Leopold
ik
HET GORDIJN MET DE IBISSEN
NU WONEN DAAR ANDERE MENSEN
Ja, vierentwintig bloemen voor
Tong-Tong. Niet alleen voor Li
lian en haar staf die toch wel
hard toe zijn aan wat bloemen
(al zijn het dan nu maar bloemen
op papier), maar ook voor alle
trouwe lezers en lezeressen van
een blad dat nooit mag verdwij
nen. Ik herhaal het nogmaals -
en denk daarbij ook aan Tjalie -
ons eigen blad Tong-Tong is een
weefgetouwen wij zijn de
draden.
Kent U ze trouwens nog allemaal,
de vierentwintig bloemen die ik
heb trachten te schetsen? Kent
U ze nog: de Tongkeng, de Toeri,
de Tjoelam, de Gandasoeli? Eer
lijk gezegd heb ik mammie's
hulp moeten inroepen om enkele
soorten in mijn herinnering terug
te roepen.
Roept U nu óók eens! Juist in
deze koude maanden zullen onze
Indische bloemen op U af ko
men als troostende handen van
een Macht die eeuwig boven ons
zal staan.
Een gezegende Kerst en een ge
lukkig Nieuwjaar!
Helly van Brink-Eweg
DIEREN IN INDIË
'n Soort boomhagedis, die steeds
'n Helgeel vlaggetje op en neer
beweegt
Op zijn groen, plat kopje, is reeds
Iets, wat ik wil hervinden in Kalibagor,
Die suikerplantage bij Banjoemas
En dan die goud en groene tor
Uit de Plantentuin in Bogor.
De schattige badjings op de Pasar
Boeroengan,
En het gefluit van zangvogels in hun
koeroengan.
De leuke gitzwarte oogjes van de
kakatoe
En zijn stompe tongetje, rollend
'n djagoengkorrel - Toe,
Geef me al die lieve dieren hier,
En ik zal leven met veel meer plezier!
LOUISA BOURDIL
(Vervolg: Blikken Dominee)
Timor met zijn bolhoed in de nek in
een Haagse achterbuurt op een stoel
klom om God's woord te verkondigen,
vond men hem nog krankzinnig.
Zich er over ergerende, dat de Hol
landse kerken slechts op zondag enige
uren open waren, huurde hij met zijn
vriend Wilken in de Lombardstraat te
gen 5,per avond een danszaal,
genaamd Terpischore, en in deze wuf
te omgeving spraken zij tweemaal 's
weeks.
Na een jaar besloten Esser en Wilken
op de Haagse kermis als "kramer" op
te treden. Hun tentje met bijbels, trac-
taten en kleinere geschriften stond
voor het paleis van de kroonprins aan
de Kneuterdijk, nu kantoorgebouw.
Zelfs Z.K.H. heeft 't behaagd eens een
tractaatje in ontvangst te nemen. De
verkoop werd afgewisseld met korte
toespraken. Daar Esser hierbij als
neringdoende optrad, moest hij hier
voor "patent-belasting" 50,be
talen, een nu gelukkig afgeschafte be
lasting. Van dit hem op 11 mei 1868
verleende "patent" werd in het na zijn
dood in 1868 verschenen boekje
"Straatprediking" (5de druk 1910!)
een facsimilé opgenomen. Esser, die
dit "patent" als zijn "ridderorde" be
schouwde, heet daarin "Inlandsch kra
mer met een kraam godsdienstige wer
ken enz." en met trots ondertekende
hij 't stuk als "oud-resident van Timor".
Omstreeks 1935 reisde ik eens in de
één-daagse samen met Esser's klein
zoon dr. B. J. Esser, missionair pre
dikant voor Banjoemas. Wij hadden
het toen over gebruik en misbruik van
de term "Inlander", zelfs als het woord
met een hoofdletter geschreven werd.
Deze dr. Esser, die blijkbaar iets
van de rondborstigheid van zijn groot
vader had geërfd, zei toen opeens:
"Wat maakt dat nou uit? Mijn groot
vader heette in zijn patent ook wel
"Inlander!"
Met het klimmen der jaren moest Esser
tot zijn smart het straatprediken laten
schieten. Hij stierf op 11 oct. 1885.
Gelijk wij zagen liepen Esser's en Mul-
tatuli's leven vrijwel parallel, immers,
Dekker overleefde hem nog geen an
derhalf jaar. Maar verder, wat een ver
schil in levensopvatting en levenge
drag. Doch beiden werden bezield
door een grote hartstocht, ofschoon
niet dezelfde, waarvan zij moesten ge
tuigen. Zij moeten elkaar gekend heb
ben. Esser had zeker in Multatuli's
werken gelezen en bewonderde diens
"heerlijk talent". Doch overigens stond
hij natuurlijk op kwade voet met de
profeet van het ongeloof. Trouwens,
in zijn "Ideeën" had deze Esser's en
Wilken's optreden bespottelijk ge
maakt, en wel vrij grof.
Eens heeft hij er Wilken in voorgesteld,
terwijl hij 't "Allervolmaaktste gebed"
probeerde uit te leggen aan een troep
gespuis, dat de prediker voortdurend
met spot en hoon (en erger) in de
rede viel, een bizarre voorstelling! Es
ser heeft Multatuli's verslag der ge
beurtenissen met kracht in zijn Straat
prediking bestreden, en het zou waar
lijk niet de enige keer zijn dat Multa-
tuli de zaken scheef voorstelde. Doch
aan de andere kant kan ik mij moeilijk
aan de gedachte onttrekken, dat Mul-
tatuli hier méér bedoelt dan zijn atheïs
tisch gebral bevat. Het lijkt mij in dit
geval toe, of er in het verhaal van
Wilken's optreden zekere verborgen
sympathie schuilt voor deze dappere
preker, die voor zijn zaak flinker was
dan velen van Multatuli's liberale
schijnvrienden.
Does money speak?
0 yes, it does
1 hear it cry
It says: Good By I
(Oud Engels rijmpje)
JOHAN FABRICIUS
Boeiende roman over het oude Indië.
Sfeervol, ironisch en toch ook door
trokken van heimwee naar een wereld
die niet meer bestaat.
geb. f 22,50
MARGARETHA FERGUSON
Terug op Java
Een kleurrijk reisverslag. Na 23 jaar
keerde Margaretha Ferguson terug
naar het land waar zij het grootste
deel van haar jeugd doorbracht.
pb. f 19,90
17
