NABESCHOUWINGEN VAN LEZERS
Bibi Koetis voor altijd
Fotografiën van
SOERABAJA
(I) KRASSEN OP EEN ROTS
Wat blijft er over van al het "Westerse
Werk" in de vroegere koloniën? "Kras
sen op een rots" noemt onze intelli
gente Hella Haasse het met sterk tot
de verbeelding sprekende woorden.
Maar zij heeft slechts ten dele gelijk.
Onze Westerse cultuur, onze metho
dieken, onze economische opvattingen
en structuren hebben inderdaad niets
kunnen veranderen aan de zes duizend
jaar oude Aziatische culturen, die in de
harten der inheemsen zijn verankerd.
Zij hebben niets kunnen veranderen
aan de levensopvattingen der daar
levende mensen; zij hebben niets kun
nen veranderen aan het klimaat en de
groeikracht van "Tanah Air Kita", zo
als alle Indonesiërs aanvoelen.
Onze methoden hebben niets kunnen
veranderen aan de "potentiële" rijkdom
van de Gordel van Smaragd. Rijkdom
aan klimaat, goede bodem, grote groei
kracht en aan olie en mineralen. Rijk
dom aan goed bereikbare kusten en
bevaarbare rivieren. In dat opzicht
heeft Hella Haasse gelijk Onze be
moeienissen waren "Krassen op een
Rots".
Anderzijds echter hebben zij de Geest
der Aziatische bevolkingen "beroerd
en bewust" gemaakt van eigen moge
lijkheden en onze zwakheden en die
enorme "Geestelijke Renaissance" in
de zogenaamde Onderontwikkelde ge
bieden beseffen de meeste Wester
lingen nóg niet, hoewel zij in de ko
mende decennia de gevolgen aan den
lijve zullen gevoelen.
Zoals Prof. Marshall Meluhan in "Mens
en Media" terecht opmerkt hebben
moderne communicatie-middelen de
Aarde tot een klein dorp omgevormd,
waar een ieder alles van de ander
afweet en zo langzamerhand niets meer
"geheim" te houden is.
Het zal nog enkele decaden duren,
voordat de vruchten van deze Renais
sance der derde wereld tot hun volle
recht komen en dan zullen wij zeker
niet meer kunnen spreken van "achter
gebleven of onderontwikkelde gebie
den". De machines lopen daar even
soepel en snel als bij ons en onze
know how is in 25 jaar aangeleerd.
Dat bewijzen Japan en China.
Van "hulp" aangevraagd in het buiten
land leert men niets en men zal daar
steeds duidelijker gaan inzien dat
"zelfwerkzaamheid en eigen ervaring
verkregen door zelf doen" de enige
juiste school is om de realiteit te leren
kennen en hanteren, naar eigen be
hoeften.
Er komt nu een tijd van evenwichtige
waardebepaling van alle "Koloniaal -
Wahren" en van alle "fossiele energie
eenheden" uit deze gebieden en de
gevolgen daarvan realiseren velen zich
nóg niet.
Ir. A. Segond van Banchet
(II) DE BEDE UIT DE TROONREDE
GESCHRAPT
Dezer dagen kreeg ik in handen van
Daan van der Meulen het boek met
de dubbele titel "Ik stond er bij"/"Het
einde van ons koloniale Rijk". Gaarne
onderschrijf ik ten volle de eerste zin,
die de uitgever op de achterflap van
dit spannende ooggetuigeverslag heeft
geschreven, namelijk: "Dit boek is zó
boordevol belangwekkende gegevens,
gebeurtenissen en inzichten, dat men
eigenlijk pas na het gelezen te hebben
zijn waarde beseft" Ongetwijfeld zult
U zich afvragen, wat ik met deze
mededeling voor heb. Welnu, het vol
gende:
Ofschoon ik een progressief gelovig
mens ben, hecht ik nochtans waarde
aan stijl en traditie. Derhalve griefde
het mij zeer toen de huidige minister
president het nodig achtte om de bede
om Gods hulp en zegen uit de Troon-
door LIN SCHOLTE
Unaniem oordeel van pers en publiek:
"Een meesterlijk boekje I"
In enkele maanden tijds aan de 3e druk!
18,90 plus f 2,25 porto
rede van H.M. de Koningin te schrap
pen. Als hij dan zo graag de dictatoriale
nieuwlichter wil uithangen, wat let hem
dan om óók de gouden koets, de plech
tige opening van de Staten Generaal
en het uitspreken van de troonrede
achterwege te laten? Dan kan hij alle
traditie wel over boord gooien en de
presidentsrede als strooibiljet overal
in de brievenbus laten stoppen op de
tweede Dinsdag in september.
Daarom frappeerden mij in hoge mate
de woorden, die van der Meulen op
blz. 218 van zijn boek Mr. Verboeket,
secretaris van van Mook in de mond
legde. Verboeket kapittelde daar Van
Mook over het weglaten van de bede
om goddelijke hulp en zegen uit het
concept van zijn belangrijke Malino-
toespraak. Dit monumentale stuk
staatsmansvisie kan beschouwd wor
den als een soort troonrede.
Over enkele maanden is het weer zo
ver. Dan beleven we weer de plechtige
opening der Staten Generaal. De Tong
Tong-familie erkent merendeels dat het
welslagen van het regeringsbeleid uit
eindelijk afhankelijk is van de Almach
tige. Mijn vriendelijk verzoek aan U is,
of U er niets voor voelt, om na lezing
van bedoelde passage in een artikel in
Tong Tong de heer van Mook aan de
heer Den Uyl in deze ten voorbeeld
te stellen. Ik acht het mogelijk, dat dit
artikel ook buiten de Tong Tong-fami
liekring bijval kan oogsen.
J.G.O.
Het zal de geachte inzender deugd
doen, dat waarschijnlijk een tweede
(meer uitgebreide) druk van Van der
Meulen's bijzonder boeiend document
zal verschijnen. Daarin zal de pas
sage, waarop de inzender doelt, zeker
niet ontbreken. Van Mook liet zich
overtuigen, zeggende: "U hebt gelijk.
God moet erin" - een nogal cruë uit
spraak, maar Van Mook was nu een
maal een man, wars van alle onop
rechtheid en als atheist had hij geen
behoefte aan Onze Lieve Heer. Maar
hij begreep hoezeer hij zowel zijn
christelijke als zijn islamitische toe
hoorders zou kwetsen, wanneer hij hun
geloof in het Opperwezen niet hono
reerde. Den Uyl is zo verstandig niet
geweest. Jammer dat hij niet de moed
had, zijn ongelovige achterban te trot
seren en nu miljoenen Christenen van
zich en van de regering vervreemdde.
JHR.
Het fotoboek "Fotografiën van
Soerabaja" (uitgeverij Thomas
Eras) is uit. Voorzien van tekst
door G. H. Bartman, zullen oud-
Soerabajanen er met veel ge
noegen in bladeren om oude
vertrouwde plekjes in en rondom
Soerabaja weer te bezoeken.
17
