ï:,€Si||§|
Tong-Tong jubileumbord
BOEKBESPREKING
22 cm middellijn 40, - portokosten ƒ4,-
KIMM Indische spekkoek
Stuur/reserveer ex. naar/voor
naam
straat
plaats
Wordt betaald per giro bank kas.
Handtekening
U kunt ook per briefkaart of per giro bestellen. Wij verzorgen ook bestellingen
naar het buitenland, porto wordt dan natuurlijk duurder.
MOROTAI
De luit.-generaal b.d. Giebel heeft
in een paperback onder bovenstaande
titel, verschenen bij T. Wever BV te
Franeker een bijzonder welkome aan
vulling gegeven van onze kennis van
de gebeurtenissen vlak voor en on
middellijk na de Japanse capitulatie.
De ondertitel van zijn interessante
werkje luidt: De bevrijding van de
Grote Oost en Borneo (april 1944-
april 1946); in die periode heeft de
toenmalige kolonel Giebel in diverse
functies een rol gespeeld in de or
ganisatie van het beheer der bevrijde
gebieden, die van Nieuw Guinea uit
begon. Hij blijkt de aangewezen man
om ons op de hoogte te brengen van
dit nog weinig bekende deel van de
Indische geschiedenis. Zijn boek is
intussen geen dorre opsomming van
feiten geworden, maar draagt een
hoogst persoonlijk karakter, waarbij de
kritiek op zijn lastgevers, de Indische
regering, niet wordt gespaard. Hij ont
popt zich in dit stuk memoires als een
zeer zelfstandig man, die niet aarzelde
papieren instructies in de prullemand
te deponeren als de actuele werkelijk
heid hem voorkwam andere eisen te
stellen dan in die instructies was voor
zien.
Hij ontpopt zich aldus als een be
kwaam en doortastend maar "lastig"
vertegenwoordiger van het Nederlands
gezag, maar de schaal slaat duidelijk
over naar zijn goede kwaliteiten, ge
tuige zijn op de Morotai-episode vol
gende benoeming tot divisiecomman
dant te Soerabaya. Dat het de toen
malige kolonel Giebel niet aan initia
tief, moed en doorzettingsvermogen
ontbrak was al gebleken door zijn
ontsnapping uit Duitse krijgsgevan
genschap. Hij was nl. juist in Neder
land gedetacheerd toen het moeder
land onder de voet gelopen werd. Hij
werd opgesloten in het befaamde
kamp Colditz maar wist uit te breken
en de vrije wereld te bereiken. Via de
VS kwam hij naar Australië. Toen de
sprongsgewijze strategie van MacAr-
thur Nederlands Nieuw-Guinea bereik
te begon zijn actieve rol in de oorlog
voering. Van Morotai uit is de bevrij
ding van het gebied van de Grote
Oost onder Australisch militair beheer
geleid - vandaar de titel van Giebel's
boek - en in het op touw zetten van
het Nederlands bestuur in dat gedeel
te van Indië heeft de schrijver een
grote rol gespeeld. Hij heeft zijn boek
opgedragen aan "allen in het voorma
lig Nederlands-lndië, die van het mo
ment af dat zij - nog bloedend uit vele
wonden - uit langdurige en dikwijls
meedogenloze Japanse krijgsgevan
genschap en internering waren bevrijd
geheel hun vermogen hebben ingezet
om in de Grote Oost en Borneo een
goede zaak te dienen
Daarbij zijn door Nederlanders en In
donesiërs prestaties geleverd, die,
hoewel onbeloond gebleven en veelal
in vergetelheid geraakt, aanspraak
mogen maken op waardering en dank
baarheid, zo niet bewondering". Amen!
Een bijzonder welkome aanvulling dus,
dit boek, van onze kennis van de ge
beurtenissen gedurende de laatste
periode van de Pacific-oorlog. Terecht
steunde het Prins Bernhardfonds de
uitgave ervan.
JHR.
"Morotai" is in de boekhandel Tong
Tong verkrijgbaar. De prijs is f 19,50
plus 2,75 porto.
LEVENSVERHAAL VAN
TGK. SJIYAH KUALA
Deze Atjehse geestelijke uit de 17e
eeuw, afkomstig uit Singkel (Z.W. At-
jeh) heeft dertig jaren in de Arabische
landen gestudeerd, en na zijn terug
komst als leraar in de mystieke orde
grote invloed uitgeoefend op het gees
telijk leven der Atjehers.
Zijn graf nabij de monding (kuala) der
Atjeh rivier wordt als heiligdom ver
eerd, en verscheidene Atjehers leg
gen er nog een gelofte af, voor het
bereiken van een gewenst doel.
Hij voerde uit Arabië ook de spelen
voor jongeren in, zoals ratéb het
reciteren van gewijde formules, ge
paard aan lichaamsbewegingen en het
onkwetsbaarheidsspel.
Deze spelen, die wij in de Nederland
se tijd in de gampongs (dorpen) kon
den aanschouwen, verklaren het Ara
bische element, dat in deze dansen
is vertegenwoordigd.
Van hem is ook het voorstel afkom
stig Groot-Atjeh te verdelen in drie
Sagi's (delen) en wijziging van de
Atjehse vlag in een rood zwaard op
witte ondergrond.
Zijn biografie (13 blz.) die zeldzame
informatie bevat, is verkrijgbaar door
storting Van 6,10 op postrekeningnr.
1376185 van J. H. J. Brendgen, Haar
lem, inclusief 2,10 verzendkosten.
J. H. J. BRENDGEN
0-7xa ó-yy-a
PAPERASSEN III
Terugkomend op de vraag van de heer
Th. Koene in T.T. no. 19 over acten
van de Burgerlijke Stand plaatsen wij
hieronder nog een reactie, die ons
over dit onderwerp bereikte:
"Wij zijn, desgewenst, bereid onze be
middeling te verlenen voor het ver
krijgen van afschriften van acten van
de Burgerlijke Stand, in welk geval wij
dan evenwel dienen te beschikken o-
ver volledige personalia gegevens, da
ta en plaats - wanneer en waar - de
desbetreffende gebeurtenis heeft
plaatsgevonden. De kosten zijn afhan
kelijk van de aard van de acte en van
het jaar van oorspronkelijke uitgifte.
Wij stellen voorop, dat over het alge
meen de Registers van de Burgerlijke
Stand, waar dan ook, ten tijde van de
oorlog en daarop gevolgde revolutie,
goeddeels zijn vernietigd en nog
slechts de archieven van de laatste
tientallen jaren intact zijn.
Een andere mogelijkheid voor het ver
krijgen van een, door Nederlandse in
stanties erkend geboortebewijs, is een
verklaring van het Centraal Bureau
voor Genealogie, Nassaulaan 18 (Post
bus 7618) Den Haag, tel. 070- 180866.
Met een dergelijke verklaring, hebben
wij velen het Nederlanderschap doen
herkrijgen dan wel bewijzen."
Yayasan Pendidikan "Gita Kirtti"
GIKI, Jalan Pemuda 64,
Surabaya, Indonesia.
Stort 15,op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van
ca. 500 gram, in speciale ver
pakking, franco thuis.
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98,
Amsterdam-Z. Tel. 020-72 84 61
5
