekere zin ook de
politieke betrekkingen. Volgens ver
scheidene Indonesische politici be
hoeft men nu niet meer speciaal met
Amerika - dat voortdurend aanzien ver
liest in Azië - rekening te houden.
Links-nationalistische kringen registre
ren met voldoening dat de Sowjet-
Unie en andere Oostbloklanden zich
onverstoorbaar als vreedzame partners
aanbieden.
Nog steeds is het niet waarschijnlijk,
dat de Indonesische politiek zich met
een ruk radikaal gaat wijzigen. Maar
de regering kan waarschijnlijk om bin
nenlandse politieke redenen niet voor
komen, aan de islam meer aandacht te
schenken. De geheime verspreiding
van pamfletten begin maart in Jakarta
en West-Java heeft sterk de aandacht
getrokken: daarin wordt "de ene reli
gieuze groep tegen de andere uitge
speeld", zo heet het officieel. De vei
ligheidsdiensten vermijden het zorg
vuldig de namen van de opstellers en
verspreiders bekend te maken: zulke
Moeilijke woorden:
"Volgens mij si Oom Ben hij heef "spijtop-
tante" haar grote teen getrapt!"
aan communistische taktiek herinne
rende acties moeten niet met ophef
worden omgeven. Men hoort zeggen
dat achter die actie militante islam-
kringen staan.
Hoe voorzichtig Soeharto het islam-
probleem aanvat, blijkt ook uit zijn
slechts schoorvoetend getoonde be
reidheid te bemiddelen tussen presi
dent Marcos en de in de zuidelijke
Filippijnen rebellerende moslims. De al
geruime tijd geplande, maar steeds
uitgestelde ontmoeting tussen beide
staatshoofden moet nu "in de naaste
toekomst" plaatsvinden. Tekenen wij
zen erop dat men van Indonesische
zijde gaarne ook de in islamproblemen
bedreven premier van Maleisië, Toen
Abdoel Razak bij die ontmoeting zou
willen" betrekken.
DISCO
BOLLAND
Stationsweg 143, tel. 070-88 30 07
DEN HAAG
Herenstraat 157, tel. 070-86 32 01
VOORBURG
Frederik Hendriklaan 161, tel.
070 - 55 66 97 DEN HAAG
Giro 406636
TIJDENS DE PASAR MALAM DEN HAAG
krijgt iedere koper van: KRONTJONG
HAWAII en of COUNTRY L.P.'s een extra
reductie. Het is in elk geval een bezoek aan
ons waard want U koopt elders beslist
duurder. Mus Mulyadi, Kus Plus, Emilia
Contessa, Gamelanalbums v. Java, Bali en
Sunda en Krontjong de Tugu etc. Country
toppers van George Jones, Conway Iwitty,
Tammy Wynette etc. Hawaii toppers van:
Al Kaloha Perry, Haunani, etc. Grootste
sortering vindt U bij ons hoofdbedrijf: Sta
tionsweg 143, Den Haag met lijn 11 van
Houtrust. Ons filiaal Fred. Hendriklaan is
maar 5 min. van Houtrust verwijderd, ook
daar gelden onze prijzen.
NAAR JAKARTA RETOUR v.af 1495,—
TICKETS 1 JAAR GELDIG. u kunt wegblijven zolang U wilt.
Ook geheel verzorgde reizen B.V. 17 dagen...... f 2470,
alleen bij ORIENT-TRAVEL B.V.
