Herinneringen aan Soekaboemi
in i927-
Wat Grimm was voor Soerabaja, was Schuttevaer voor So.tabo.ml-
Hofstee's taartjespaleis mag er ^'"der .mposant hebben u.tgez
bet had een grote reputatie in t Soekab°^bij de Lodjiweg aan
c Hneloe-kiek van de ijsfabriek Petodjo waarvan de heer
Een tempo-doeloe kiek va SoJekaboemische vestiging lag tussen
Bosman directeur was. ueze aoew» Tiipelang-
de Tjipelangweg en Kampong Tj.pelang Gede, vlak by IP
brug.
<X)
"SOEKABOEMISCHE ORANG DAGANG EN NOG WAT"
De Grote Postweg en omgeving ^jn inziS
orang dagang en allerlei liJke Jdingen aanschaffen en als in vroeger
vertreden en voor de reis noodzakelyI 9 vgn grondstoffen en producten.
De^poo^wegen namen we* ïManU dee, van dat goederen transport maar
de Kweg verloor toch zijn oude functie niet.
De automobiel was vooral op Java al
vanaf het begin van deze eeuw een
populair vervoersmiddel; de boeka-
boemische handel langs de Postweg
werd nog vermeerderd met vele auto
bedrijven, die echter ook elders in
Soekaboemi onderdak vonden.
In tempo doeloe was er geen stad in
Holland van dezelfde grootte als Soe
kaboemi die zo'n - voor die tijd - groot
aantal garagebedrijven binnen z n gren
zen had. Het waren er minstens 10.
Een belangrijke bijdrage in de popula
riteit van de kareta sètan leverden
natuurlijk de mensen van de onder
nemingen, die ermee bewezen hoeveel
sneller en gemakkelijker ze naar be
neden" konden komen dan voorheen.
En de Soekaboemische auto- en mo-
terhandel floreerde.
Daar had je bijvooorbeeld autogarage
Cormane, die adverteerde met een
Ner a Car motorrijwiel met 5 versnel
lingen plus electrisch licht voor 625
pop. En autohandel A. J. de Grijs op
Tjipelang, die een complete 4"P®rs00£fs
Ford Touring leverde voor f 1600,— ot
indien U daarom zit te springen,^U
kunt er ook een 1-tons truck met
bergversnellingen kopen speciaal voor
ondernemingen. Prijs 1520,—. Neen
U droomt niet, dit kostten die wagens
toen, nieuwe wagens. Kan je "a9aan
hoe de gulden intussen gekelderd is
en de dollar!
Dan houdt zich beleefd aanbevolen
autoverhuurderij De Vogelweg. IDie
heeft "nette" Chevrolets beschikbaar
(hoe toch ziet een on-nette eruit?) En bij
NV Velodrome op de Wilhelminaweg
kunnen de Soekaboemische nabobs
10
een kostbare Kompressor Mercedes
bestellen. Wilt U even opbellen? Het
telefoonnummer is 7. Of hebt U liever
een Studebaker truck, ga dan naar
Schiffhauer's autohandel en reParatl®
atelier op Tjipelang. En mocht de lak
van Uw kostelijke wagen in de ver
nieling gereden zijn door een grobak,
geen nood, Tan Giem Hok lapt de
zaak weer op met zijn nieuwste Duco
Paint installatie. Bij hem kunt U ook
nieuwe banden laten omleggen en hij
is eventueel bereid om U een nieuwe
BSA motorfiets te verkopen te9er\ 'n~
ruil van Uw oude auto - als U daar
tenminste intrapt. Over motorfietsen
gesproken, "De Concurrent levert In
dian Motor Cycles en Harley David-
sons. "Europees Monteur omstreken
Soekaboemi te ontbieden ter reparatie,
vluq, goed, billijk adres, ook voor re
paraties aan grammofoons, naaimachi
nes en schrijfmachines." Deze manus
van alles zit op de Tjikoleweg 29 Tan
Oei op de Postweg plakken en leve
ren banden en Philips lampen en auto-
qarage De Wit op de Selabatoeweg
levert U loh, vergeten deze.
Genoeg over auto's. Waar zullen we t
nu over hebben?
Oh ia, de toko's van Soekaboemi, ten
minste voor zover ik ze mij herinner en
er nog aantekeningen van bezit
Een Postwegreiziger die vanaf Buiten-
zorq Soekaboemi binnenrijdt vindt di
rect na de Tjipelangbrug rechts van
de weg, die nu Tjipelang heet, de ijs
fabriek Petodjo. Het is wel geen toko,
maar ik zou U ook andere bedrijven
aanwijzen. De directeur, de heer Bos
man, kwam wel eens bij ons langs op
Selabatoe. Zijn reis naar Holland (be
gin dertiger jaren) had een tragisch
verloop. Aan boord werd hij ernstig
ziek en in Genua overleed hij in een
ziekenhuis. Petodjo voorzag de ijs
huisjes - U herinnert ze U nog wel
die overal in Soekaboemi stonden van
die mooie staven ijs, die gretig aftrek
vonden bij de omwonenden, voor de
koelkisten, tafelwater en stroop selasie.
Even voor de Bentengweg, die naar
beneden loopt en dan linksaf verder
evenwijdig aan Tjipelang li9t. staat J®
kazerne van de veldpolitie. Ruim 800
m. verderop loopt de Tjipelangweg in
een bocht naar rechts langs Kampong
Tjipelang Leutik en komt ter hoogte
van Gang Kaoem samen met de Ben-
tenqweq en heet vervolgens weer Uro-
te Postweg. En hier ligt Hotel Tjipelang
met "dagkamers van 4 tot 7 pop elke
daq rijsttafel en lunch Een 100 m.
verderop staat het gebouw van de
Landraad en ertegenover het Ut.B.t.
O. kantoor (links van de weg). Dan
krijgen we voor de Aloon Aloon te
genover Gang Kaoem Kidoel de R.K.
HIS en de R.K. kerk. Langs de Aloon
Aloon en de Regentswoning komen we
dan in het centrum van Soekaboemi,
de tokowijk. De meeste reizigers stop
pen hier, even voorbij de S°|kabo®~
mische Volkskredietbank bij Schutte
vaer, het beroemde Soekaboemische
taartjeshuis, waar Hofstee de scepter
zwaait. Na de warme Postweg-tour is t
qoed verpozen in zijn restaurant met
een koele dronk of een fikse portie ijs.
En dat is nog lang niet alles, want deze
tot ver buiten Soekaboemi bekende
brood- en banketbakkerij heeft tevens
"provisiën en dranken, cigaren, ciga-
retten, chocolaterie". Op gezette tijden
hangt in het restaurant een biljet aan
de muur en staat een advertentie in
de Soekaboemipost: "Hedenavond ont
vangen wij een nieuwe zending vries-
kamerartikelen. Gerookte zalm, ge
rookte paling, spekbokking, gem. ha
ring, rolmops, zoute haring, mosselen,
qarnalen, paling in gelei, zoute ansjo
vis Z M. kaas (wat zou dat voor kaas
wezen?), Leidse kaas, Edammer bol
len, roomkaasjes. Beleefd aanbevelend,
H. H. Hofstee".
Wel, dat was indrukwekkend. Maar ik
j-—m-
