De gevangenen op Buru en onze selectieve
verontwaardiging
TOKO MAS
INDONESIA
Onze minister voor Ontwikkelingssa
menwerking, de heer J. Pronk heeft
alweer een jaar geleden de Indone
sische regering op de vingers getikt
in verband met de nog altijd grote
groep politieke gevangenen - de er
fenis van de gebeurtenissen die een
eind maakten aan het regiem-Soe-
karno en het bewind van president
Soeharto inleidden.
Amnesty International heeft deze da
gen een actie ontketend voor de vrij
lating van die gevangenen, Een duide
lijk voorbeeld van selectieve veront
waardiging.
Het vraagstuk van deze uit de maat
schappij gestoten groep staat dus
weer volop in de belangstelling. Wij
zijn niet bereid, daarin partij te kiezen.
Wie ook maar enigszins op de hoogte
is van Indonesische zaken erkent de
moeilijkheden, waarvoor de Indone
sische regering zich geplaatst ziet en
zal met volle erkenning van de treuri
ge gevolgen voor de al dan niet on
schuldige slachtoffers van de gebeur
tenissen, die nu nog in leven zijn, de
ontzaglijke moeilijkheden beseffen, die
de eventuele vrijlating van de gevan
genen met zich brengt. Daarnaast rijst
de vraag: heeft Nederland het recht
om, oordelend naar westerse maat
staven, het waarschuwend vingertje op
te heffen in wat toch onbetwijfelbaar
een interne aangelegenheid van het
souvereine Indonesië is.
Wat wij wel kunnen doen is gegevens
bijeenbrengen over het gevangenen-
vraagstuk. Allereerst dan het verslag
van een gesprek van een correspon
dente van NRC/Handelsblad (gepubli
ceerd 4 okt. jl.) met de Indonesische
ambassadeur hier te lande. Daaruit
citeren wij het volgende:
"Hoe ziet hij de toekomst van de vele
tienduizenden politieke gevangenen, met
name die op het eiland Buru? Volgens
een belofte van president Suharto zul
len zij uiterlijk eind 1978 worden vrij
gelaten of berecht.
Ondenkbaar, aldus Yuwono, dat de
president het volle gewicht van zijn
prestige aan een dergelijke belofte zou
binden zonder hem te houden. De ge
vangenen zullen evenwel niet naar hun
eigen woonplaats mogen terugkeren.
De ambassadeur noemt daarvoor twee
redenen. De binnenlandse stabiliteit
mag niet opnieuw in gevaar worden ge
bracht. Het risico van spontane wraak
acties en moordpartijen in de desa's
is, naar de ervaring leert, nog te groot.
En bovendien vallen deze mensen in de
transmigratie-projekten die, samen met
een rigoreus programma voor geboor
tebeperking, de overbevolking van Java
moeten oplossen.
Die transmigratie is een essentieel punt,
maar de bevolking wil er niet aan. Fijn
tjes wijst Yuwono even op de ellende
die Den Haag zich op de hals haalde
toen een groep PTT'ers naar Groningen
zou moeten verhuizen. "Voor u was
dat een randprobleem, maar voor ons
in Indonesië is die transmigratie een
zaak van leven en dood. In zo'n situatie
ben je wel gedwongen om in eerste
instantie het leven te kiezen en pas
daarna de democratie".
Hoe is nu de toestand op Buru? Is
die te vergelijken met die in een con
centratiekamp van de Nazi's? Of een
Russisch werkkamp? Daarover heeft
de Nederlandse televisiekijker en
krantenlezer een indruk kunnen krij
gen resp., via de actualiteitenrubriek
van de Tros en de kolommen van De
Telegraaf. De tv beelden kunnen wij
niet reproduceren. Aan de rubriek van
Bob Kroon (ook verantwoordelijk voor
de TV uitzending) in de Tel. van 10
oktober kunnen wij wel een en ander
ontlenen, Kroon is op Buru geweest
en schrijft:
"Het ware probleem van Boeroe, voor
al voor de intellectuele gedetineerden,
is het isolement. Het zijn niet de ma
teriële omstandigheden.
Met alle respect voor Amnesty Interna
tional en andere organisaties die de
toestand op Boeroe beoordelen zonder
er ooit te zijn geweest, heb ik geen
gebrek aan voedsel of medische ver
zorging kunnen constateren.
De behuizing en sportfaciliteiten zijn er
aanmerkelijk beter dan op de meeste
andere Indonesische eilanden. De ge
ïnterneerden kunnen over het algemeen
goed opschieten met de militairen.
Als dat niet het geval was, zou men
aan 650 soldaten niet voldoende heb
ben voor de bewaking van een gebied
zo groot als de provincie Utrecht.
Op Boeroe vindt men geen wachtto
rens, prikkeldraad, bloedhonden, of
andere concentratiekamp-attributen.
De gevangenen verbouwen hun eigen
rijst, groenten en fruit en het "rehabili
tatie-centrum Boeroe" exporteert rijst,
eieren, en houtprodukten naar Ambon
en elders, in ruil voor karbouwen, paar
den en kunstmest.
"Dwangarbeid" zegt men in het buiten
land. "Normale inspanningen voor en
door een gemeenschap, die zich zelf
moet bedruipen en binnenkort wordt
omgevormd tot een samenleving van
vrije staatsburgers," zegt staatsveilig-
heidschef admiraal Soedomo in Jakarta.
Een vrijheid met beperkingen weliswaar,
want hoewel de ex-gevangenen straks
wel andere eilanden mogen bezoeken,
is het wel de bedoeling dat ze metter
woon op Boeroe blijven.
„Java moet zijn overbevolking kwijt,"
Indonesische Juweliersbedrijf
(Nahasa BV)
Diamantair - lid v.d. Diamantbeurs
Juwelen 22 K goud gezette briljanten
Ringen: markiesringen, 13, 18, 20, 26
briljanten, Elisabeth model 23 briljan
ten. Slagringen, rozet, rijringen, fan
tasie etc. Armbanden: Stijve banden
met een, twee, drie rijen briljanten,
ster model, rozet model, slangarm
banden etc. (ook verkrijgbaar scha
kel model). Markieshangers: druiven
tros, ati, wadjik, peer, rozet etc.
Markiesoorknoppen: eensteen tjeng-
keh model, ster model, rozet etc.
Nieuw Import 22 K en 24 K gouden
sieraden.
Ringen: Kronchongringen, trouwrin
gen, ringen met echt robijn, saffier,
jade (giok), smaragd en CATS EYE.
Verkrijgbaar losse stenen CATS EYE
(biduri panden/cris tobiril). Halsket
ting: kalung model padi, terate, bidji
ketimun, klassiek, blokjes etc. Han
gers: mainan met edelstenen, grote
ronde hanger met Chinese letter,
ati, anker, munt (ringgit mas), Kruis,
Kuku matjan vishangers etc. Oor
knoppen: met of zonder steen, tjeng-
keh, kriool, Shanghai clips peppers
etc. Armbanden: grote brede Srikit,
rantai, plintiran, muntarmbanden,
kronchong, tractor armbanden, slang
armbanden, etc. Pas aangekomen
echt coraal kralen en ringen.
Amsterdam-Oud Zuid - Albert Cuyp-
straat 142 - Tel. 020-71 87 28 na
17.00 uur Tel. 72 16 28
HOTEL "DE RUITER" HOUTHEM
bij Valkenburg (Z.L.), St. Gerlach 43
tel. 04406 - 4 03 18.
Riant uitzicht op het Geuldal
doet denken aan de mooie rustige om
geving van de Preanger
Zeer geschikt voor diegenen die op me
disch advies een rustkuur moeten onder
gaan.
Met dieet-patiënten wordt rekening ge
houden
Alle kamers centraal verwarmd en voorzien
van warm en koud stromend water.
Prijzen per persoon en per dag: incl. be
diening en B.T.W. Logies met ontbijt
f 19,p.p.p.d. Half pension 28,p.p.
p.d. Kamer met douche en toilet, logies
met ontbijt f 28,p.p.p.d. Kamer met dou
che en toilet, half pension f 35,p.p.p.d.
zegt de admiraal, "de gevangenen op
Boeroe zijn voornamelijk Javanen. Wij
hebben miljoenen besteed aan dat
transmigratieprojekt en wij zijn niet van
plan deze mensen zonder middelen van
bestaan terug te nemen op Java, waar
nu toch al niet genoeg is voor ieder-
11
een.
Onzerzijds dus geen oordeel, laat
staan een veroordeling. Alleen nog
maals de waarschuwing: wie proble
men als dit met westerse ogen bekijkt
en westerse maatstaven ter beoorde
ling gebruikt maakt een kapitale blun
der.
JHR.
4
