"Grant me that I never criticize my neighbour unless I have walked
seven miles in his mocassins"
is een oud Indiaans gezegde dat de gemiddelde Nederlander wel aan zijn klompen lapt.
Hij hoeft niet in een land gewoond te hebben om een oordeel klaar te hebben en
discussieren erover is een vruchteloze zaak. De Marshall-hulp is het enige dat er ooit
van Amerika gedeugd heeft, voor de rest is het land achterlijk, misdadig, ongemanierd
en oncultureel. Prethemden en dikke sigaren, voor de rest niets. En arme Chineesjes
uitmoorden, dat kunnen ze ja! Toch is er in de laatste 20 jaar erg veel veranderd en veel
van Amerika in dit land geaccepteerd en gewaardeerd. Hoewel je van een Nederlander
nooit mag verwachten dat hij dat laatste zal toegeven. Materialisme is een universele
bondgenoot die sneller en effectiever naties bij elkaar brengt dan hoge culturele aspiraties,
laten we wel wezen. En zo is het verguisde en bekritiseerde Amerika toch meegeconsu-
meerd via Cola, Pepsi, 7-Up, cornflakes en popcorn. De zoutjes, instant-soepen, mixjes,
ketchup, IJssla, de tientallen soorten schoonmaakmiddelen, keukenrollen en andere papier
gemakken, keukeninrichtingen, mooi en praktisch sanitair. Maar ook de koloniale-stijl
meubels, wat nergens op slaat want die horen alleen thuis in zo'n ruim ouderwets koloniaal
huis. De hamburgers van Mac Donalds smaken toch wel een stuk beter dan de gepaneerde
misvattingen die de slager tot nog toe onder hamburgers verstond. En verkocht. Italiaanse
pizza's American style zijn een uitkomst voor het luie weekeinde net als de Kentucky kip
met frietjes (vrije vertaling van Kentucky fried Chicken!) in afwisseling van nassi-bij-de-
Chinees. Fijne bezigheid ook dat Bowling, zie je in Amerikaanse films ook. O, het IS
Amerikaans? ik dacht dat de Fransen het deden
Tien jaar geleden kon je met je mandje in de pasgeopende zelfbedieningszaak alleen achter
elkaar sukkelen en toen ze wagentjes gingen invoeren net-als-in-Amerika, kregen vrouwen
ter plaatse een zenuwinstorting, want je kon toen geen enkele kant meer uit. Een vooruit
strevende marktonderzoeker werd naar de States gestuurd en zowaar, hij kwam rijk er
varen terug: Supermarkets moeten groot zijn in de eerste plaats en gangpaden zo breed
dat twee of meer wagentjes elkaar kunnen passeren. Nou, dan maken we dat toch, zo
rottig zijn we hier nu ook niet! En sindsdien hebben we ook hier juwelen van zelfbedie-
nings-supermarket-mercado's! We hebben wolkenkrabbers en heel Nederland heeft wel
iets van "jean" aan of om. T-shirts, cowboy laarzen, wind-jacks and university-sweaters.
Wehkamp, Neckerman en vele andere mail-orderbedrijven werken volgens precies het
zelfde systeem als Sears Roebuck een eeuw geleden. Een verzendhuis van goederen
voor verafgelegen pioniersposten, nu uitgegroeid tot een nationaal apparaat ter bevordering
van koopzucht en daaruitvoortvloeiende ondermijning van elke normale materiële behoefte.
Het aantal daardoor volkomen ten gronde gerichte gezinnen in de loop der jaren loopt naar
een getal met 6 cijfers. Ook slechte voorbeelden doen goed volgen, helaas. Voor zo'n klein
land zijn we behoorlijk bij wat dat betreft. Dus trekken we ook even snel betaalpasjes (ook
als staan we in het rood) en credit-cards. En als het nog vlugger moet ook nog revolvers.
(Foto's L. M. Boon)
(lees verder pag. 23)
