INDISCH WEEKEIND
Mensen en Kruiden
Singel 512 - Amsterdam-C. - Tel. 020 - 23 74 84 (4 lijnen)
De Kranslegging
Het leek (voor mij) wel een "Indisch
weekeinde". Eerst zaterdag 30 augus
tus de kranslegging bij het monument
voor de vrouwen uit de Japanse kam
pen, maandag de persconferentie van
het bestuur van de Federatie van Oud
strijders Organisaties over de ere
schuld van Nederland aan zijn onder
danen in het voormalig Nederlands-
Indië en tenslotte op 2 september een
bijeenkomst van oude vrienden ten
huize van Fokke Dijkstra.
De kranslegging in Apeldoorn kreeg
reliëf door de aanwezigheid van de
Koningin. Maar voor velen die per
soonlijke herinneringen hebben aan de
Japanse bezetting werd de bijeenkomst
toch eerst bijzondere luister bijgezet
door de aanwezigheid van "onze" Gou
verneur-generaal Van Starkenborgh en
zijn vrouw, beide in de letterlijke zin
oorlogsslachtoffers: zij in het kamp, hij
weggevoerd. De nu 87-jarige GG stram
als altijd zag er ondanks falend ge
zichtsvermogen uit of de jaren spoor
loos aan hem zijn voorbijgegaan; me
vrouw van Starkenborgh al evenzeer
in klaarblijkelijk goede gezondheid. Zij
beiden zijn symbolen van de beste
eigenschappen die de koloniale maat
schappij sierden en zij hebben het echt
paar de liefde en hoogachting van de
hele Indische gemeenschap doen deel
achtig worden.
De persconferentie
Generaal-majoor b.d. dr. M. W. J. M.
Broekmeijer presideerde maandag in
Nieuwspoort de persconferentie belegd
naar aanleiding van de verschijning van
de door ir. G. S. Vrijburg samenge
stelde brochure over het onrecht dat
Nederland zijn onderdanen in het Verre
Oosten, die slachtoffers waren van de
Japanse bezetting, heeft aangedaan.
Vrijburg was ook de woordvoerder van
de Federatie bij deze gelegenheid.
Ik was in de eerste plaats benieuwd
naar het aantal verslaggevers dat deze
bijeenkomst zou bijwonen, gewend als
we zijn aan de notoire onverschilligheid
van de Nederlanders voor "Indische"
zaken - en dus ook van de Nederlandse
pers - en zeker als zij geld kosten.
Na afloop zei Vrijburg tot mij: Jij
bent zeker gekomen om, als er nie
mand anders was komen opdagen te
kunnen zeggen: Tong Tong was er in
ieder geval wel! Deze galgenhumor
was intussen gelogenstraft: er waren
een tiental verslaggevers en voor zo
ver zij in deze ingewikkelde en penibele
zaken niet thuis waren werden die door
de voorzitter en zijn woordvoerder nog
eens zeer duidelijk gesteld. Vooral ook
de zeer eenvoudige oplossing - zie
pag. 23 en volgende van de brochure -
vond belangstelling: ieder een gelijk
bedrag. Ook administratief een eenvou
dige zaak. Nu maar zien, wat de pers
conferentie oplevert. En dan maar weer
afwachten of de hoge heren nu einde
lijk ook beginnen te begrijpen, dat er
"iets" gebeuren moet. Dertig jaar te
laat wel is waar, maar beter laat dan
nooit.
"Gebolost".
Op 2 september 1945 had Fokke Dijk
stra, van Volkers Aannemingsmaat
schappij te Batavia, er genoeg van.
Ondanks de dringende raad in het
Japanse interneringskamp te blijven
"boloste" hij met een vijftal vrienden.
Op hun weg naar de stad liepen zij het
eerste het beste huis binnen, dat naar
het uiterlijk te oordelen door Europe
anen werd bewoond. De gissing bleek
juist. Hun Indo-Europese gastvrouw en
gastheer ontvingen hen als vorsten.
Zij waren buiten het kamp gebleven
en beschikten over enig voedsel. Niets
was goed genoeg voor de vluchtelin
gen, die ongenood in hun "kamptenue"
zómaar waren komen binnenvallen. Ter
herinnering aan deze overstelpende
ontvangst houdt de familie Dijkstra nog
elk jaar op 2 september open huis.
leder, van de postbode en de glazen
wasser tot vele Indische mensen die de
jaren '40 hebben meegemaakt - of
nietl - zijn welkom. Voor ieder is er een
bordje rijst en een glaasje bier of wat
anders, als de voorkeur daarnaar uit
gaat. In een der vertrekken van het
fraaie landhuis in Wassenaar is er
gedekt voor de vrienden die met Dijk
stra uit het kamp verdwenen maar
sedertdien de strijd hebben moeten
opgeven.
Het was er nu drukker dan ooit. Was
het omdat het zulk mooi weer was of
omdat ve'en zich herinnerden dat dit
de 30e verjaardag van de vlucht uit
het kamp was? Hoe dit zij, ook deze
bijeenkomst was er weer een, met dat
onzegbare mengsel van nostalgie en
vreugde over het feit, dat zovele oude
vrienden elkaar nog mochten ont
moeten. Een feestelijke bijeenkomst
dus, maar met nooit de te vergeten ach
tergrond van de afschuwelijke jaren
van de bezetting.
Lang werd er nageboomd over het on
derwerp van een toespraak van de
gastheer, "toen in Indië" tegenover
"nu in Holland". Raad eens, geachte
lezer, hoe die vergelijking uitviel!
JHR.
1945 1975
VIJFTIEN AUGUSTUS
Aan de provinciale weg, op de grens
van Doorn en Driebergen ligt Park Bos--
wijk, een woonpark waar circa 650
meestal oudere mensen wonen. Op
vallend velen van hen - hebben of had
den - op een of andere wijze een bin
ding met het voormalig Nederlands
Indië.
Het was een goede gedachte van een
van deze bewoners om het feit te her
denken, dat 30 jaar geleden t.w. op
15 augustus 1945 Wereldoorlog II of
ficieel werd beëindigd door de onvoor
waardelijke overgave van Japan.
In Nederland geldt 5 mei 1945 als de
dag der bevrijding. Wat daarna elders
tot 15 augustus 1945 geschiedde laat
de Nederlander Siberisch. Sterker nog,
de opgroeiende generatie weet daar
weinig of niets van en stelt er ook geen
belang in. Ze kijkt je verbaasd aan als
je zegt dat de oorlog niet op 5 mei,
maar op 15 augustus 1945 eindigde.
Dat schrijnt bij ons Indische Nederlan
ders. Nog schrijnender ervaren wij,
dat de heldenstrijd, die na Pearl Har
bour in het Verre Oosten is gevoerd,
in toenemende mate door de publici
teitsmedia hier te lande wordt doodge
zwegen. Vergeten wordt, dat aldaar
tienduizenden Nederlanders van lichter
of donkerder huidskleur, te land, ter
zee en in de lucht hun leven hebben
gegeven voor de overwinning waar
Nederland nu de eer voor opstrijkt. Het
waren vele tienduizenden burgers en
militairen, mannen en vrouwen, vol
wassenen en kinderen die sneuvelden
dan wel ter dood gemarteld of uitge
hongerd werden.
Dit alles maakte mij bedroefd en toen
dan ook mijn goede vriend Henk Vos,
die op voorbeeldige wijze de herden
king voorbereidde, organiseerde en
begeleidde, mij vroeg of ik voor Tong
Tong een verslag wilde maken, ging ik
daar direct op in. En - eerlijk waar - ik
had willen schrijven over de fraaie
Indonesische kleurenfilm, over de voor
treffelijke Indische rijstmaaltijd, over
het gezellige avondfeest. De tempera
tuur werkte er aan mee, dat wij ons
te gast in een Indische soos waanden.
Maar ik kón gewoon niet. De weemoe
dige herinnering aan dat mooie land
waar wij de beste jaren van ons leven
doorbrachten, gepaard aan het verdriet
over de toenemende negatie van Ne-
(lees verder pagina 9, 3e kolom)
door Maurice Mességué, de heel
meester van vele groten der aarde,
onder wie Mistinguett, Churchill en
verschillende staatshoofden en vors
ten. Unieke genezingen en waarde
volle kruidenrecepten worden in dit
boek vermeld, 17,50 f 3,25 porto.
NAAR JAKARTA RETOUR v.a1495,—
TICKETS 1 JAAR GELDIG. U kunt wegblijven zolang U wilt.
Ook geheel verzorgde reizen B.V. 17 dagen naar JAVA r 2470
ALLEEN BIJ ORIENT-TRAVEL B.V. en BAÜ
5
