BIJ DE VOORPLAAT
DRINGEND VERZOEK
Wanneer het waar is, dat voor
een ieder die in Indië gewoond
en bewust geleefd heeft ergens
in een vulkaan of in een berg een
sterke magneet verborgen ligt die
hem of haar weer naar dat prach
tige land terug doet komen, dan
ligt mijn magneet verborgen in
de Merapi in Midden-Java.
In de jaren 1925-1929 toen ik
als employé werkzaam was op
de tabaksonderneming Kebon A-
roem bij Klaten, stond mijn wo
ning bij de dessa Kidoel Bassin
en vanaf mijn voorgalerij kon ik
gedurende IV2 jaar het imposante
Merapi - Merbaboe massief be
wonderen.
In 1927 nam ik een zwart-wit foto
die ik in 1972 danig verbleekt
terug vond.
Onze bekende schilder van In
dische doeken, Ohl, schilderde
met als enige richtlijn de com-
positieindruk van de verbleekte
zwart-wit foto een schilderij in
de romantische kleuring die Ohl's
schilderijen bij velen die in Indië
geweest zijn zo zeer in trek doen
zijn.
Voor degenen die in Midden Java
gewoond hebben zullen onge
twijfeld óf in de Merapi, óf in de
Merbaboe magneten verborgen
liggen.
Indien de aantrekkingskracht on
weerstaanbaar wordt geef dan
aan die kracht gehoor en breng
nog eenmaal een bezoek aan
Indië als hormat aan het land
waar zovelen van ons de mooiste
jaren van hun leven vertoefden.
R. Korteweg
aan alle abonnées en clienten om,
indien U een postgiro-rekening heeft,
Uw betalingen via deze dienst te doen
en NIET MEER PER BANK.
Dit bespaart ons tijd en bovendien
portokosten en omzetprovisie die de
bank ons in rekening brengt.
WILT U TONG TONG
HELPEN BESTAAN?
Betaal uw abonnementsgeld op
tijd. Denk er zelf om, elke her
innering kost 50 cent. De Pos
terijen zijn rijker dan Tong
Tong
Denk ook aan uw boeken- en
tokorekening. Elke aanmaning
kost 50 cent. De Posterijen zijn
rijker dan Tong Tong!
Beschikkend over het juiste transport
en toegerust met zijn mooie camera,
zou Rogier op één dag, uw lievelings
vulkaan in West Java en de mijne in
de Oosthoek kunnen vastleggen. En
dan zouden we alle overige dagen van
ons leven verrukt kunnen zijn over de
herinnering aan een schitterend natuur
monument.
Waarom dan deze geschilderde Mera
pi? Door de zwart-wit afdruk zeker te
kort gedaan in scherpte, diepte, schoon
heid? Toen Tjalie en ik een paar jaar
geleden bij de familie Korteweg op
bezoek waren, zagen we het origineel.
Een zonnig punt in het smaakvolle in
terieur dat Indië op vele manieren uit
straalt.
Een wonderlijke zaak zo'n schilderij.
Die het beziet (en bezit) raakt bewust
in een driehoeksverhouding met on
derwerp en schilder. Er is een onbe
dacht samenspel van ontvangen en
geven, een spel dat eigenlijk nooit
vastgelegd kan worden door de prijs
die de schilder voor zijn werk vraagt.
Altijd en overal eigenlijk dat "bij elkaar
horen", en dus elkaar vinden van mens
en natuur. Daarom vind ik het soms zo
erg verdrietig als men altijd alleen
maar bloeiende flamboyants wil heb
ben aan de muur. Ik heb eens een foto
gemaakt van een flamboyant waar al
leen trossen zwarte peulen zaten. Vol
komen kale takken, de donkere peulen
als vreemde kalongs afstekend tegen
de lucht. Geen levend rood, uitdagend
als een Spaanse danseres, maar min
stens zo fascinerend. Voor mij tenmin
ste, want misschien horen zwarte peu
len meer bij mij dan vele rode bloe
men
Zo ben ik erg gehecht aan het padi-
schilderij dat U op deze pagina ziet
afgebeeld. Het stukje is niet gesig
neerd, zij die het maakte zou geloof ik
onthutst zijn als ze haar naam vermeld
zag. Ze is geen schilderes, ze kloddert
maar wat, zegt ze. Op haar sentimental
journey naar Indonesië, tezamen met
haar man, zag ze ergens dit zonnige
padiveldje met pluksters tegen een
donkere bosrand. Het felle geel, het
donkere groen troffen haar en spon
taan zette ze thuisgekomen uit herinne
ring het tafereeltje op een stuk dik
karton. Niet lang daarna overleed haar
dierbare man, ze had het heel zwaar,
kon moeilijk over het verlies heenko
men.
Schilderen nee, het lukte haar niet
meer nu ze de stimulerende woorden
van hem miste. Ze geloofde nergens
meer in, het minst nog in een beetje
geluk voor zichzelf. Wie zo lang geluk
heeft mogen delen met een ander, kan
heel erg eenzaam zijn
Ik zag het schilderijtje achteloos op
een tafel liggen tussen andere schet
sen. "Wil je het hebben?" vroeg ze,
"het is niet af helaas. Maar ik kan de
moed niet meer opbrengen. Als je het
toch niet mooi vindt, doe je het maar
weg, het is toch maar een stukje
karton
De sawah van Poel heb ik laten in
lijsten. Naast het technisch veel gave
re en rijpere werk van Dake, kijk ik
toch het liefst naar dit stukje "karton".
Misschien is het juist die onvolmaakt
heid, op dat moment en in die stemming
geconcipieerd, de volmaaktheid gewor
den die bij mijn smaak en stemming
past.
Onvolmaakt en onvolprezen, stukjes
van de legpuzzle die je dagelijks loopt
te zoeken en vinden moet omdat ze
beiden in het leven passen. Ik benijd
schilders die met één penseelstreek
het ontbrekende plekje kunnen vullen.
Maar hoe raak ik zo afgedwaald van
de vulkanen en de padi? L.D.
2
