Vijf Beslissende Minuten
De Zeeslag bij Midway 3-5 juni 1942
(SLOT)
door Dr. H. J. de Graaf
Van deze Amerikaanse voorzorgsmaatregelen wisten de Japanners niets, zodat
zij zelfs vermoedden, dat de vliegdekschepen zich nog in het zuidwestelijk deel
van de Pacific bevonden, m.n. de Yorktown, waarvan zij aannamen, dat zij in de
Koraalzee zwaar beschadigd was. Het schip had echter naar Pearl Harbour
kunnen varen, waar men het door koortsachtig dag èn nacht werken nog nèt
bijtijds gerepareerd had. Doordat de marinewerf met man en macht aan het
werk sloeg, kostte de reparatie geen 90, doch slechts 2 dagen.
De stemming was daarom bij de Ja
panse zeelui opperbest. Nu zou de
grote afrekening met het gehate Ame
rika komen, dank zij de geweldige
overmacht van hun vloot, die men in
vier eskaders had verdeeld. De hoofd
macht met zijn zware slagschepen
stond onder de reeds besproken ad
miraal Yamamoto. De "striking force"
met zijn vier vliegdekschepen werd
gecommandeerd door admiraal Nagu-
mo, die bij Pearl Harbour zijn sporen
had verdiend. Dan was er nog een
"occupation force", met 12 transport
schepen gevuld met 5000 Japanse
soldaten, die de eigenlijke bezetting
van Midway tot taak had, en nog een
eskader, dat tot doel had enige eilan
den der noordelijke Aleoeten te be
zetten. Weinig vermoedde men, dat
slechts dit kleine onderdeel der expe
ditie succes zou hebben. Doordat de
Japanse vloten ver uiteen voeren -
een gebruikelijke taktiek bij de Japan
ners - is in feite slechts de "striking
force" onder Nagumo tegen de vloot
van de U.S.A. in actie geweest, of
schoon - en dat is typerend voor de
nieuwe wijze van oorlogvoering ter
zee - de vloten zelf elkaar nooit ge
zien hebben. Het is vooral een strijd
in, en vanuit de lucht geweest.
Op de 3e juni werd de transportvloot
door een Amerikaans verkennings
vliegtuig ontdekt. De Amerikanen kon
den dus vermoeden, dat niet ver daar
vandaan zich een Japanse hoofdmacht
van zware schepen moest bevinden.
Het was een opluchting voor de Ja
panners, dat een eerste luchtaanval
op hun transportschepen geen treffers
opleverde, maar, ze waren ontdekt.
Gelukkig voor hen onttrok een zeer
zware mist hun opvarende vloten aan
de aandacht der Amerikanen, die, in
tegenstelling tot Pearl Harbour, dit
maal zéér actief in het verkennen wa
ren.
De volgende morgen, op 4 juni, zou
de beslissing vallen. Het was nu vrij
helder weer, met hier en daar wat
wolken. Nagumo zond zijn eerste aan
valsgolf van vliegtuigen uit, die op
Midway door een hevig afweervuur
werden begroet. Alle Amerikaanse
vliegtuigen waren evenwel reeds op
gestegen, zodat de Japanners slechts
de hangars e.a. installaties konden
vernielen. De verwoestingen waren
echter verre van volledig en de start
banen bleven bruikbaar.
Douglas Dauntless-duikbommen werpers
stijgen op van Midway.
Daarentegen deden de opgestegen
Amerikaanse bommenwerpers en tor
pedovliegtuigen verwoede aanvallen
op de Japanse vliegdekschepen, he
laas zonder bescherming van ge
vechtsvliegtuigen. Daarom hadden de
Japanse Zero's die beter waren dan
hun Amerikaanse tegenstanders, snel
ler en wendbaarder, gemakkelijk spel.
Ook nadat van de Amerikaanse car
rier vliegtuigen n) waren opgestegen,
vermochten de Amerikanen geen enkel
succes boeken. Van 41 aanvallende
vliegtuigen gingen er 35 verloren, van
de 82 vliegers sneuvelden er 69, w.o.
drie commandanten. Ongestoord en
onbeschadigd vervolgden de gewel
dige Japanse vliegdekschepen met hun
trotse namen, alle veteranen van Pearl
Harbour: de Kaga (Gestegen Vreug
de). Akagi, (Rood Kasteel), Soryu
(Blauwe Draak) en helemaal achteraan
de Hiryu (Vliegende Draak), hun koers.
Na het afslaan der Amerikaanse aan
vallen keerden alle Japanse gevechts
vliegtuigen naar hun moederschepen
terug en maakten zich gereed voor
een tweede aanval op Midway.
Toen meldde plotseling een Japans
verkenningsvliegtuig, dat het een A-
merikaans smaldeel in het oog gekre
gen had, bestaande uit vijf grote sche
pen en vijf torpedojagers, varende ten
noordoosten van Midway. Pas na lang
aandringen gaf de piloot toe, dat er
óók een carrier met vliegtuigen bij
was. Dit bericht verraste de Japanse
marineleiding volkomen en verander
de hun plannen drastisch. Geen twee
de aanval meer op Midway, doch een
uitval op het pas ontdekte Amerikaan
se eskader! Daartoe moesten de vlieg
tuigen, die eerst met bommen waren
uitgerust, in der haast met torpedo's
worden voorzien, welk zwaar werk
met grote ijver en snelheid werd vol
bracht. Doch voorlopig werden de af
geladen bommen (van 250 kilo) om tijd
te winnen nog niet naar de maga
zijnen overgebracht, doch op een rij
naast de vliegtuigen opgesteld, wat
later fatale gevolgen zou hebben. Ook
moesten natuurlijk de torpedovliegtui
gen een behoorlijke dekking hebben,
dus niet zoals de Amerikanen gedaan
hadden, er zo maar op los vliegen.
Alles stond nu gereed om een vernie
tigende aanval op de Amerikaanse
vloot te ondernemen. Geen enkel Ja
pans vliegtuig was momenteel in de
lucht, maar wel 'n nieuwe aanvalsgolf
van Amerikanen, die opeens van ach
ter een wolk opdoken, 12) net toen het
eerste Japanse vliegtuig van de Kaga
de lucht in ging. De Yankees wierpen
hun bommen; vier vielen op de Kaga,
drie op de Soryu, twee op de Akagi.
De uitwerking was verschrikkelijk. Dit
waren de fatale vijf minuten. 13)
Dekken werden opengereten, dicht op
een geschaarde vliegtuigen raakten in
brand en vormden een vuurzee; hun
pas ingeladen torpedo's ontploften,
de uitgeladen bommen evenzo, maga
zijnen gingen de lucht in. Alle drie
Japanse vliegdekschepen stonden bin
nen vijf minuten in lichte laaie. Slechts
één, de Hiryu bleef gespaard, daar de
Amerikanen haar nog niet opgemerkt
hadden. Met leeuwenmoed bestreed
de Japanse bemanning de laaiende
vlammen, doch de pompen gaven het
op, zodat blussen onmogelijk werd.
Van de Akagi stikte het ganse machi-
nekamerpersoneel en admiraal Nagu
mo was genoodzaakt zijn vlag van dit
schip naar de kruiser Nagara over te
brengen. De Kaga moest door eigen
torpedo's de grond in worden geboord.
De Soryu verdween in de golven, ter
wijl de standvastige kapitein op de
brug het volkslied Kimigayo zong!
Slechts één carrier was nog onge
deerd, de Hiryu. Zijn commandant
deed nu, wat de andere drie ontzegd
was. Hij begon zelfstandig een aanval
op de Amerikaanse vliegdekschepen,
èn had succes. Tweemaal zond hij een
aanvalsgolf van vliegtuigen uit, twee
maal had hij het geluk 'n Amerikaanse
carrier te treffen. Beide malen betrof 't
de Yorktown, doch daar hij van me
ning was, twee verschillende schepen
(lees verder volgende pagina)
M&SgiÊ.'
16
