Onder de Cemaraboom
van de school
NIEUW
Novelette door: Yani Wuryandari
Uit het Indonesisch vertaald door
A. Ed. Smidgali-Tellings
Ik had eigenlijk eveneens verheugd
moeten zijn over het nieuws dat Wim
met vlag en wimpel was geslaagd in
deze stad, aangezien al m'n school
makkers opgewekt en vol bewondering
waren, wanneer ze 't over hem hadden.
Hij wachtte die dag op mij, als ge
woonlijk, wanneer de school uit is. Ik
had een beklemd gevoel. Ik wist, als
twee maal twee vier is, wat er met
hem stond te gebeuren na z'n slagen.
Hij glimlachte toen hij me verwelkom
de.
"Gaat je vertrek nog door?" vroeg ik
zo tussen neus en lippen weg.
Meteen verdween die glimlach.
We keken elkander aan. Altijd weer
maakten z'n blauwe ogen me bewust
van de ware feiten. Wimpie stond op
't punt terug te keren naar z'n vader's
geboorteland, Nederland, na het over
lijden van z'n moeder, een beeldschone
Balinese vrouw. Ze was overleden aan
typhus. Wim's vader is een schilder,
die van rondzwerven houdt. Hij was
naar Nederland gerepatrieerd, toen hij
er niet in slaagde z'n vrouw en enige
zoon, die destijds nog klein was, mede
te tronen.
Pappie heeft me opgehaald, Dien, en hij
is voornemens volgende week te ver
trekken, naar z'n zeggen. Ik moet in dat
land mijn studie voortzetten, omdat er
hier niemand meer is die dat voor me
wil bekostigen.
Een afscheid! Dat zal ik in feite spoe
dig onder de ogen hebben te zien.
We bleven elkander nog aanstaren.
Die blauwe ogen, welke ik zo bewon
der, hebben me nu somber gestemd.
Waarom moet die Wim nou zo ver weg
gaan! Nederland... Indonesiëach
"Heb je nog iets op 't hart, Dien?"
fluisterde hij. De dictaten, welke ik
onder de arm hield, drukte ik stevig
tegen me aan. Het is werkelijk niet
verkwikkend om over 'n afscheid te
spreken, vooral als 't gaat om 'n af
scheid tussen personen die ons leven
hebben gevuld met sweet memories.
"Goeie reis, Wim..."
"Is 't alleen maar dit?"
Ik wendde m'n gezicht om, teneinde
m'n tranen, die langs m'n wangen
begonnen te biggelen, te verbergen.
"Waarom zeg je me nou niet, dat je
op me blijft wachten, Dien? Dat je me
trouw zult blijven en dat ik eens terug
zal komen voor jou. Nederland en In
donesië liggen immers binnen elkan
ders bereik met deze goeie communi
catiemiddelen?"
Hij keek me aan met dat ene verzoek:
"Zeg me dat toch, Dien!"
Ik schudde langzaam m'n hoofd. Neen!
20
M'n glimlach voelde bitter aan. "Dat
kan niet, dat kan onmogelijk gebeuren,
Wim! Die idealen zijn te mooi!"
"Wat bedoel je toch?"
Hij bleef steken. En ik stond nog steeds
stokstijf met m'n dictaten onder de
arm. De punt van m'n schoen krabbel
de figuren in 't zand. Onrustig, gelijk 't
onrustige gevoel in mij.
"Houd je niet meer van me?"
"Wees niet te sentimenteel, Wim!"
brak ik af. "Waarom wil je de realiteit
niet onder de ogen zien? Onze weg is
nog te lang, Wim! Het is nog te vroeg
om te spreken over dingen, welke
maar zelden zijn te verwezenlijken!"
"Wat bedoel je toch, Dien?"
Ik reikte hem de hand. Hij hield die
krampachtig vast.
"We nemen hier van elkaar afscheid,
Wim! Jij gaat terug naar je vader's
geboorteland en ik blijf hier, in mijn
geboorteland. Laten we elkander ver
geten, dat is mijns inziens de beste
weg voor ons. Dit leven wordt niet
alleen gevuld met liefde, Wim. Op 'n
gegeven ogenblik, wanneer jij met suc
ces je toekomst hebt opgebouwd, zal je
'n meisje ontmoeten, 'n levensgezellin
die mij in alles zal overtreffen. Of, wat
meer is, en zo God 't wil, zullen
we elkander weer ontmoeten. Voor
dit ogenblik is 't juister, wanneer we
elkander vergeten, je kunt 't begrijpen,
niet waar?"
Hij zei geen boe of ba. Hij liet me heel,
heel langzaam los. Dan keerde hij zich
om. En, eveneens, uiterst langzaam
dreef hij af, mij alleen achterlatende, die
stokstijf bleef staan onder de cemara
boom van de school.
M'n hart deed pijn. Ik wist 't. Maar dat
is beter voor hem! Hij zal me haten en
me gauw vergeten. En ik zal niet meer
verschijnen in z'n gedachten op z'n
verdere levenspad. Het is voor z'n toe
komst! Omdat ik zoveel van hem houd!
Ik haalde diep adem. Ikzelf weet 't niet,
of ik hem straks zal kunnen vergeten.
(Uit: BUANA MINGGU, zondag 21 ok
tober 1973)
Onze zeer gewaardeerde medewerker
"Broer" Schmidgall zond ons uit de
Verenigde Staten wederom enige bij
dragen. Hij heeft daar - gelukkig! -
nog tijd voor, ondanks het feit, dat
hij naast zijn werk samen met prof.
Alan M. Stevens bezig is met de
samenstelling van een Supplementary
Indonesian-English Dictionary.
Bij het raadplegen van Indonesische
kranten en tijdschriften in verband
met zijn werk, stuit hij - aldus schrijft
hij ons in een begeleidende brief -
telkens weer op het verschijnsel, dat
kennelijk geen spoor van wrok meer
bestaat tegenover blanda's - Indo-
Europeanen inbegrepen. Dat mag o.a.
blijken uit het aantal interraciale hu
welijken, dat thans wordt gesloten.
Wanneer die ter sprake komen in de
kranten, ontbreekt elk spoor van cri-
tiek: men beschouwt liefde tussen
bijvoorbeeld Indo's of "volbloed"
Westerlingen en Indonesische meis
jes als doodgewoon.
Niemand spreekt meer van "verraad
aan de Indonesische identiteit", of
dergelijke hitserige kwalificaties.
Dit kan dan tevens een antwoord zijn
aan Mej. E. Dirickx, die ons, naar
aanleiding van ons gebruik van de
befaamde versregel van Kipling: East
is East and West is West (and never
the twain shall meet) er ons op wees,
dat Kipling ook heeft gedicht, dat
dit niet geldt for two strong men
stand(ing) face tot face. Natuurlijk
niet! En blijkbaar ook niet voor een
man en een vrouw. Waar wij op
doelden was het blijkbaar onuitroei
baar misverstand, waarin blijkbaar
Westerlingen verkeren, die kennis
maken met het Oosten. Dan blijkt
telkens weer, dat het Westen alle
toestanden en verhoudingen naar
eigen maatstaven beoordeelt en de
kioof in mentaliteit, cultuurpatroon
en geesteshouding niet kan over
bruggen.
J.H.R.
Handig keukenbijltje om te
radjang-radjang. En desnoods
ook nog kaas mee te snijden.
f 5,—
Wilt ge op aarde reeds in de hemel
leven? Wees een engel voor wie u
omgeven - Ten Kate.
De herinnering is het parfum der ziel -
George Sand
