Bagage dragen
Recept voor Sojameel.
Bij Uw voorplaat van 1 Dec. 1975 met
de toelichting "BAGAGE" van Rogier,
schoten mijn gedachten terug naar
Nigeria, waar we 10 jaar vóór de oor
log hebben gezeten. Helaas heb ik
geen "vergelijkende" foto, want we
werden geëvacueerd met slechts en
kele kilo's persoonlijke bagage. Ja, en
in je haast denk je vaak aan allerlei
rare dingen om mee te nemen, maar
niet aan de voor de hand liggende.
Zo had b.v. mijn man wèl 'n extra
klokje in z'n koffer, maar geen papie
ren. En zo zijn er tientallen, die op
zo'n moment van haastige evacuatie
rare dingen meenemen.
Maar om nu op Uw voorplaat terug
te komen, waar 't om gaat. Ook in
Nigeria ('t nu Biafra-gedeelte) heb ik
vaak dingen op de fiets gezien, die
ook op je lachspieren werkten, want
ook hier werd dit vervoermiddel
"goed" benut.
Heel gewoon is het om de hele fami
lie mee te nemen. Zo van: vader op
het zadel en zorgt voor 't trappen-
werk. Kind op de stang voor, heel ge
woon. Dan Ma op de bagagedrager,
in slendang de jongste spruit. Maar...
Ma had bovendien op haar hoofd vaak
nog 'n torenhoge last, zo van 'n enor
me bak met sinaasappels, als 't de tijd
was, of djams ('n grote dikke soort
ketel la) ofbrandhout!!! Ook aan
't stuur of op het voorwiel hing nog
zo'n zware last. Ma moest dan naar
de markt haar waren kwijt voor 't
dagelijks eten, en Pa bracht haar dan
wel eventjes, want de vrouwen (Mam
mies) deden daar "handel".
Ik heb me vaak verbaasd, hoe dat
allemaal kon. Maar ook vermakelijke
dingen waren te zien. Niet zo zwaar,
maar 't kwam dan meer op balance
aan.
Wat te zeggen van de arbeider, die
naar z'n werk trapt met de schop OP
zijn hoofd? Nu moet ik wel even zeg
gen, dat de Nigerianen niets dragen,
maar ailes op 't hoofd transporteren!
Een timmerman draagt z'n kistje ge
reedschappen op 't hoofd, maar
de spijkers steekt hij vrolijk in zijn
krullebol. Dit haar is nl. zó sterk ge
kruld, dat de spijkers er gemakkelijk
in vast blijven steken.
De enige, die niets op zijn hoofd
draagt, is de"slager". Die komt
van de slachtplaats ('n abattoir kent
men niet - er bestaan enkele slacht
plaatsen in div. kampongs, waar 't
vee wordt "geslacht"). Dan zag je
zo'n kwart koe achter op de bagage
drager bungelen. Mensen (Nigeria
nen) langs z'n route riepen hem dan
aan, als ze 'n stukje vlees wilden heb
ben. De weegschaal hing voor aan 't
stuur. Er werd dan 'n stuk afgesneden
en gewogen. Je betaalde dus voor 'n
brok vlees met alles erop en eraan!
En als men zich dan afvraagt: wat ge
beurde met het slacht-afval; dat was
geen probleem: voor de opruiming
zorgde de "gezondheidsdienst", zoals
we dat daar noemden. Dat waren de
gieren, die dan rustig hun beurt af
wachtten in de nabije bomen.
Maar om nu even op "bagage" terug
te komen. Zoals ik al zei; de Nige-
riaan (en met hem alle andere Afrika
nen, dunkt mij) dragen alles op 't
hoofd. Maar ja, dat leren ze al van
heel jong! Je ziet kleine kinderen naar
school gaan. Of ze hebben hun kof
fertje met boeken op 't hoofd, of als
ze geen boeken hebben, toch zeker
hun schrijfbenodigdheden! Een potje
inkt wiebelt op 't hoofd met links en
rechts b.v. de pennehouder en potlo
den, desnoods nog 't stiefje (rubbertje)
er bij!! Kleine kinderen, die niet 't ge
luk hebben om naar school te kunnen,
moeten al werken. Vooral water halen
bij 'n waterplaats, meestal buiten 't
dorp (kampong). Een vol petroleum-
blik of grote kruik op 't hoofd met adik
aan de hand, of liefst nog op de rug,
gaan ze huiswaarts.
Je vraagt je vol verbazing af: hoe zo'n
joch of meisje van 6 of 7 jaar dat al
kan! Maar 't gaat, want ze worden dus
jong ermee vertrouwd en krijgen dus
'n sterke nek en een grote mate van
balance-gevoel, lopend of rijdend.
Ja, we hebben zelfs gezien, dat ze 'n
doodkist op de fiets versjouwden!!
Dus ook in Nigeria, en ik geloof in
heel Afrika is de fiets "het" vervoer
middel, zelfs heden ten dage nog,
naar ik hoor, voor de kleine man.
(bung). J. KUYPERS.
(Vervolg: Soya)
't Is niet bah! 't Is misschien een beet
je anders, als u fijn proeft, maar t is
lekker.
En we moeten 't niet alleen eten om
dat 't lekker is en/of goedkoop, maar
ook omdat 't zo góed is, zo voedzaam.
Zo net kreeg ik een telefoontje van
een mevrouw die sinds twee maanden
Soy-soy gebruikt, u weet wel, die
soja-lecithine. Zij had al jaren last van
plotselinge lichte duizelingen. "Weet
je, wat ik me ineens realiseer? Die
duizelingen zijn helemaal weg. Kan
dat door die Soy-soy?"
Laten we 't daar maar op houden.
Doe veel met soja; en zélf.
Eerst werd misschien alleen de koe er
lekker dik van. Nu ook de pocket van
de fabrikant; nog meer dan altijd al 't
geval is geweest.
Plantersvrouw
H. M. Marsman-van Deventer
Calfven 120 Ossendrecht.
2 soeplepels sojameel
3 soeplepels tarwebloem
1 zakje vanillesuiker
2 lepels suiker
wat dubbelkoolzure soda
1 ei erdoor en snufje zout
aanlengen met water tot dikke,
vloeibare pap.
Dit gebruik ik als "grondpatroon" voor
vlug te maken koekjes. De ene keer
doe ik er kleine stukjes pisang door
heen, een andere keer stukjes appel
of gember (uit pot), of wat dan ook.
Lepelsgewijs in hete olie bakken.
Ik doe er, voor wat hartigs, ook wel
gehakt of een restje vis of oedangs
doorheen.
Soja-gebruikster.
16
