Overpeinzingen van een Tikpoes
door E. C. BERG
Het is stil op de afdeling. Mijn chef Dr. Bolle Boos heeft opgedragen hem niet
te storen. De redactie van het tijdschrift "Getal en Geval" heeft gevraagd, waar
zijn artikel "Het interpoleren zonder hoofdpijn van een trillioen termen en reek
sen" toch bleef. Daar hij wel beloofd, maar nog niets gedaan heeft, is hij ijverig
aan het schrijven. Nadat ik al mijn plichten voor heden, morgen en overmorgen
heb vervuld, houd ik mij bezig met mijn liefhebberij.
Het is het typen van een feuilleton
voor mijzelf. Niet voor publicatie ge
schikt, daar het onderwerp voor een
lezerskring niet interessant is. "De
Droom van Tien Vingers" behandelt
net probleem van een juffrouw: "Hoe
krijg ik 10.000,in de kortst moge
lijke tijd bij elkaar?" om haar aankoop,
een Steinway-kamervleugel, te ver
wezenlijken. Telkens als ik wat ge
spaard heb, komt er een hoofdstuk
bij. In dit jaar ben ik er in geslaagd
25,bij elkaar te sparen voor het
doel. Een regenloze zomer en een
zwak voor Italiaans ijzen voor de kleur
en smaak; affiches van de herfst in
Frankrijk, waar het goud in de bomen
hing om het er van af te plukken, wa
ren voor kapitaalvorming niet bevor
derlijk. Momenteel bezit ik geen cent,
en kan dus er geen hoofdstuk aan
toevoegen. Drie hoofdstukken nog
maar. Een bankbiljet van f 25,in
één jaar. Pijnlijk, zeer onaangenaam.
Bovendien, wanneer men werkzaam
is in een Electronisch Brein, en dage
lijks logarithmen en tabellen leest,
verarmen fantasie en woordenschat
van een mens. Er is nooit een schrij
ver geweest, die een roman heeft ge
schreven in cijfers.
De telefoon gaat. Een vriendin in de
zelfde omstandigheden zoekt conver
satie. Jammer, dat je onder een tele
foonbabbel nooit een kop thee of
een koekje kunt serveren. Dan rinkelt
het apparaat opnieuw. Het zijn nu
mannenstemmen, die naar mijn chef
vragen. Beleefd antwoord ik, dat hij
momenteel niet aanwezig is, maar dat
hij terug zal bellen, zodra hij gekomen
is. Het is een boosaardig en zoet ge
not te moeten en te mogen liegen en
het apparaat leent zich er uitstekend
voor.
Is er wel één instrument, dat in het
persoonlijk en zakelijk leven van zo
vérstrekkende betekenis is? Door de
lijnen gaan over enorme afstanden in
alle talen woorden. Woorden over
transacties, mededelingen, over aller
lei onderwerpen in allerlei stemsoor
ten, intonaties. Een vreemde muziek
om te horen zou dat zijn. Als de tele
foontoestellen door één of andere
kosmische straling eensklaps een ziel
kregen en zelf beslisten, wat ze be
langrijk vonden om door te geven of
nietwaarschijnlijk zouden ze en
bloc gaan staken.
Een wereld, waarin geen telefoon meer
zou zijn. Zou er dan niet meer worden
gedacht, gedicht, gemusiceerd, be
mind en gelóófd dan nu?
Voor dit apparaat op mijn schrijfbu
reau voel ik een genegenheid. Hoe
eenvoudig is het gemaakt en wat voor
mogelijkheden zitten er niet in. De
eenvoudige wijzerplaat, omrand door
een lijst, waar in de cirkelvormige ga
ten de vinger oneindig veel combina
ties van cijfers kan kiezen. Hoeveel
malen per dag zou het nummer van
de tijdsaanwijzing gedraaid worden?
En van het weerbericht? Het witte
knopje, dat extern inkomende gesprek
ken kan overschakelen op andere in
terne toestellen is een parmantig slag
tandje. En hoe grappig is de syme-
rische vorm van de hoorn, die als een
beschermende arm in het telefoon
lichaam rust.
Zelfs in het kunstleven is de telefoon
Dit is geen Indisch verhaal maar
een gewone vertelling.
doorgedrongen. De Italiaan Menotti
heeft een opera "De Telefoon" ge
schreven; Fie Carelsen's "Een vrouw
telefoneert" was een monoloog, waar
iedere vrouw in spanning naar luister
de. In de hoorspelen (vooral detecti
ves) vervult het een belangrijke rol.
Wat zou Paul Vlaanderen beginnen
zonder dat apparaat? En hoeveel ad
vertenties beelden het niet af naast
heren in keurige pakken, of charman
te secretaressen, die altijd telefoneren
met een brede glimlach, terwijl in
werkelijkheid het niet zo is? Conver
serende dames via dit instrument over
soepen, gas of zeep?
Als het arme ding piept of kraakt of
schoon genoeg heeft van de conver
satie, die het (al of geen ziel bezitten
de) moet aanhoren, komt de monteur
en wordt het omhulsel er af getild.
Een verrukkelijk doolhof van kleurige
draden door elkaar heen lopend,
kruisend, kronkelend wordt zichtbaar.
Het oog wordt moe van het volgen
der rode, gele en blauwe lijnen. Dan
komen de miniatuur-gereedschappen
voor het repareren te voorschijn. Met
dat schroevendraaiertje hebben de
kabouters van Sneeuwwitje haar gla
zen kist geschroefd; en met dat nijp
tangetje heeft Klein Duimpje de kiezel
steentjes neergelegd, die voor zijn
vingertjes te scherp waren.
De mensen hebben toen deze werk
tuigen gevonden en ze nagemaakt
(ill. Will Banning)
voor hun handen.
In koningspaleizen zullen ze wel niet
de toestellen gebruiken, die overal te
vinden zijn. Het omhulsel is daar uit
goudplaat gemaakt en de draden
snoeren van briljanten. De rinkelbel is
vervangen door een carillon van zil
veren klokjes. Voor hef koninklijk
trommelvlies is de normale zoemtoon
te hard en daarvoor werd een nachte
gaal gevangen, die fluiten gaat, zodra
het lampje van de zoemtoon brandt.
In het apparaat is het wapen van het
koninklijk familielid gegraveerd.
Wat zou ik dolgraag eens in dat gou
den hoorntje willen telefoneren. En
wat decoratief zou dat bij mijn raven
zwart haar staan. "U spreekt met het
toestel van Hare Koninklijke Hoogheid
Linda Marion." "Is Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Linda Marion aanwe
zig?" "Ik zal even in de agenda zien.
Wilt U een ogenblik wachten?" Op
een schrijftafel ligt een goudleren
agenda. Het hele jaar is volgeboekt
met afspraken. Dan een schip tewater
laten, hier een kindertehuis bezoeken,
daar een tentoonstelling openen, kijk,
een vorstelijke trouwpartij, en daar
een uitnodiging voor een bal.
Maar ook afspraken, die alle vrouwen
in de westerse wereld hebben. Kap
per, modehuizen, schoonheidspecia-
iiste, tandarts. Een boekje, dat een
voudig vertelt van de representatieve
plichten, die aan een prinsessebestaan
verbonden zijn. Waar een onderdaan
geen idee van kan krijgen, hoe intens
vermoeiend dit leven is. Geen wonder,
dat daar tussen rode strepen een
woord staat: Vakantie Een heel jaar
door vriendelijk zijn, gefotografeerd
worden, in alle kranten vermeld als je
ziek bent. Wat zal Hare Koninklijke
Hoogheid Prinsessnakken naar
een eenvoudig tikpoezenbestaan als
ik op het ogenblik heb
Een harde plof verbreekt mijn ge-
droom. Ach neen, de agenda van
H.K.H. Prinsesblijkt het telefoon
boek van mijn woonplaats te zijn. Ik
(lees verder pagina 21, kolom 3)
19
