Belangrijke boeken over
de Tweede Wereldoorlog
in het Verre Oosten.
getroffen te hebben, werden in het
Japanse "overwinningsbericht" twee
gebombardeerde carriers vermeld.
Toen was ook de aanvalskracht
van de Hiryu uitgeput. Slechts de A-
merikanen hadden nog enige pijlen op
hun boog. Het was intussen half 5
n.m. geworden en de strijd luwde e-
nigszins. Om 5 uur was er zelfs tijd,
om op de Hiryu voor het middagmaal
te blazen: zoete rijstballen, toen om
3 over 5 de laatste Amerikaanse aan
val losbrak. Vier maal werd de Hiryu
bij de brug getroffen, het vuur ver
spreidde zich razend snel, sloot de
machinekamer af.
s Nachts om half 3 werd het schip
pas opgegeven. De commandant en
onder-admiraal Yamaguchi wijdden
zich ten dode en gingen met hun schip
ten onder, wuivende met hun petten.
Alle vier Japanse carriers waren nu
vernietigd.
Daar het schip niet snel genoeg zonk,
werd er een torpedo op afgevuurd;
de scheepswand spleet open en daar
door werd een deel van het opgeslo
ten machinekamerpersoneel bevrijd.
Nadat eerst nog door Nagumo over
wogen was, om met zijn overgebleven
schepen op de Amerikanen los te va
ren en hen in een nachtelijke zeeslag
te verslaan - nog steeds waren de
Japanners in slagschepen en kruisers
de sterkeren - zag hij daarvan af, toen
hij door waarnemers vernam, dat de
Amerikanen zich wijselijk aan een ou
derwetse zeeslag onttrokken. Ër bleef
dus niets anders over dan de aftocht,
op 7 juni, de terugkeer naar Japan.
Doch nóg hadden er schermutselingen
plaats. Tot een viertal zware kruisers,
die de transportvloot moesten dekken,
behoorden de Mikuma en de Mogami.
Dit waren twee oude kennissen van
de Nederlanders, want ze hadden in
de Java-zee gevochten. Bij het maken
van een snelle wending in verband met
een luchtaanval had er een noodlottige
aanvaring plaats. De Mogami booroe
zijn boeg in de zijde van de Mikuma.
Beide schepen waren nu verplicht
langzaam te varen. Dit werd hun on
dergang. Hun opengescheurde olie
tanks lieten een zichtbaar spoor op
de zee achter, dat de Amerikanen maar
hoefden te volgen. Een dozijn Ameri
kaanse vliegtuigen deed op beide
schepen een aanval. Een hunner, dat
van Kap. Fleming werd getroffen en
raakte in brand. Ziende, dat alles ver
loren was, liet Fleming zich met zijn
brandend toestel op de Mikuma val
len. Deze ging te gronde.
Doch laten wij besluiten met de ver
melding van een Japanse heldendaad.
Terwijl de Amerikanen druk bezig wa
ren de brand aan boord van de York-
town te bestrijden, daarbij geholpen
door de bemanning van een langszij
liggende torpedojager, sloop een Ja
panse onderzeeboot naderbij en wist
door het lanceren van een torpedo
beide schepen te treffen en naar de
zeebodem te doen verhuizen. Met gro
te moeite gelukte het de Japanner aan
de op hem ingezette genadeloze jacht
te ontkomen.
Maar tóch, de overwinning was aan
de U.S.A.. Dit werd vooreerst bewe
zen door admiraal Yamamoto's bevel
om de aanval op Midway af te breken
en huiswaarts te keren. Als gelagen
honden slopen de Japanse schepen
hun thuishavens binnen. Amerika had
hun onvervangbare verliezen toege
bracht, n.l. op het gebied van vlieg
dekschepen. Honderden vliegtuigen
waren verloren gegaan en duizenden
manschappen hadden het leven ge
laten. Bovendien had de Japanse vloot
na 350 jaar zijn eerste nederlaag ge
leden en nog wel van een zwakkere
vijand. Men was te overmoedig ge
weest. Daartegenover stond slechts
een klein en tijdelijk succes in de
Aleoeten.
Tenslotte: tijdens Wereldoorlog II
streden meestal overmachten van De
mocratie tegen minderheden van de
As, wat tot hun overwinning bijdroeg.
Bij Midway echter was "Democracy"
in de minderheid, zowel wat getal als
gehalte van het materieel betreft, en
tóch behaalden de U.S.A. de zege.
Redelijker ware geweest, als de Ame
rikanen toen verloren hadden, hetgeen
de oorlog zeker met enige jaren ver
lengd had. Doch het onverwachte ge
beurde: Amerika won. Door het toeval
der noodlottige vijf minuten, zal men
zeggen, maar ook doordat het Land
der Vrijheid technisch beter was uit
gerust. Niet alleen was men na maan
den lang zwoegen achter het geheim
der Japanse radiocode gekomen, doch
men paste tevens de radar toe.
Door de slag bij Midway had Japan
feitelijk de oorlog reeds verloren. Het
initiatief was van Dai Nippon op de
Verenigde Staten overgegaan. De aan
valler was in de verdediging gedron
gen. Toch heeft Japan het nog ruim
drie jaar volgehouden, doch men vra-
ge niet, met hoeveel offers aan men
senlevens en aan materiaal. Hoevelen
zouden gespaard zijn gebleven, als
men na juni 1942 zijn nuchter verstand
had gebruikt en onderhandelingen wa
ren begonnen! Onze Indische samen
leving zou er in elk geval beter zijn
afgekomen. Nu lagen ons nog drie
jaar lijden voor de boeg, en geheel
nutteloos.
11) Amerikaanse carriervliegtuigen...
Dit waren de torpedolanceer vliegtui
gen - door een afschuwelijk misver
stand werden zij niet beschermd door
de daarvoor aangewezen jagers. Hun
aanval liep op niets uit!
12) niet „opdoken" maar „neerdoken"
is het juiste woord. Het waren de duik
bommenwerpers van de Amerikaanse
vliegdekschepen, die de vernietiging
teweeg brachten. Twee formaties van
de Enterprise en de Yorktown waren
door een gelukkig toeval bijna tegelijk
boven de Japanse vloot gearriveerd.
13) de fatale 5 minuten:
De grote aanval op de Amerikaanse
vloot was door Adm. Nagumo gepland
De val van Singapore - Arthus
Swinson, 8,90 2,75 porto.
De Birma-Spoorweg - Clifford
Kinvig 8,90 2,75 porto.
(Beide uit de serie paperbacks
over W.O. II)
Uit de serie kopstukken uit de
Tweede Wereldoorlog:
Jamasjita - A. J. Barker 8,90
2,75 porto.
Boeiend geschreven, met zeer
vele foto's en kaarten, geven
deze werken behalve een ver
slag van krijgsverrichtingen, ook
inzicht in de politieke achtergron
den, die leidden tot de W.O. II.
op 10.30 uur. De volgende evenemen
ten vonden plaats:
09.10-de Japanse vloot wordt aange
vallen door de onderzeeboot
09.20 - aanval van Amerikaanse torpe
dovliegtuigen
10.10-12 torpedovliegtuigen vallen de
Japanners aan. Alle verdedi
gende jagers worden ingezet -
geen verdediging op hoogte.
De vloot moet tegen de wind
in draaien voor de lancering
10.20-Nagumo geeft order tot lance
ring (10 minuten voor het plan)
10.24 - Startorder wordt vanaf de brug
van de AKAGI gegeven - de
eerste vliegtuigen rollen voor
waarts en de eerste Zero gaat
van het dek.
OP DIT OGENBLIK VALLEN
DE AMERIKANEN AAN
10.30-De vliegdekschepen Akagi, Ka-
ga en Sorjoe zijn getroffen.
Conclusies
De slag bij Midway werd door de Ja
panners verloren om de volgende re
denen:
1. De geheimhouding van het plan
was slecht
2. De Amerikanen gaven een goede
impressie dat hun vloot in de buurt
van de Salomons eilanden opereer
de - misinterpretatie van de Japan
se inlichtingendienst
3. Foutieve basisplan van operatie
vanwege de te grote verspreiding
qua oppervlakte en qua groeperin
gen van de vloot.
4. Midway werd gebruikt om het doel
- de aanval op de Amerikaanse
vloot - te bereiken. Daardoor ver
loor het vliegdekschip zijn flexibili
teit van inzet.
5. Het mislukken van de verkenning
en bewaking van de zeeën door de
onderzeeboten, waardoor de Ame
rikaanse vloot ongemerkt in de
juiste positie kon komen
6. De foutieve beoordeling van Nagu
mo mbt de tactische situatie. Hij
(lees verder volgende pagina)
17
