Beklim de berg Nitaka
("0
(Nagata Yama nabore)
door O. G. Ward
Hierbij vervolgen wij de publicatie van de
artikelenserie van kol. O. G. Ward, hande
lend over de gebeurtenissen, die leidden
tot het uitbreken van de oorlog in de Pa
cific. Het eerste deel verscheen in T.T. van
1 dec. 1976. - Red.
Ondertussen ging Japan onverstoor
baar zijn gang in China. Naast het
creëren van de marionettenstaat Man-
chukuo vielen de Japanse troepen Chi
na binnen en waren de Chinese troe
pen o.l.v. Chiang-Kai-Shek na held
haftige tegenstand gedwongen zich
terug te trekken tot ten zuiden van de
Grote Muur. Politiek kondigde de
woordvoerder van het ministerie van
Buitenlandse zaken Eijo Amau op
17-4-1934 in een verklaring in wezen
een Moroe-doctrine voor China aan:
Japan hees het sein "Hands off". Het
gevolg hiervan was dat President
Roosevelt opdracht gaf de Amerikaan
se vloot te concentreren te Pearl Har
bor als teken voor Japan niet verder
te gaan met de agressie. Wat natuur
lijk de nodige reacties veroorzaakte
bij de Japanners en bijdroeg tot een
verschuiving in de top van de rege
ring naar de militairen.
In 1936 begon Japan met alle macht te
bouwen aan zijn vloot. Maar ook Ame
rika en Engeland trachtten de achter
stand in te halen. En een jaar daarvoor
(1935) bestonden de Ned. Indische
luchtstrijdkrachten uit 30 (dertig) vlieg
tuigen, die daarenboven nog als antiek
moesten worden beschouwd - en dat
voor een verdediging van een opper
vlakte van 2 miljoen km21 Het was
de gouverneur-generaal Jhr. Mr. B. C.
de Jonge die de regering in Neder
land middels een zeer dringend tele
gram verzocht om spoed te maken met
het aanschaffen van bommenwerpers.
En met instemming van velen ontvouw
de Dr. H. Colijn, minister van koloniën
op 15-12-1936 in de Tweede Kamer
zijn plannen ter verbetering van de
militaire toestand in Indië.
In Japan kregen de militaire leiders
hoe langer hoe meer invloed in de
regering. De gematigde eerste minis
ter Hirota werd vervangen door Prins
Fumimaro Konoye. In China vond een
reeks van incidenten plaats waarvan
het "incident bij de Marco-Polo brug"
nabij Peking op 7-7-1937 aanleiding
was voor de premier om - onder druk
van het Ministerie van Oorlog - troe
pen te zenden naar China. In feite
was dit ogenblik het begin van de
totale oorlog in China. Het oorlogs
kabinet dacht de strijd in China in
drie maanden te kunnen klaren, maar
de werkelijkheid was anders. Chiang-
Kai Shek verklaarde, dat China zou
vechten tot de laatste man. Amerika
nam 'n dreigende houding aan en pre
sident Roosevelt vergeleek de agressie
Japanse artillerie in Hongkew bij Shanghai
tijdens het incident van 1932. (Foto d'O-
rient)
van de Japanners met die van de Na
zi's en Fascisten (rede 5-10-1937 te
Chicago). Dit had weer tot gevolg dat
de Amerikaanse "gunboat" Panay
door Japanse vliegtuigen werd be
schoten en op de Yangtze rivier is
gezonken, ofschoon de Amerikaanse
vlag duidelijk zichtbaar was. Een week
later werd de Britse kanoneerboot
Ladybird beschoten. En als tegen
maatregel dreigde Amerika met een
(economische) blokkade, die werd in
getrokken toen de Japanse apologie
werd ontvangen. Noord China tot aan
de Gele rivier kwam in Japanse han
den, evenals Shanghai. In december
1937 viel Nanking, waar de Japanse
troepen overgingen tot het uitvoeren
van massale wreedheden en moorden.
Naar schatting werden 300.000 burgers
afgeslacht!
Maar indien Japan had gerekend in
enige maanden het pleit in China te
beslissen moet het reeds in 1938 tot
het inzicht zijn gekomen dat het zich
zelf voor ongekende moeilijkheden
had geplaatst. Het Chinese spreek
woord zegt: wie een tijger bestijgt,
kan ervaren, dat het niet gemakkelijk
is weer ervan af te stijgen! Zij be
vochten het land - niet het volk - en
het land was onmetelijk groot. Zo
werd het China-conflict Japan tot een
beklemmend probleem. Tevens braken
ernstige vijandelijkheden uit in Mand-
sjoerije tussen Japan en Rusland aan
de grenslijn waar de eerste tankslag
in de historie werd uitgevochten. Ja
pan leed ernstige nederlagen en moest
tot de conclusie zijn gekomen dat met
de Russen niet te spotten viel, en
heeft zijn militaire lessen daaruit ge
trokken. Maar het heeft ook een om
wenteling gegeven in het beleid, want
er werd toen serieus gedacht samen
te gaan met Duitsland en Italië.
1939-1940. Donkere wolken pakten
zich samen. Weer wordt het Japanse
politiek denken geschokt: Rusland en
Duitsland sluiten een niet-aanvals ver
drag op 23-8-1939. En op 1-9-1939
viel Duitsland Polen binnen en zo be
gon op 3-9-1939 met de oorlogsver
klaring van Engeland en Frankrijk aan
Duitsland de 2e wereldoorlog. De Ja
panse militaire leiders zagen nu het
voorbeeld en maakten zich politiek en
militair klaar om naar het zuiden toe
te slaan. Luitenant Generaal Hedeki
Tojo werd Minister van Oorlog in juli
1940. Op 27-9-1940 sloot Japan met
Duitsland en Italië een militair bond
genootschap. (De enige militaire lei
der die tegen dit bondgenootschap
was, was Admiraal Isoroku Yamamoto
- de "rengo kantai" - de opperbevel
hebber van de Japanse vloot.) In ok
tober 1940 kreeg de Japanse regering
van de Vichy-regering de vrijheid ver
schillende vliegvelden in Frans-lndo-
China te bezetten. De Amerikanen re
ageerden zeer heftig en stelden een
embargo in m.b.t. strategische goede
ren (o.a. olie en vliegtuigbenzine).
(wordt vervolgd)
ONZE MENTALITEIT EN DE HUNNE
Een vriendelijke lezeres zond ons -
helaas te laat voor het Kerstnummer -
een knipsel uit "De Limburger" van
18 nov., waarin wordt melding ge
maakt van het ons tot dusver geheel
onbekende feit, dat ongeveer 100 Ja
panse 65 ers een bezoek aan ons
land hebben gebracht.
Zij maakten een rondreis door Europa.
Zoals dat goede - en kwade - Japan
ners betaamt, hadden zij een verhe
ven doel voor ogen: "kennis te ma
ken met de cultuur en de mentaliteit"
in voor hen verre en vreemde landen.
Onze lezeres plaatst drie vraagtekens
achter het woord mentaliteit. Wat zou
zij daarmee wel bedoelen?!
De Japanse bejaarden (de mannen
juist op de leeftijd om ons in Indië te
hebben doen kennismaken met de Ja
panse mentaliteit, om geen kwaad te
spreken van de Japanse cultuur), be
zochten in een "ongedwongen sfeer"
een bejaardentehuis in Thorn.
De vreugde steeg blijkbaar ten top
toen na het zingen van de volksliede
ren enige der gasten "strijdliederen"
(sic) ten gehore brachten. Nu, voor
ons had dat echt niet gehoefd, maar
hun auditorium bestond dan ook uit
Nederlanders, die van Indië toeten
noch blazen weten.
De groep bezocht daarna Hoensbroek
maakte kennis met St. Nicolaas (die
hen niet in de zak stopte) logeerde
vervolgens in Maastricht en vertrok
toen weer om hun studiezin elders
te voeden.
Wij zijn er een warm voorstander van,
dat er eindelijk een eind komt aan het
koesteren van oud zeer, hoe diep dat
ook in het bestaan van velen onzer
heeft ingegrepen. Maar op de een of
andere manier ligt ons het zingen van
Japanse strijdliederen op Nederlandse
bodem toch niet zo
Maar misschien ligt dat aan onze men
taliteit en ervaringen. JHR.
14