Het KWIII
Herdenkingsboek
HISTORY OF THE NETHERLANDS EAST INDIES
NETHERLANDS INDIA
A STUDY OF PLURAL ECONOMY
9
(Knil vervolg)
zij door de andere passagiers aan
boord getrokken, maar toen de luiken
dicht gingen kwam Spoor uit het nach
telijk duister aanrennen en hij^ werd
toen ook maar in het vliegtuig gehe
sen. Het bleek dat hij zijn nieuwe
mooie auto had gestart en in een
bomkrater heeft gereden en toen het
contactsleuteltje ver weg heeft ge
slingerd. Hij gunde zijn auto niet aan
de Jap.
Van Erkel zou de nachtstart maken en
hij had haast - elke minuut kon de
laatste zijn. Met slechts één landings-
licht taxide hij de Glenn over het met
bomkraters bezaaide vliegveld naar
de startbaan. De terreinlichten gingen
eensklaps aan en Andir baadde in
een zee van licht. De crew moest zich
heel naakt hebben gevoeld in al dat
licht. Ofschoon zij niemand zagen
voelden zij zich of wel duizend ogen
op hen waren gericht. Het zou 'n moei
lijke start worden met een overvol be
laden kist op een half vernietigde
startbaan.
Gas! Op de remmen! Het motorgeronk
zwol aan. De motoren liepen lekker en
haalden de vereiste inlaatdruk. De
props draaiden op maximale toeren -
volgas - remmen los - de wielen rol
den sneller - een trillende bonkende
kist - los I Linker bocht - langzaam
naar hoogte - naar de meest gunstige
vlieghoogte - 3150 meter - en toen
deze hoogte was bereikt richting Tji-
latjap en richting Australië. In de verte
zagen ze Tjilatjap branden en zodoen
de kon hierop het kompas worden ge
controleerd om aan de hand van de
geconstateerde deviatie een waar-
schijnlijkheidskoers te berekenen voor
de oversteek over zee. En nu maar
zuinig vliegen want het werd een
kwestie van brandstof sparen.
Daar vlogen zij dan. De bombay-tank
met allerlei hulpmiddelen op zijn
plaats "gebonden", leidingen en slan
getjes en buisjes vernuftig geimpro-
viseerd, maar zeker het gevoel gevend
dat het gehele geval er misschien uit
kon vallen. De crewleden op hun
plaats - de vliegers op de "bok" -
Paalman in de neus - en de anderen
als haringen in een ton op plaatsen
niet bedoeld voor mensen. Er was
even tijd tot nadenken. Ze mochten
Broome niet missen. In het ergste ge
val zou dan op zee moeten worden
geland of als ze geluk hadden op een
stuk onbewoond kustgebied. Inder
daad geen prettig vooruitzicht. Het
was ijzig koud op die hoogte en de
koude luchtstroom stak als scherpe
dolken door de niet gerepareerde ko
gelgaten. De passagiers zaten te be
vriezen en kregen kramp in hun ge
hurkte houding in de nauwe gangen
van het oorlogstoestel. De vliegers
staarden in de verte of controleerden
de instrumenten. En er kwam geen
einde aan de nacht. En met de ellende
kwamen de twijfels. En in de diepte
was alleen maar de oceaaneen
onmenselijk groot monsterdat nu
nog veraf was, maar waar ze straks
in zouden liggen en zouden worden
verzwolgenhet vooruitzicht werd
steeds beklemmenderJava ont
vluchten was mooi, maar daar was je
tenminste blijven levennu wacht
te vrijwel een zekere dood
Om .05.30 begon het te dagen, tro
pisch snel de opgaande zon tevoor
schijn brengend, maar nu ook nog
scherper de realisering in welke situ
atie zij zich bevonden .met de steeds
duidelijker zichtbaar wordende golven
de oceaan onder hen... het liep naar
08.00 uurde benzine meters wer
den constant in de gaten gehouden...
er moest iets gebeurenwant het
liep naar het einde
"Land I I brulde Paalman uit de
voorkoepel naar achter - gelukkig -
de benzine was bijna op, de bombay-
tank was leeg, de hulptanks waren
volledig opgevlogen en de hoofdtanks
met het laatste restant moesten het
nu doen. De branding werd duidelijker
zichtbaar en gaf vorm aan de kustlijn.
Op het summiere Bosatlaskaartje van
Wolff kon worden vastgesteld dat de
M-585 een kleine afstand Zuid van
Broome de kust aanliep.
Langzaam werd gedaald, zo zuinig
mogelijk vliegend. Er kon niet worden
gesproken of geseind met de Austra*
liërs - ze wisten de frequenties en
codes niet - ze naderden de kust -
scheerden over de branding - en alsof
er geen enkele moeilijkheid was ge
weest maakten ze een landing op de
rode startbaan van Broome in Austra
lië.
Ze rolden uit het vliegtuig en stonden
krom, de stijve ruggen weer recht
strekkend. Het telde allemaal niet,
want de triomf was aan hun kant. Het
geluk diende hen, want ze hadden
zonder te weten gevlogen met een
fikse staartwind. Het is goed gegaan,
zoals gezegd tegen alle menselijke
verwachting in, maar de kleine kans
die er was werd gegrepen en de po
ging beloond.
O. G. WARD
Noot:
Wolff werd hier in Nederland, na een
lange zwerftocht, als Luitenant Gene
raal de Bevelhebber der Kon. Lucht
macht.
Van Loggem maakte ongeveer dezelf
de zwerftocht en werd gepensioneerd
als Kolonel der Kon. Luchtmacht.
Spoor werd Legercommandant in In-
dië.
Reinderhoff werd in Nederland gepen
sioneerd als Brig. Generaal.
Van Erkel vond de dood op 1-12-1942
tijdens een oefenvlucht in Amerika.
Paalman' sneuvelde tijdens een aanval
op Taberfane op de Aroe-eilanden op
21-11-1943.
Timmermans is nog steeds actief die
nend als Majoor bij de Kon. Lucht
macht.
Jubileum uitgave van de Koning
Willem III Schoolvereniging.
Redactie W. Doeve
Boordevol dierbare en kostelijke
foto's, artikelen, bijdragen van
Tjalie Robinson, Johan Fabricius
en vele anderen.
25,porto f 2,25
Met diepe getroffenheid geven wij
U kennis dat op 14 januari 1976 ter
aarde werd besteld in Setubal, Portu
gal, onze innig geliefde zuster
Mevr. de Wed.
E. KORTHOUT-DRONKERS (Lally)
in de leeftijd van 56 jaar.
(gepens. onderwijzeres van de R.K.
Missie-School in Biak en Sorong,
Nw. Guinea.)
In dankbare herinnering:
Jeff Dronkers, Union City, California.
Jim Dronkers, Fremont, California.
Els Vogel-Dronkers, Milwaukee,
Wisconsin.
Binnenkort verschijnt in een oplage van 350 exemplaren:
E. S. de Klerck,
Herdruk van de uitgave Rotterdam 1938, 1140 pp., 2 delen, 5 kaarten.
240,(tot 15 februari f 205)
IN VOORBEREIDING: J. S. Furnivall,
Beperkte herdruk van de uitgave Cambridge 1944, 528 pp., 2 kaarten.
f 70,(prepublicatieprijs f 60,
B. M. ISRAËL BV - Uitgeverij - N.Z. VOORBURGWAL 264, AMSTERDAM
