DE INDISCHE NEDERLANDER
IN NEDERLAND (III)
Over klitten en mislukkelingen
ZO IS HET OOK NOG
EENS EEN KEER
PIEKERANS bij een VOORPLAAT
Het gebeurt slechts zeer zelden, dat
ik mij over een artikel betrekking heb
bende op het voormalig Nederlands-
Indië opwind en mij aan dat artikel
erger.
Over het artikel van mevrouw van Zan
ten heb ik mij echter terdege boos ge
maakt.
Allereerst vraag ik mij af hoe iemand,
die van 1930 tot 1956 in dat gebied
verbleef zulke enormiteiten kan ver
kondigen.
Ik wil mijn ergernis tot het minimale
beperken, haal dus slechts enkele pun
ten uit het schrijven van mevrouw v.
Zanten aan:
De I.N. klitten bij elkaar, met elkaar
voelen zij zich sterker.
Mevrouw heeft het over het onver
draagzame Nederlandse volk, terwijl
zijzelf tracht zoveel mogelijk zichzelf
te blijven, en dat doen de I.N. ook.
Mevrouw U hebt het totaliter verkeerd.
Dat U de mentaliteit van de huidige
Nederlander niet meer ligt, volkomen
begrijpelijk, doch zulks ligt noch aan
deze Nederlander noch aan U. U bent
elkaar ontgroeid. De Nederlander is
zich blijven bewegen in het betrekkelijk
kleine omgevinkje waaruit hij ontspro
ten is, U bent eruit gevlogen, heb
een ruimere kijk op de wereld ge
kregen, bent u gaan interesseren voor
zaken, waarin de Nederlander die U
bedoelt hoegenaamd geen interesse
heeft. Vandaar dan ook, dat ook de
Nederlanders, die eruit gevlogen zijn,
ongeacht of dat nu Indonesië, Amerika,
Australië, of welk land ook betreft,
ook gaan "klitten" met hen, die de
zelfde bredere kijk op de wereld heb
ben gekregen. Het is toch volkomen
begrijpelijk, dat iemand, die een groot
deel van zijn leven in Indonesië heeft
doorgebracht zich beter kan onder
houden met lieden, die onder dezelfde
omstandigheden verkeren, dan met
volkomen leken voor wat betreft die
dingen,- die U interessant vindt doch
voor de leek stom vervelend zijn.
Gedurende drie eeuwen was Ned. Indië
afzetgebied voor mislukkelingen uit
eigen land.
Dit is wel de meest kardinale fout, die
in uw betoog voorkomt. Dieper hier
over nadenkende is het ook nog een
intense belediging voor vele werkers
in dat gebied, die misschien in hun
jeugdjaren wel wat losbandig door het
leven gingen, doch die, toen de ernst
van het leven beter tot hen doordrong,
meer, niet alleen voor enkele Neder
landers zoals u, doch voor de ganse
natie met inspanning van een onnoe
melijke energie hebben gedaan. Ik wil
geen namen noemen, doch in alge
meenheid wijs ik slechts even op dat
gene wat door uiterste krachtsinspan
ning in de cultuurgebieden werd be
reikt.
Dan nog even terugkomende op de
door U genoemde mislukkelingen. Ge
zien het aantal mislukkelingen van
hedentendage moeten dat er toch wel
in die drie eeuwen belangrijk veel zijn
geweest. Natuurlijk zal er wel eens een
rijkelui's zoontje naar Indië zijn gezon
den, als Pa, Ma, dan wel de familie
vond, dat hij beter verdwijnen kon, ik
heb zelfs het idee, dat de door U naar-
voren gebrachte wetenschap schuilt in
het feit, dat U persoonlijk zo'n geval
van nabij hebt medegemaakt. Genera
liseren is erg gemakkelijk, doch komt
U nu eens met bewijzen over het feit,
dat Ned.-Indië het afzetgebied was voor
de Nederlandse mislukkingen.
Verder, en daar hebt u het in het ge
heel niet over, zijn er van die misluk
kelingen voor zover mij bekend terug
te vinden op het kerkhof te Kota-Radja,
waar hun namen, vaak met de aandui
ding "drager Militaire Willemsorde" er
wel voor zorggedragen hebben, dat
eens mislukkeling, niet immer zo blijft.
Ook moet ik u er op wijzen, dat onder
de door u waarschijnlijk bedoelde mis
lukkelingen meer buitenlandse namen
dan Nederlandse te vinden zijn.
Ik besluit dit schrijven met een raad
aan mevrouw v. Zanten. U zoudt uw
laatste levensdagen in Indonesia willen
slijten. Mijn raad is de volgende:
Maakt U nog eens een reis naar dit
gebied. Bezoek alle plekjes, die u al
daar dierbaar waren, maak contact met
hen, die u aan alles van toen doen
terugdenken.
Het zal U in alle opzichten goed doen.
De natuur is nog even mooi als in de
jaren van uw verblijf aldaar, de Indone
siërs zijn nog even vriendelijk en
voorkomend als destijds toen U, waar
schijnlijk net als alle anderen dagelijks
met hen omging, maar en let U nu op,
dat Indonesië dat u hebt gekend be
staat niet meer, dat Indonesië is vol
komen Oosters geworden, zo Oosters,
dat het U, als Nederlandse van ge
boorte na enige jaren, misschien zelfs
al na enige maanden, zou benauwen.
En daarom, maak zo'n reis. Ik ben er
van overtuigd, dat U na terugkeer in
Holland in uzelf zult zeggen: "Ik ben
blij er nog een keer geweest te zijn,
mijn verlangen van voor mijn laatste
bezoek is nu overgegaan in een be
rusting. Heerlijk gewoonweg, want nu
is dat verlangen, dat je alsmaar om
sluierde verdwenen. Ik kan nu rustig
aan alles en alles uit die jaren terug
denken, zonder in een nieuw verlangen
te vervallen.
v. Seventer.
Van redactiewege enigszins ingekort
-Red. T.T.
"Uit eigen ervaring weet ik dat
vele Indischgasten weigeren a-
bonné te worden op Uw tijd
schrift, omdat zij van mening zijn
dat het zoetsappige geschrijf
over de "Paatjes en Maatjes"
resulteert in een "tjelana monjet"
cultuur die niet meer bestaat.
Uw blad zeggen zij, geeft sléchts
een klein gedeelte weer van dat
gene wat het leven in Indië uit
maakte en is als zodanig geen
juiste graadmeter, laat staan dat
het historische waarde zou be
vatten voor komende generaties.
Persoonlijk meen ik deze kritiek
te moeten onderschrijven, of
schoon dit voor mij geenszins
aanleiding is, om mijn abonne
ment op te zeggen. Integendeel
beter een gedeeltelijke Indische
levensreportage dan geen enkele.
Wel zou ik U in overweging wil
len geven, ook eens aandacht te
besteden aan de keerzijde van
de medaille, de grote invloed bv.
die de huishoudsters gehad heb
ben op 't leven der planters, met
als gevolg de vele nazaten, die
als hun toean weer afgereisd
was, vaak terugvielen op de
kampong, waar zij onder de In
donesiërs ook geen tehuis meer
vonden. De problemen die het
bedrijfsleven ondervond met een
oppermachtig B.B., dat op vaak
hautaine wijze de haar toegeme-
f'
TJALIE ROS.IMSON
moessQn
De beste overpeinzingen, filoso-
fiëen die Tjalie in de loop van
zijn Nederlandse jaren opschreef.
Geïnspireerd door de mooiste
foto's hem door vrienden en
lezers gezonden.
Een boek ter herinnering aan de
goede dingen die nooit voorbij
gaan. Maar misschien wel ver
geten worden.
Voorlopige prijs 18,90
porto 3,25
