Z^ondagmiddag in de <~Prouincie
Onder een stille, grijze lucht
liggen de straten
zondagsverlaten.
De huizen gepoetst.
De paden geharkt,
zitten de mensen
verveeld en gelaten,
in hun goeie goed,
Tee Vee te kijken
of te praten.
Kinderen lezen
stripverhalen.
Pikken snoepjes
van de schalen.
Ik zie als op een plaatje,
die huizen in dat straatje.
De mensen daarbinnen,
zo lusteloos en niet blij.
Massaproducten van de
welvaartsmaatschappij.
Jeanette Weyrich
De topsnelheid van 12 mijl mag door
sommigen "zuinig" genoemd worden;
men mag niet vergeten, dat bij een
hoogere snelheid de kosten al direct
zeer veel hooger worden. Twaalf mijl
is voldoende voor het doel, dat met
deze kruisertjes wordt beoogd: Het op
treden tegen ongehoorzame of recal
citrante vischers, smokkelaars, etc.
Toen het schip aan alle kanten bekeken
was, doken ergens achteruit opeens
djongossen op met allerlei smakelijke
zaken, zoodat aldra iedereen met vol
len mond en een glas in de hand rond
liep. En toen begon de sergeant de
batterij te probeeren.
Twee kanons van 3,7 cm, één aan bak
boord en één aan stuurboord. Deze
vuurmonden hebben een draagwijdte
van 2000 meter. Drie schoten aan stuur
boord en drie aan bakboord. Eén on
geveer loodrecht op de vaarrichting
van het schip, één nagenoeg recht
vooruit en één omlaag. Er kunnen ver-
schervende of slechts gatemakende
projectielen worden afgevuurd.
Om de menschen op de "Bantam" een
idee te geven, welken indruk een op
zijn doel afstormende politiekruiser in
volle zee maakt, was even na ons ook
de "Bogor", het tweede nog niet ge
reed zijnde exemplaar, uitgevaren. De
"Bogor" manoeuvreerde naast, voor en
achter ons en onze indruk was, aldus
de pers, weldat je als eenvoudige
visscher, doch ook als brutale smok
kelaar een hopeloze optimist moet zijn
als je meent te kunnen ontkomen aan
zoo'n grijs monster.
Twee krachtige zoeklichten maken ver
der alle hoop om in de duisternis te
ontsnappen ijdel. Last but not least,
het schip is van een krachtige radio
installatie voorzien.
Voor deskundigen moge dit alles ook
zeer belangwekkend geweest zijn, voor
vele gasten was na het gebulder van
het geschut de grootste sensatie voor
bij en voor hen richtte zich dan ook
de belangstelling andermaal op saucij
zenbroodjes en wat dies meer zij. Het
was al laat in den middag toen de
gasten huiswaarts keerden.
De Gouvernements Marine was een
keurig schip rijker geworden.
Het heeft heel wat jaartjes geduurd
eer ik het genoegen mocht smaken
om het commando te voeren over een
dergelijk keurig scheepje. Oorlogs
monster no. 2 had in Europa reeds toe
geslagen en lag in onze gebieden op
de loer. Ik zat op afdeling K van het
Department van Scheepvaart als rech
terhand van de inspecteur van Scheep
vaart V. Nederost toen ik bij het On-
derhoofd heer J. Kuyper werd geroe
pen.
"Backer Dirks" zei hij: "Voel je er wat
voor om met mij een kort reisje te
maken met de "Cheribon"?
Die vraag werd mij gesteld december
1940 reeds na Sinterklaas en de moge
lijkheid zat erin dat ik door een derge
lijk reisje met de Kerstdagen niet thuis
zou zijn. Desondanks was de vraag
niet aan dovemansoren gesteld.
Het politie-kruisertje "Cheribon" was
net vaargereed gemaakt. Heer Kuyper
wilde een inspectietocht maken. Ik
moest de navigatie op me nemen. De
reis zou geschieden met een hier en
daar bij elkaar gescharrelde beman
ning, terwijl de kok en de twee be
dienden geleverd werden door een
bediendenkantoor.
Maandagochtend was ik om 8 uur aan
boord om de laatste zaken te regelen.
Blandja, water en olie waren reeds
aanwezig, dus toen Hr. Kuyper om 10
uur arriveerde met zijn echtgenote, die
hem weg bracht, konden we meteen
vertrekken. Met een gezapig vaartje
voeren we de kom van Tandjong Priok
uit en toen het daarbij bleek dat het
scheepje heerlijk door het water gleed,
zoals de schaatskampioenen over het
ijs, werd aangezet tot de topsnelheid
van 12 mijl, terwijl koers gezet werd
naar Pontianak.
In de Java-zee kwam de Westmoesson
goed door; deze stond dwars op onze
koerslijn, waardoor het schip belangrijk
slingerde, hetgeen onaangenaam was,
doch niet ernstig, ware het niet, dat
de bedienden en de kok zeeziek waren
en wel zodanig dat er van koken niets
terecht kwam. Aangezien de reis
slechts enige dagen zou duren en het
schip een frigidaire aan boord had, had
ik geen eten in blik meegenomen. De
eerste avond moesten we het derhalve
zonder schaften doen. De volgende dag
toch ook. Ook toen stond de zee goed
door. Wat nu? In de Zuidingang van de
Gasperstraten zijn we aan lijzijde van
een eilandje ten anker gegaan om even
te koken en te eten. Natuurlijk zoveel
dat we 24 uur erop konden teren. Daar
na werd de tocht vervolgd.
Woensdag-daglicht stoomden we heel
rustig de Kapoeas op en tegen de mid
dag werd afgemeerd aan de Gouver-
nements-steiger, waarna een enigszins
ontstelde havenmeester uit zijn kantoor
kwam hollen, Hr. van der Weide, die
dit bezoek nimmer had verwacht.
Donderdagochtend ontmeerd en na de
drempel gepasseerd te zijn werd koers
gezet op de Riouw-archipel. De reis
was echt gezellig en gemoedelijk. Hr.
Kuyper wist een bijzonder aangename
sfeer te scheppen. We waren zo goed
mogelijk vrij in ons doen en laten.
Vrijdag in de achtermiddag stoomden
we tussen de eilanden van de Riouw-
archipel en werd geankerd nabij het
kustlicht Terkoelei. Eén van de kleine
sloepen werd gestreken en daarmede
werd naar de wal geroeid om het kust
licht te inspecteren d.w.z. ik contro
leerde de victualie en de medicijnen
op aanwezigheid en juiste hoeveelheid.
Ook werd de sterkte van het licht ge
verifieerd en de financiën alsmede het
het bezoekenboek werd doorgenomen.
Niet alleen dat al deze dingen in orde
(lees verder volgende pagina)
7
